TPHCM: Sau gần 10 năm, số lượng người nghiện tăng gấp đôi, dần trẻ hóa

Ngày 4/10, TPHCM tổ chức Hội nghị về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật về ma túy trên địa bàn.

Theo Đại tá Đinh Thanh Nhàn - Phó Giám đốc Công an TPHCM, vấn đề đáng chú ý là đối tượng sử dụng ma túy ngày càng trẻ hóa, sử dụng nhiều loại ma túy, nhất là ma túy tổng hợp tại những nơi kinh doanh có dịch vụ nhạy cảm như quán bar, vũ trường, karaoke…

Trong 5 năm gần đây, tỷ lệ ma túy tổng hợp thu giữ tăng bình quân hằng năm là hơn 105%. Trong đó, riêng trong 6 tháng đầu năm 2019 đã thu giữ hơn 1.165kg ma túy tổng hợp.

Các băng nhóm, đường dây tội phạm ma túy có tổ chức mạng lưới linh hoạt nhưng chặt chẽ, cùng lúc buôn bán nhiều loại ma túy chứ không đơn thuần mua bán chuyên về heroin hoặc ma túy tổng hợp như trước đây.

Các đối tượng thường trang bị vũ khí quân dụng nhằm mục đích thanh toán lẫn nhau và sẵn sàng chống trả khi bị phát hiện, truy đuổi. Từ năm 2010 đến tháng 6/2019, lực lượng chức năng đã thu giữ 178 khẩu súng, 1.275 viên đạn và 2 quả lựu đạn.

Theo lãnh đạo công an TPHCM, gần đây, hoạt động trung chuyển ma túy từ Tam Giác Vàng sang Đài Loan - Trung Quốc và Philippines do các đối tượng ở Đài Loan cầm đầu, móc nối với các đối tượng trong nước từ khu vực Tam Giác Vàng qua các tỉnh miền Trung, miền Bắc rồi vận chuyển vào TPHCM. Ma túy được cất giấu tại các kho bãi tư nhân, doanh nghiệp tại khu vực vùng ven, sau đó trung chuyển qua các cảng biển trên địa bàn thành phố, ngụy trang dưới dạng hàng hóa xuất khẩu như trà, loa, hạt nhựa…

Cụ thể, theo ông Huỳnh Nam, Đội trưởng Đội Phòng chống ma túy (Hải quan TPHCM), tội phạm ma túy có yếu tố nước ngoài lợi dụng tuyến cảng biển, hàng không để vận chuyển trái phép chất ma túy từ nước ngoài vào Việt Nam, một phần sử dụng trong nước, phần lớn để trung chuyển sang nước thứ ba.

Tại cảng biển, các tổ chức tội phạm lựa chọn các doanh nghiệp chưa từng vi phạm pháp luật về hải quan để ủy thác xuất khẩu hàng hóa ra nước ngoài. Theo đó, ma túy được ngụy trang tinh vi trong các container hàng hóa nguyên liệu sản xuất được miễn kiểm tra thực tế.

Ông Nam cho rằng thủ đoạn vận chuyển ngày càng manh động, mang tính liều lĩnh. Các đối tượng nuốt ma túy vào cơ thể. Tuy phương thức này không mới nhưng trước đây các đối tượng bỏ trong bao cao su còn nay thì trán vỏ nhôm.

“Bỏ trong bao cao su khi đi trên tuyến đường dài dễ bị bục ra. Vừa rồi có đối tượng người Senegal chế ma túy vào vỏ bọc tráng nhôm, nằm mãi ở trong cũng không bục ra. Đối tượng rất manh động. Đây là phương thức mới nên phải quan tâm”, ông Nam nói.

Về tình hình quản lý người nghiện, công an TPHCM cho biết, đến tháng 6/2019, TPHCM quản lý hơn 24.000 người, trong đó cai nghiện tập trung là hơn 12.000 người, cai nghiện tại địa phương hơn 5.000 người và dùng thuốc Methadone gần 5.500 người. Đáng chú ý, số người nghiện mà thành phố đang quản lý gấp hơn 2 lần năm 2010 – hơn 11.000 người.

Ông Lê Minh Tấn, Giám đốc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội TPHCM cho biết, hiện đội ngũ cán bộ làm công tác cai nghiện tại cộng đồng vừa thiếu và yếu. Trong khi đó, các bộ ngành chưa ban hành quy định phù hợp về cai nghiện tại gia đình. Hậu quả là công tác cai nghiện chưa mang lại hiệu quả cao, tỷ lệ tái nghiện đến 80%.

Phát biểu tại hội nghị, Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Thiện Nhân cho rằng, tội phạm ma túy sẽ trở thành mối hiểm hoạ, đe doạ sự phát triển của đất nước, tổn hại sức khoẻ dân tộc, gây phát sinh nhiều loại hình tội phạm nguy hiểm nhưng hiện tại, công tác phòng chống, cai nghiện ma túy tại thành phố lại chưa đạt hiệu quả cao.

Theo Bí thư Nhân, nguyên nhân là do sự gia tăng các tội phạm ma túy trên thế giới. Bên cạnh đó, nguyên nhân chủ quan là do chính quyền địa phương chưa quan tâm đúng mức, chưa kiên quyết trong lãnh đạo và chỉ đạo. Hệ thống pháp luật về phòng chống ma túy chưa đồng bộ, chưa đạt được hiệu quả cao.

Bí thư Thành ủy cho rằng xu hướng tội phạm ma túy tăng rất lớn và số liệu thống kê chỉ rõ điều này. Cụ thể, năm 2010, lực lượng chức năng tịch thu 6kg heroin thì năm 2018 thì lên 105kg, sau 8 năm số lượng tăng 17 lần. Về ma túy tổng hợp, năm 2010 là 4,3kg và năm 2018 là 662kg, tăng 154 lần lượng tiêu thụ sau 8 năm.

Bên cạnh đó, ông Nhân cũng lưu ý vấn đề bảo kê: “Giả sử có bảo kê, chính quyền không báo cáo kịp thời nhưng người dân sẽ biết. Do đó phải nghe dân, có cách giải quyết những ý kiến của người dân phản ánh”.

Trước tình hình trên, người đứng đầu Đảng bộ thành phố đề nghị lực lượng chức năng phải phá bỏ triệt để các tổ chức, đường dây buôn bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng trái phép chất ma túy; ngăn chặn có hiệu quả đường dây ma túy vận chuyển vào trong nước, không để Việt Nam trở thành nơi trung chuyển ma túy quốc tế.

Bên cạnh đó, nâng cao hiệu quả công tác cai nghiện và quản lý sau cai nghiện, giảm số người nghiện ma túy mới. Quản lý chặt chẽ số người nghiện ma túy ngoài xã hội, không để phát sinh tình hình phức tạp về tệ nạn ma túy.

Bí thư Nhân cho rằng thời gian tới cần nhiều giải pháp như: bố trí lại lực lượng, sắp xếp nguồn lực để tập trung đấu tranh phòng chống ma túy hiệu quả; sử dụng triệt để pháp luật hiện hành và kiến nghị sửa đổi những vướng mắc. Đồng thời, thành phố phải thay đổi mạnh mẽ trong công tác truyền thông.

Theo ông Nhân, phải chấm dứt từng tụ điểm ma túy cụ thể. Nếu dàn trải sẽ không mang lại được kết quả. Ông đề nghị xây dựng quy trình kiểm tra, khi có phản ánh của người dân là vào kiểm tra ngay. Để làm được việc này, phải cung cấp địa chỉ (cấp quận, huyện và thành phố) để người dân tố cáo sử dụng ma túy có tổ chức, nhất là ở những nơi kinh doanh có điều kiện như quán bar, vũ trường, karaoke…

Quốc Anh – Phạm Nguyễn