Thủ tướng khảo sát mỏ sắt lớn nhất Đông Nam Á

Xuân Sinh

(Dân trí) - Trong chuyến thăm và làm việc tại Hà Tĩnh, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng đoàn công tác đã đi khảo sát mỏ sắt Thạch Khê. Đây được đánh giá là mỏ sắt lớn nhất Đông Nam Á.

Ngày 11/6, đoàn công tác do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dẫn đầu đã đi khảo sát thực trạng mỏ sắt Thạch Khê (huyện Thạch Hà). Thủ tướng và đoàn công tác đã đến khảo sát tại khu vực moong mỏ sắt Thạch Khê (xã Thạch Khê) và bãi tắm biển Thạch Hải (xã Thạch Hải).

Thủ tướng khảo sát mỏ sắt lớn nhất Đông Nam Á - 1

Thủ tướng Chính phủ nghe các đơn vị, Bộ, ngành báo cáo về dự án mỏ sắt Thạch Khê (Ảnh: CTV).

Báo cáo với Thủ tướng Chính phủ và đoàn công tác, lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh cho biết, hiện dự án đang tồn tại nhiều vấn đề. Trong đó, dự án chưa đủ điều kiện để khai thác, nhất là từ độ sâu -145m đến -550m; lý do có thể xảy ra thảm họa bất ngờ gây sụt lún bờ moong mỏ khi khai thác xuống sâu từ - 145m.

Dự án chưa có giải pháp xử lý khi gặp hang động ngầm thông biển, dẫn đến không thể khai thác giai đoạn 1 và bổ sung nghiên cứu, cập nhật điều kiện khai thác.

Thêm vào đó, dự án cũng có nhiều nguy cơ như: tụt nước ngầm, sa mạc hóa; đổ nước thải ra biển gây ô nhiễm; tác động biến đổi khí hậu, bão, nước dâng,... Quá trình vận chuyển sản phẩm dự án bằng đường bộ khó khả thi, gây ô nhiễm trong khi khu vực mỏ là biển ngang, chưa có chi phí xây dựng cảng.

Ngoài ra, dự án cũng ảnh hưởng đến phát triển du lịch - đô thị biển hiện hữu, ảnh hưởng đến môi trường, thủy hải sản, việc làm, đời sống người dân trên địa bàn...

Thủ tướng khảo sát mỏ sắt lớn nhất Đông Nam Á - 2

Một phần dự án mỏ sắt Thạch Khê nhìn từ trên cao.

Tại chuyến đi khảo sát, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đề nghị các đơn vị liên quan báo cáo thêm một số nội dung về chất lượng quặng sắt tại Thạch Khê; số hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án…

Thủ tướng cho rằng, đang xuất hiện ý kiến trái chiều giữa lợi ích kinh tế từ dự án và quy hoạch phát triển du lịch, đời sống người dân địa phương. Do đó, cần phải có sự tính toán theo nguyên tắc tập trung, dân chủ, phát huy trí tuệ tập thể để lựa chọn hướng đi phù hợp trong thời gian tới.

Thủ tướng nhấn mạnh, việc quyết định dừng hay tiếp tục triển khai dự án phải có đánh giá khoa học, khách quan; có đánh giá tác động tổng thể từ kinh tế đến tính chất xã hội, đời sống người dân, môi trường và các vấn đề liên quan; việc đánh giá cũng phải mang tính dự báo dài hơi. Sau đánh giá, trường hợp có lợi thì tổ chức triển khai, nếu chưa có lợi thì dừng lại và tiếp tục nghiên cứu.

Thủ tướng Chính phủ cũng lưu ý, việc này phải sớm có quyết sách đúng đắn để ổn định đời sống dân cư địa phương. Quyết sách này phải đảm bảo cơ sở khoa học và hợp lòng dân.

Dự án khai thác và tuyển quặng sắt Thạch Khê do Công ty cổ phần sắt Thạch Khê (thuộc Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam), làm chủ đầu tư, nằm trên địa phận 5 xã: Thạch Hải, Thạch Khê, Đỉnh Bàn, Thạch Trị và Thạch Lạc, thuộc huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh.

Dự án có tổng mức đầu tư sau điều chỉnh là hơn 14.500 tỷ đồng. Theo đánh giá, trữ lượng, tài nguyên mỏ sắt khoảng 544 triệu tấn, trong đó 369 triệu tấn được huy động vào thiết kế khai thác, đây được đánh giá là mỏ sắt lớn nhất Đông Nam Á. Thời gian tồn tại của mỏ là 52 năm.

Tổng diện tích sử dụng đất để thực hiện dự án là 4.821 ha, gồm 3.898 ha trong đất liền và 923 ha lấn biển. Diện tích đất Công ty cổ phần sắt Thạch Khê đã ký hợp đồng thuê đất là 552 ha. Có khoảng 7.000 hộ dân (27.000 nhân khẩu) bị ảnh hưởng trực tiếp bởi dự án.

Tháng 7/2011, Công ty cổ phần sắt Thạch Khê thực hiện bóc đất tầng phủ đến độ sâu -28m, đạt 12,7 triệu m3. Tuy nhiên, quá trình bóc đất tầng phủ đã xuất hiện những bất cập trong thiết kế kỹ thuật, công nghệ khai thác và đối mặt với những khó khăn tài chính. Đến tháng 11/2011, dự án phải tạm dừng để thẩm định lại thiết kế kỹ thuật và tái cơ cấu cổ đông. Đến nay đã hơn 11 năm, dự án vẫn chưa thể tái khởi động trở lại.