Thủ tướng đề xuất 3 đột phá và 3 tăng cường cho quan hệ ASEAN - Australia

Đề xuất này được Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu ra khi phát biểu tại phiên họp toàn thể Hội nghị Cấp cao Đặc biệt kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN - Australia, diễn ra ngày 6/3 tại Melbourne, Australia.

Nhấn mạnh ý nghĩa đặc biệt của Hội nghị lần này cùng với mối quan hệ gần gũi, lâu đời giữa ASEAN và Australia, người đứng đầu Chính phủ Việt Nam đề xuất 3 đột phá và 3 tăng cường cho quan hệ ASEAN - Australia thời gian tới.

Tăng cường hợp tác, thu hẹp khoảng cách phát triển

Trước hết, Thủ tướng cho rằng hai bên cần đột phá trong hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư, phấn đấu tăng gấp đôi kim ngạch thương mại trong 10 năm tới.

Đột phá thứ hai cần tạo ra trong hợp tác phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao và hợp tác lao động.

Ba là đột phá trong hợp tác về khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, trong đó tập trung phát triển kinh tế số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn và những ngành, lĩnh vực mới nổi như chip bán dẫn, trí tuệ nhân tạo.

Thủ tướng đề xuất hai bên nghiên cứu khả năng đàm phán Hiệp định kinh tế số ASEAN - Australia.

Bên cạnh đó, theo đề xuất của lãnh đạo Chính phủ Việt Nam, ASEAN và Australia cần tăng cường tin cậy chính trị, hợp tác bảo đảm hòa bình và an ninh khu vực, đề cao văn hóa đối thoại và hợp tác, thúc đẩy xây dựng lòng tin, khuyến khích các nước lớn đóng góp có trách nhiệm với khu vực.

Hai là tăng cường hợp tác tiểu vùng, thu hẹp khoảng cách phát triển vì phát triển bao trùm, bền vững, nhất là trong các dự án kết nối hạ tầng chiến lược, giúp tạo chuyển biến tích cực về kinh tế - xã hội tại các tiểu vùng nghèo, chậm phát triển của ASEAN.

Thứ ba, Thủ tướng đề xuất tăng cường hợp tác văn hóa và giao lưu nhân dân, phát huy thế mạnh của hơn 1 triệu người gốc ASEAN, trong đó có hơn 350.000 người gốc Việt tại Australia. Đề xuất này, theo ông, góp phần tăng cường hiểu biết, đồng cảm và gắn kết, đặc biệt là giữa thế hệ trẻ hai bên, qua đó củng cố nền tảng xã hội lâu dài, bền chặt cho quan hệ.

Tại Phiên họp hẹp, trên tinh thần chia sẻ tầm nhìn, cộng hưởng nguồn lực và cùng nhau hành động vì một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương hòa bình, ổn định lâu dài và phát triển bền vững trong tương lai, Thủ tướng đề xuất 3 cùng giữa ASEAN và Australia để thúc đẩy tầm nhìn khu vực.

Thứ nhất, cùng xây dựng một khu vực đoàn kết và tự cường, có khả năng chống chịu trước những cú sốc, biến động từ cả bên trong và bên ngoài, tận dụng hiệu quả các xu thế mới, đột phá như đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, trí tuệ nhân tạo…

Hai là cùng thúc đẩy một khu vực tôn trọng luật pháp quốc tế, và là cùng xây dựng, định hình cấu trúc khu vực mở, bao trùm, đề cao chủ nghĩa đa phương với ASEAN đóng vai trò trung tâm, là nhân tố nòng cốt giúp quy tụ và hài hòa lợi ích giữa các nước lớn.

Tài trợ 64 triệu đô la Australia cho Chương trình Đối tác biển Đông Nam Á

Trao đổi về những định hướng phát triển quan hệ thời gian tới, lãnh đạo các nước ASEAN và Australia nhất trí cần nỗ lực tạo chuyển biến mạnh mẽ trong hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư thông qua triển khai hiệu quả Hiệp định thương mại tự do ASEAN - Australia - New Zealand  (AANZFTA) mới được nâng cấp và Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP).

Lãnh đạo các nước ASEAN và Australia cũng nhất trí đẩy mạnh hợp tác về các lĩnh vực như đổi mới sáng tạo, kinh tế số, chuyển đổi xanh, chuyển đổi năng lượng, thương mại điện tử… trở thành động lực tăng trưởng mới cho quan hệ kinh tế.

ASEAN hoan nghênh Australia công bố bổ sung 222,5 triệu đô la Australia cho hợp tác với các nước tiểu vùng Mekong, lập Quỹ đầu tư trị giá 2 tỷ đô la Australia và một số sáng kiến khác nhằm thúc đẩy thương mại và đầu tư với các nước ASEAN thời gian tới.

Hai bên nhất trí tăng cường hợp tác chính trị - an ninh, quốc phòng, hợp tác biển, an ninh mạng, nhất là trong khuôn khổ các cơ chế, diễn đàn do ASEAN khởi xướng và dẫn dắt.

ASEAN và Australia cũng thống nhất đẩy mạnh hợp tác giáo dục, đào tạo, lao động, du lịch, trao đổi văn hóa, giao lưu nhân dân, nhất là giữa thanh niên và lãnh đạo trẻ hai bên...

Nhân dịp này, Australia cũng công bố bổ sung 40 triệu đô la Australia cho Chương trình Đối tác biển Đông Nam Á, nâng tổng số tài trợ thành 64 triệu đô la cho 4 năm tới; cấp 55 học bổng thạc sĩ và 55 học bổng nghiên cứu sinh thuộc khuôn khổ Sáng kiến "Australia vì Tương lai ASEAN"; lập Trung tâm ASEAN - Australia để thúc đẩy giao lưu văn hóa, giáo dục giữa hai bên…

Nhận định tình hình thế giới và khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp; bất ổn, xung đột gia tăng ở nhiều nơi, hai bên nhất trí hơn bao giờ hết cần đề cao văn hóa đối thoại và hợp tác, xây dựng lòng tin và ngăn ngừa xung đột, đề cao vai trò của luật pháp quốc tế và chủ nghĩa đa phương trong ứng xử và trong hợp tác cùng đối phó với thách thức chung.

Các nước nhấn mạnh tầm quan trọng của duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải và hàng không ở Biển Đông; giải quyết tranh chấp bằng hòa bình dựa trên cơ sở luật pháp quốc tế.

Kết thúc Hội nghị, các lãnh đạo hai bên đã thông qua "Tuyên bố Tầm nhìn của lãnh đạo ASEAN - Australia - Đối tác vì hòa bình và thịnh vượng" và "Tuyên bố Melbourne - Đối tác vì tương lai", đề ra tầm nhìn về tương lai cũng như định hướng phát triển quan hệ trên tất cả lĩnh vực thời gian tới.

Hoài Thu (Từ Melbourne, Australia)