Phó Thủ tướng: “Người dân chưa có nhà, nhà nước có tội”

Đây là cuộc họp họp lần thứ XIII của Ban Chỉ đạo TƯ về chính sách nhà ở và thị trường BĐS để tổng kết tình hình năm 2013, quý I/2014 và bàn giải pháp cụ thể cho 3 quý cuối năm.

Nhà ở xã hội vẫn xa tầm với của người dân

Nói về việc triển khai gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ hỗ trợ chương trình nhà ở xã hội, Phó Tổng GĐ Ngân hàng Đầu tư & Phát triển (BIDV) Trần Lục Lang cho biết, đến nay ngân hàng này đã giải ngân được 1.800 tỷ đồng cho chủ đầu tư, người dân mua nhà vay. Ông Lang đề nghị kéo dài thời hạn vay cho người dân từ 10 lên 15 năm.

Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động VN Mai Đức Chính đồng tình hướng thúc đẩy giải ngân gói 30.000 tỷ đồng bằng cách đơn giản hơn nữa thủ tục, nới thời hạn cho vay lên 15 năm. Hơn nữa, theo ông Chính, không chỉ dừng ở khoản 30.000 tỷ mà cơ quan quản lý nên có một thông tư khẳng định hoạt động hỗ trợ tín dụng này là một chương trình dài hạn dành cho nhà ở xã hội, sẽ tiếp tục kéo dài theo Nghị định 188 (quy định bắt buộc các tổ chức tín dụng phải dành tối thiểu 3% dư nợ tín dụng cho người nghèo vay mua nhà với lãi suất ưu đãi).

Phó Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Trung Tín thông tin, hầu hết trong số 20.000 trường hợp hồ sơ đăng ký mua nhà xã hội tại thành phố là từ những gia đình có mức thu nhập trung bình 8-10 triệu đồng/tháng. Ông Tín phân tích, với 1 gia đình như vậy, tiền chi tiêu cho các nhu cầu ăn mặc, học hành, đi lại… đã ngốn 70%. Như vậy một tháng, tằn tiệm lắm, cả gia đình cũng chỉ dành lại được tối đa 2-3 đồng cho việc lo nhà ở.

“Căn hộ 70m2, giá 15tr/m2 đúng tiêu chuẩn nhà ở xã hội giá cũng bạc tỷ. Giả sử gia đình đó đã có 200 triệu đồng rồi, vẫn phải vay 80% giá trị ngôi nhà tức 800 triệu đồng, thời hạn vay 10-15 năm thì  mỗi năm cũng phải trả ít nhất 48 – 50 triệu đồng, tức mỗi tháng phải bỏ ra được 4 triệu đồng để trả nợ. Đó vẫn là một khoảng cách lớn so với khả năng của người dân” – ông Tín tính toán, trăn trở làm sao hạ giá nhà hơn nữa, chính sách hỗ trợ nhiều hơn nữa thì nhà ở xã hội mới thực sự là cơ hội hiện thực với người dân.

Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Nguyễn Quốc Tuấn khái quát, nhà ở xã hội tại Hà Nội cung không đủ cầu, sản phẩm ra đến đâu hết đến đấy. Cái khó của thành phố là phải đẩy nhanh nguồn cung hơn nữa. Chính sách cơ cấu lại căn hộ, chuyển đổi dự án nhà thương mại thành nhà ở xã hội là một hướng để giải quyết vấn đề nhưng theo điều kiện quy định, rất ít dự án thực hiện được.

Ông Tuấn đề nghị cho Hà Nội cơ chế, những dự án nằm trong phạm vi vành đai II không được chuyển đổi từ dự án thương mại thành dự án nhà ở xã hội; khu vực giữa vành đai II và vành đai III (khu vực đông dân cư) thì không được cơ cấu lại căn hộ; còn dự án ở khu vực ngoài vành đai III được xem xét cơ cấu, chuyển đổi.

Ngoài ra, đại diện Sở Xây dựng thành phố cũng than khó với những dự án xin được chuyển đổi đã nộp tiền sử dụng đất vào ngân sách vì nếu cho phép, thành phố phải trả lại khoản tiền này – một gánh nặng mà địa phương khó thu xếp được  nguồn thu để bù lại.

Phát biểu tại cuộc họp, Bộ trưởng Xây dựng Trịnh Đình Dũng giải thích, việc giải ngân gói 30.000 tỷ chậm vì theo quy định, tỷ lệ dành cho vay với các dự án là 30% (xấp xỉ 10.000 tỷ đồng). Nếu phần này triển khai nhanh được, lượng giải ngân không thấp như vừa qua. Đây là trách nhiệm của ngân hàng, địa phương, doanh nghiệp. 3 chủ thể này phải phối hợp thật tốt để gỡ điểm vướng này mới giải quyết được nguồn cung nhà cho thị trường.

Còn 20.000 tỷ đồng phần dành cho người mua nhà vay, nếu bình quân mỗi căn hộ được vay 400 triệu đồng thì cũng cần có nhiều nhà ở xã hội bán hơn mới sử dụng được hết khoản tín dụng. Bộ Xây dựng cũng kiến nghị mở rộng đối tượng cho vay với cả người dân vùng bão lũ, người ở nông thôn có nhà cửa chưa kiên cố, an toàn, người dân ở đô thị vay xây, sửa nhà…

Bộ trưởng Dũng thống nhất quan điểm không giới hạn thời gian triển khai gói tín dụng ưu đãi cho vay mua nhà này mà tiếp tục triển khai như quy định tại Nghị định 188.

Giải đáp câu hỏi đặt ra của Phó Chủ tịch UBND TPHCM, Bộ trưởng Xây dựng cho rằng, nếu gia đình nghèo, thu nhập hạn chế mà cứ cố hướng đến nhà 70m2 thì sẽ là một gánh nặng khó tính toán. Những gia đình thu nhập 8-10 triệu đồng/thán, Bộ trưởng Dũng gợi ý mua nhà diện tích nhỏ, 35-40m2, tính khả thi sẽ cao hơn.

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải ghi nhận kết quả chuyển đối dự án nhà thương mại thành nhà ở xã hội đã giải quyết được 36.000 căn hộ tồn kho. Số gia đình được giải quyết nhu cầu nhà từ con số này, ông Hải đánh giá có ý nghĩa rất lớn.

“Đóng góp của gói 30.000 tỷ dù chậm nhưng thế là rất đáng kể. Gói 30.000 tỷ đồng chỉ có ý nghĩa sau khi tổng kết báo cáo có bao nhiêu hộ dân được vào ở nhà mới. Người dân chưa có được nhà ở chính là chúng ta có tội” – ông Hải nhấn mạnh.

Theo tính toán, nhu cầu nhà ở xã hội còn rất hơn, khoảng 1 triệu căn hộ. Hiện có 129 dự án nhà ở xã hội đang triển khai xây dựng nhưng cũng chỉ thêm được 82.000 căn hộ cho thị trường.

Phó Thủ tướng cũng chia sẻ quan điểm quy hoạch nhà ở xã hội trong chính các dự án thương mại để đảm bảo công bằng xã hội, không tách người nghèo ra một khu vực riêng, quăng ra ngoài lề, để hình thành nên những khu ổ chuột trong đô thị.

Phó Thủ tướng nhắc việc gỡ vướng thủ tục, ra hạn chót phải ban hành trong tháng 4/2014 cho thông tư về việc thế chấp nhà ở hình thành trong tương lai của liên ngành Ngân hàng – Xây dựng – Tài nguyên môi trường – Tư pháp để tạo điều kiện hơn nữa cho người mua nhà, tăng giải ngân gói hỗ trợ tín dụng. Về lâu dài, Phó Thủ tướng đồng ý xây dựng chính sách tín dụng riêng cho nhà ở xã hội.

P.Thảo