Nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế kể về 45 ngày khống chế thành công dịch SARS

Thầy thuốc Nhân dân (TTND), PGS.TS Trần Thị Trung Chiến ghi dấu ấn đặc biệt với hình ảnh một nữ Bộ trưởng xông xáo, quyết liệt và rất gần dân. 

Khi bà Bộ trưởng không đeo khẩu trang

Kể về những ngày “ăn nằm” với dịch SARS, nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế Trần Thị Trung Chiến hồi tưởng lại, thời điểm tháng 2 năm 2003, một thương nhân người Mỹ gốc Hoa từ Hồng Kông (Trung Quốc) đến Việt Nam đã trở thành ca bệnh SARS đầu tiên tại Việt Nam.

“Lúc đó, chưa xác định là dịch SARS, chỉ biết là một căn bệnh viêm đường hô hấp do một virus rất lạ, độc tính rất cao, dễ lây lan và có thể dẫn đến chết người. Đầu tiên, tôi chỉ đạo phải ghi nhận việc thương gia người Hoa ở khách sạn nào, đi tới cầu thang nào để kịp thời thông báo, xem người nào có biểu hiện triệu chứng của cúm thì có biện pháp cách ly ngay” – nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế Trần Thị Trung Chiến chia sẻ về phương án lên sơ đồ chống dịch đầu tiên.

Ngay sau đó, TTND.PGS.TS Trần Thị Trung Chiến ký quyết định thành lập ban phòng chống dịch khẩn cấp. Nhận thấy tầm quan trọng của việc phòng chống dịch, tất cả các bộ ngành trung ương và cả hệ thống chính trị cùng đồng lòng vào cuộc đẩy lùi dịch SARS.

Việc mà bà Trần Thị Trung Chiến nhớ nhất suốt 45 ngày chống dịch chính là giữa khuya phải đến sân bay Nội Bài (Hà Nội) vận động gần 300 lưu học sinh vừa từ vùng dịch trở về cách ly, tránh nguy cơ lây bệnh cho gia đình và cộng đồng.

“Tôi cũng đã cử cán bộ đến sân bay khuyên nhủ họ nhưng mấy giờ đồng hồ trôi qua vẫn không tìm được tiếng nói chung. Nhiều người từ chối ở cách ly, phần vì sợ lây nhiễm chéo, phần vì sợ điều kiện thiếu tiện nghi.

Nóng ruột quá, giữa đêm tôi ra sân bay ngay, phải trao đổi để họ thông cảm mà ở khu cách ly với điều kiện thô sơ, cùng đồng lòng tránh nguy cơ dịch lây lan” – bà Chiến kể lại.

Tới sân bay, sau một hồi thuyết phục không được, bà bộ trưởng tháo luôn khẩu trang đang đeo để nói chuyện, để “người ta không nghĩ mình kỳ thị họ, để họ thấy được an toàn tuyệt đối”.

“Đất nước mình còn nghèo, điều kiện còn chưa đảm bảo, nhưng tôi mong muốn bà con cùng đồng lòng với Chính phủ phòng dịch lây lan. Chỉ có nhà nước và nhân dân cùng đồng lòng chúng ta mới đẩy lùi được đại dịch” – nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế nói giữa sân bay Nội Bài lúc bấy giờ.

Sau lời hứa nhẹ nhàng và “chắc nịch” sẽ ngăn phòng, chuẩn bị sẵn nước nóng, điện thoại và một số trang thiết bị của bà bộ trưởng, không khí dịu lại và mọi người đồng ý lên xe đến khu cách ly.  Rất may mắn, chính nhờ phương án cách ly kịp thời đã giúp việc phòng dịch rất hữu hiệu, góp phần quan trọng đẩy lùi dịch SARS tại Việt Nam. 

Điều tôi đặt lên hàng đầu chính là cứu người

Khi nhận được câu hỏi: “Sao bà luôn nhận việc gian khó, nguy hiểm về phần mình?”, nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế dứt khoát: “Từ lúc 17 tuổi tôi đã là cô giao liên, sau đó là cô y tá “nếm mật nằm gai” ở chiến trường. Mọi gian khổ, khó khăn nhất, thậm chí đối diện với cái chết tôi đều đã nếm đủ.

Nhiều lúc nghĩ lại, tôi nhận ra chính những gian khổ đã tôi luyện, giúp tôi giữ được sự bình tĩnh và cứng cỏi cần thiết để điều hành những việc quan trọng. Điều tôi đặt lên hàng đầu chính là cứu người, người thầy thuốc không thể để bệnh nhân chết mà mình sống được, điều hỗ thẹn lương tâm đó tôi không làm”.

Điều bà Trung Chiến hối tiếc nhất đến tận bây giờ là 3 bác sĩ và 2 điều dưỡng đã ra đi mãi mãi trong công cuộc chống dịch SARS.

“Họ đã chiến đấu quả cảm trên chiến trường không có súng đạn, phục vụ hết mình cho bệnh nhân mà không nghĩ tới sinh mạng của bản thân. Nhưng tôi đã không thể bảo vệ được mạng sống của những người đồng nghiệp của mình. Đây là điều tiếc nuối nhất đối với tôi” - nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế Trần Thị Trung Chiến, rơi nước mắt khi nhớ lại câu chuyện đau buồn của 17 năm về trước.

Theo Anh Nhàn 

Lao động