Người đàn bà “vượt cạn”

Còn nhớ những ngày mưa tầm tã của vùng cực Bắc Tây Nguyên, hồi cuối năm 1992, bên vỉa hè đường Trần Phú (thị xã Kon Tum), trước cổng Ban Dân vận Tỉnh ủy Kon Tum bây giờ, có một người phụ nữ gầy tóp, ngồi co ro trong chiếc áo choàng mưa, kiên nhẫn bán những món hàng lặt vặt: nước chè xanh, thuốc lá, nhang Bắc, bánh mỳ, trứng lộn…

Những thằng thanh niên độc thân chúng tôi khi ấy, đi chơi khuya về có lúc tận 24 giờ, vẫn thấy chị còn ngồi lại, co ro giữa phố lộng, bán hàng.

Câu chuyện chị kể về cuộc đời mình thi thoảng bị ngắt quãng bởi nước mắt. Quê chị Lan ở tận Thanh Biên, Hải Dương. Năm 1992, anh Nguyễn Đức Thẳng, chồng chị, chết vì bệnh ung thư, để lại mình chị với 3 đứa con nhỏ: cháu Nguyễn Thị Hương đang học lớp 6; cháu kề Nguyễn Đức Phương học lớp 4 và cháu Nguyễn Đức Đông học lớp 2.

Bốn mẹ con dắt díu nhau vào đến thị xã Kon Tum khi chỉ còn duy nhất 5 ngàn đồng trong túi. Nhà không. Công việc không… Chị Lan tưởng chừng như mình không vượt qua nổi cảnh khốn cùng này.

Nhưng lời trăng trối của người chồng quá cố cứ vang mãi bên tai chị, rằng dù thế nào cũng phải cho các con có cái chữ, đã thôi thúc chị hành động, bất chấp mọi khó khăn.

Dưới gốc cây phượng già vỉa hè đường Trần Phú, chị quyết định căng vải bạt “khai trương” hàng quán tạp tàng, vốn ban đầu do người em cho mượn. Ngày cũng như đêm, mưa cũng như nắng, 16 năm nay chị vẫn một mình chị trụ bám nơi gốc phượng già, làm bạn với chiếc võng.

Ba cháu nhỏ chị gửi nhờ nhà người em để đi học, lúc rảnh rỗi chúng lại ra giúp mẹ. Một lần, cháu Nguyễn Đức Phương vì quá thương mẹ đã quyết định bí mật bỏ học để đi làm cho một cửa hiệu. Được một tuần thì chị biết chuyện. Chị đã khóc 3 đêm liền. Chị tâm sự, chia sẻ với con ước nguyện của mình và chồng, rằng cái chữ chính là tương lai sau này. Phương đã đi học trở lại.

Không chỉ lo cho con đẻ, chị Lan còn nhận nuôi cháu người dân tộc thiểu số tên Y Hoa khi cháu mới đang ở tuổi mẫu giáo. Mới năm ngoái, khi Y Hoa lên lớp 5, mẹ cháu mới đến xin cháu về.

16 năm trôi qua, tóc của người mẹ bé nhỏ ấy ngày càng bạc thêm, sức khỏe cũng yếu dần, nhưng quán cóc thì vẫn như xưa, vẫn lặng lẽ núp dưới bóng phượng già, vẫn những món lặt vặt, chén chè, quả trứng…

Sự tần tảo một nắng hai sương của chị Lan đã được đền bù xứng đáng. Các con chị giờ đây đã trưởng thành, có công việc làm ổn định. Cháu Nguyễn Thị Hương sau khi học xong trung cấp điện hiện làm việc tại Điện lực Hà Nội. Cháu Nguyễn Đức Phương đang làm việc cho một công ty tư nhân tại TPHCM. Cháu Nguyễn Đức Đông đang lái xe thuê ở Kon Tum.

Tâm sự với chúng tôi, chị Lan nói: Dù các cháu có công ăn việc làm nhưng tôi vẫn không nghỉ bán hàng. Tôi sẽ tự kiếm sống cho đến khi nào không còn làm được nữa mới nhờ đến các cháu. Day dứt lớn nhất của đời tôi là đã gần 60 tuổi mà vẫn chưa làm được ngôi nhà để các con hàng năm đoàn tụ.

Đại Hòa