Ngày trở về của liệt sĩ gần nửa thế kỉ nằm lại đất bạn Lào

Người lính phòng không chưa từng biết mặt con gái duy nhất

Đợt quy tập mùa khô 2017-2018, Đội quy tập Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Nghệ An đã tìm kiếm, cất bốc được 98 hài cốt chuyên gia và quân tình nguyện Việt Nam hi sinh trên đất bạn Lào. Có 12 hài cốt có họ tên nhưng chưa xác định được đơn vị, quê quán và thời điểm hy sinh. Chỉ duy nhất một hài cốt xác định được cả danh tính, quê quán, đơn vị là liệt sĩ Nguyễn Đình Quảng, sinh năm 1947 nguyên quán thôn Cam Giá, xã Ninh Khánh, huyện Gia Khánh tỉnh Ninh Bình (nay là Phố Mía, phường Ninh Khánh, thành phố Ninh Bình, tỉnh Ninh Bình).

Tháng 5/2018, hài cốt liệt sĩ Quảng và các đồng đội được đưa về an táng trọng thể tại Nghĩa trang huyện Nghi Lộc (Nghệ An). Chị Nguyễn Thị Kim Nhung (SN 1971) chưa một lần biết mặt cha, ôm di ảnh, nước mắt ướt đẫm… Chị nghẹn ngào không thể nói nên lời, thốt lên “Bố Quảng ơi”!

Ông Nguyễn Đình Doanh (em trai liệt sĩ Quảng) cho biết: “Khi anh tôi lên đường nhập ngũ vào tháng 5/1970 thì vợ anh mới mang bầu được 1 tháng. Cháu Nhung chào đời được 6 tháng thì gia đình nhận được giấy báo tử của anh Quảng. Cháu chưa một lần được gặp bố. Suốt 48 năm qua, gia đình đã đi tìm nhưng đến hôm nay mới được đón anh về”.

Vào thời điểm nhận được giấy báo tử, gia đình chỉ biết anh Quảng hi sinh tại mặt trận phía Tây. Niềm mong mỏi tìm thấy và đưa liệt sĩ Quảng trở về luôn day dứt trong tâm trí người cha già. Đến khi ông nhắm mắt xuôi tay vẫn chưa thực hiện được ước nguyện.

Tháng 7/2016, nghe thông tin ở Sư đoàn 31 (đóng tại Hoài Nhơn, Bình Định) có thông tin về liệt sĩ Nguyễn Đình Quảng, ông Doanh vào tận nơi để xác minh. Đúng là ở đơn vị này có lưu hồ sơ của liệt sĩ có tên Nguyễn Đình Quảng nhưng các thông tin khác không trùng khớp với thông tin ghi trên giấy báo tử.

Tháng 7/2016, ông Doanh nhận được thông tin đơn vị gốc của liệt sĩ Quảng ở Đoan Hùng, Phú Thọ. “Khi làm việc với ban chính sách Sư đoàn 316, chúng tôi được cung cấp hồ sơ thông tin về liệt sĩ Nguyễn Đình Quảng với các thông tin hoàn toàn trùng khớp với giấy báo tử. Anh tôi thuộc biên chế Đại đội 1, Tiểu đoàn 11, Sư đoàn 316, Quân khu 2, sau khi trúng bom hi sinh tại mặt trận Phù Xải, được chôn cất tại phía Tây cao điểm 1188 (tỉnh Xiêng Khoảng, Nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào).

Đơn vị còn cung cấp cho gia đình sơ đồ chi tiết mộ chí kèm thông tin khi an táng, các đồng đội của anh đã dùng lưỡi lê khắc tên anh Quảng trên viên gạch để vào huyệt mộ”, ông Doanh thông tin thêm.

Ngày trở về…

Đầu năm 2018, sau khi thu xếp, đảm bảo các điều kiện, ông Nguyễn Đình Doanh và chị Nguyễn Thị Kim Nhung quyết định sang Lào để tìm kiếm hài cốt liệt sĩ Quảng.

“Tôi đến khu vực Đội quy tập của Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Nghệ An đang tìm kiếm. Thời điểm này đã có 85 hài cốt được tìm thấy và cất bốc. Tôi vào khu vực bàn thờ - nơi đang đặt hài cốt các liệt sĩ thắp hương mong các bác phù hộ sớm tìm được anh trai thì thấy viên gạch có ghi tên Quảng ở trên bàn thờ.

Các đồng chí trong đội quy tập cùng gia đình mang sơ đồ ra so sánh với thực địa cũng như khớp nối với các thông tin từ người dân trong bản thì trùng khớp 100% với thông tin đơn vị cung cấp. Gia đình hết sức vui mừng bởi 48 năm trời đằng đẵng chờ đợi cuối cùng cũng tìm thấy anh Quảng…".

"Các đồng chí trong đội quy tập kể, khu vực này hồi năm 2016 đã tìm kiếm, cất bốc được 7 hài cốt liệt sĩ. Đơn vị cũng mở rộng phạm vi tìm kiếm nhưng không phát hiện thêm được hài cốt nào nên chuyển đến tìm ở địa điểm mới. Sau đó, người dân trong bản tìm đến, cung cấp thông tin vẫn đang còn một ngôi mộ bộ đội Việt Nam, được an táng dưới gốc cây thông đầu bản.

Tháng 11/2017, đội quay lại và tìm thấy một ngôi mộ như người dân mô tả. Khi đào lên, bên trong có một viên gạch ghi tên Quảng ở trên lớp tăng gói bọc hài cốt”, ông Doanh kể.

Đầu tháng 5/2017, gia đình liệt sĩ Quảng sang Lào lần thứ 2, cùng với Đội quy tập BCH Quân sự tỉnh Nghệ An và các cơ quan chức năng đưa 98 hài cốt liệt sĩ về Việt Nam. Ngày 18/7, theo nguyện vọng của đình, hài cốt liệt sĩ Nguyễn Đình Quảng được đưa về an táng tại quê nhà Ninh Bình.

“Dù đau đớn nhưng gia đình tôi vẫn hạnh phúc và may mắn hơn hàng nghìn, hàng vạn gia đình thân nhân liệt sĩ khác là đã tìm thấy và đưa anh về an táng tại quê hương. Giá như người cha già của chúng tôi còn sống để được chứng kiến giây phút con trai ông trở về…”, người lính hải quân như nghẹn giọng chia sẻ.

Hoàng Lam