"Nếu thay đổi nữa, không biết uy tín của ngành giáo dục sẽ ra sao"

Sáng 9/5, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam tổ chức Hội nghị Đoàn Chủ tịch lần thứ 17, cho ý kiến vào nội dung báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân gửi tới kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV.

Chia sẻ về nét mới trong việc tổ chức, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến cho biết mỗi kỳ họp sẽ mời 1-2 lãnh đạo bộ, ngành trao đổi thêm thông tin mà nhân dân quan tâm. Và "nhân vật" được mời trong Hội nghị lần này là Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn.

Những điều mới, lạ rất dễ gây phản ứng

Những vấn đề liên quan đến việc đổi mới giáo dục và triển khai chương trình giáo dục phổ thông năm 2018, nhất là sách giáo khoa (SGK)… là những nội dung chính được Tư lệnh ngành Giáo dục đề cập.

Nói về chương trình giáo dục phổ thông mới 2018, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhận định, đây là một trong những điểm mới quan trọng, có tính đột phá để thay đổi toàn bộ hệ thống giáo dục. Chương trình này được soạn theo cách tiếp cận mới nhằm phát triển năng lực của người học, gia tăng yếu tố thực hành, trải nghiệm, dành quyền chủ động cao hơn cho các địa phương, cơ sở giáo dục, nhà giáo và học sinh.

Hiện nay, đang có 3 bộ SGK lớn được sử dụng và một số cuốn sách nhỏ lẻ khác nhau. Với một chương trình nhiều bộ SGK, theo ông Sơn, có thể huy động nguồn lực, trí tuệ của xã hội để tham gia biên soạn sách. Bản thân đơn vị phải phát huy sáng tạo để bộ sách của mình tốt nhất, hấp dẫn nhất. Bộ trưởng Giáo dục thông tin, đến nay, có hơn 1.000 nhà giáo, nhà khoa học tham gia biên soạn hệ thống SGK.

Dù vậy, người đứng đầu ngành giáo dục cho rằng chương trình mới cũng đặt ra nhiều thách thức so với chương trình cũ. Khi thực hiện chương trình mới, vai trò quản lý của Bộ nhiều hơn, khó khăn, phức tạp hơn, vì phải thẩm định nhiều bộ SGK nên rủi ro cao hơn.

"Việc này chưa từng có, lạ và mới, nếu truyền thông không đầy đủ đến các tầng lớp xã hội, đặc biệt là phụ huynh rất dễ gây ra những phản ứng", Bộ trưởng Sơn nói.

Đến nay, việc triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới đã đi được hơn nửa chặng đường. Hiện đã có SGK mới đối với lớp 1, 2, 3, 6, 7, 10 và đến tháng 9 tới, các lớp 4, 8, 11 sẽ bắt đầu áp dụng. Trong mùa hè này, Bộ Giáo dục sẽ thẩm định các bộ SGK cuối cùng lớp 5, lớp 9 và lớp 12 và đến 2025 sẽ kết thúc việc thay SGK theo chương trình mới.

"Đến nay, giáo viên đã quen với việc một chương trình nhiều bộ SGK, tạo ra sự đổi mới, không khí mới theo hướng tích cực, chủ động, khả quan. Việc chọn SGK đã đi vào nề nếp, trở thành bình thường, không còn khó khăn", ông Sơn thông tin.

Cách mạng mà 100% vui vẻ thì không phải là cách mạng

Một số ý kiến đặt vấn đề: "Có nên tiếp tục chương trình nhiều bộ SGK nữa hay không?".

Từ góc độ làm chính sách và thực thi chính sách, Tư lệnh ngành giáo dục cho rằng khi chương trình đã đi được nửa chặng đường, nếu thay đổi, quay lại thực hiện một chương trình một bộ SGK mới sẽ đi ngược lại triết lý mở, tự do, chủ động mà chương trình mới đã đặt ra. Ông lo ngại một chính sách đang thực hiện nửa chừng mà thay đổi sẽ dẫn đến sự hỗn loạn trong việc triển khai.

"Người dân kêu ngành giáo dục năm nào cũng thay đổi thế. Nếu lần này mà có thay đổi nữa, không biết uy tín của ngành giáo dục sẽ ra sao", Bộ trưởng Sơn chia sẻ.

Theo ông, việc đổi mới lần này là cuộc cách mạng trong giáo dục. Cách mạng mà 100% vui vẻ, tất cả đều nhẹ nhàng, không ai băn khoăn gì, có lẽ không phải là cuộc cách mạng. Tuy nhiên, nếu có ý kiến mà không lắng nghe, đó sẽ là sai lầm của những người quản lý.

Vì vậy, ông cho rằng nên để đến năm 2025, khi đã đi trọn chặng đường, hãy đánh giá một cách thấu đáo về chính sách đã triển khai.

Phân tích ở góc độ kinh tế, ông Sơn tính toán hàng trăm triệu bản sách đã được xuất bản. Nếu bây giờ quay lại với một bộ SGK sẽ không biết nói thế nào với những tập thể, cá nhân đã hưởng ứng chủ trương xã hội hóa SGK.

"Ngành giáo dục vốn đã khó, nếu quay lại như cũ thì không biết đến bao giờ mới đổi mới thay đổi toàn diện giáo dục", ông Sơn mong người dân hãy đánh giá khi chính sách mới đi hết được chặng đường.

Về nội dung này, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến cho rằng đổi mới chương trình SGK là một việc hệ trọng, không thể không làm.

Theo ông, thời gian qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tích cực lắng nghe với tinh thần cầu thị để đến năm 2025 tiến hành tổng kết, rút kinh nghiệm nhằm bổ sung, hoàn thiện việc đổi mới căn bản, toàn diện, nâng cao chương trình giáo dục và đào tạo.