"Nên cấm bán sách tham khảo trong nhà trường"

Sáng 2/6, phát biểu tại hội trường tại phiên thảo luận kinh tế - xã hội, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn Hải Dương) cho biết, gần đây cử tri rất quan tâm khi giá bán sách giáo khoa tăng trong khi cuộc sống của số đông người dân chịu ảnh hưởng tiêu cực do đại dịch Covid-19.

Theo đại biểu đoàn Hải Dương, phần đông dư luận đều cho rằng, việc tăng giá tạo thêm gánh nặng cho các gia đình có con em đang đi học, nhất là các gia đình có hoàn cảnh khó khăn, vùng sâu, vùng xa, thuộc hộ nghèo.

Bà Nguyễn Thị Việt Nga tán thành với các giải pháp được Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đưa ra trong phiên họp hôm qua (chiều 1/6), với các biện pháp giảm giá sách "khá khả thi".

Đại biểu đề nghị Chính phủ căn cứ vào báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo sớm có những biện pháp hữu hiệu quản lý giá sách giáo khoa - một mặt hàng rất đặc biệt, thiết yếu. Đồng thời, tránh việc tăng giá tùy tiện, tạo dư luận không tốt trong nhân dân và tác động tiêu cực đến cuộc sống người dân.

Nữ đại biểu đoàn Hải Dương cũng đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo rà soát, tinh giản sách giáo khoa theo hướng thống kê danh mục sách giáo khoa bắt buộc đối với từng lớp học, cấp học. Ngoài số sách giáo khoa bắt buộc đó, số sách còn lại, học sinh có thể tham khảo, tùy và điều kiện cụ thể chọn lựa mua hoặc không mua, tùy theo nhu cầu.

"Hiện nay số lượng đầu sách giáo khoa cho học sinh, kể cả học sinh tiểu học là quá nhiều. Trong đó, có những cuốn mang tính chất là sách tham khảo. Nhưng do không có sự hướng dẫn nên nhiều bậc cha mẹ học sinh hoàn toàn không rõ sẽ phải lựa chọn đầu sách nào", bà Nga cho hay.

Bên cạnh đó, đại biểu cũng đề nghị Chính phủ quan tâm đầu tư, hỗ trợ thư viện sách giáo khoa dùng chung cho học sinh các trường vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn.

Theo đại biểu Nga, với sự đầu tư ấy học sinh sẽ được mượn sách giáo khoa miễn phí hàng năm và trả lại nhà trường khi năm học kết thúc. Như vậy vừa tiết kiệm chi phí, vừa tiết kiệm kinh phí, vừa đỡ gánh nặng cho kinh tế các gia đình vùng khó khăn. 

Đại biểu Thái Văn Thành (đoàn Nghệ An) cũng đồng tình với việc Bộ Giáo dục và Đào tạo báo cáo Chính phủ và Quốc hội bổ sung sách giáo khoa vào danh mục hàng hóa được nhà nước định giá.

"Phải đưa sách giáo khoa vào danh mục quản lý giá, theo hướng bảo đảm quyền lợi của học sinh và điều kiện kinh tế xã hội của người dân", đại biểu Thành nói.

Theo đại biểu Thái Văn Thành, Bộ Giáo dục và Đào tạo phải chỉ đạo các trường tăng cường công tác truyền thông để nhân dân phụ huynh học sinh hiểu là sách giáo khoa có 2 loại. Cụ thể là sách bắt buộc học sinh phải có để học và loại bổ trợ tham khảo không bắt buộc phải mua.

"Từ thực tiễn giáo dục ở địa phương, Nghệ An có 11 huyện miền núi, đặc biệt là có 6 huyện miền núi cao rất khó khăn, chúng tôi đã tham mưu cho UBND tỉnh xây dựng mô hình "thư viện sách giáo khoa" trên phương thức nhà nước và nhân dân cùng làm", ông Thái Văn Thành cho hay.

Tỉnh Nghệ An dành một phần kinh phí để trang bị sách giáo khoa cho nhà trường; cùng với đó cơ quan chức năng kêu gọi doanh nghiệp, nhà xuất bản tặng sách giáo khoa cho nhà trường. Ngành giáo dục Nghệ An cũng kêu gọi các em học sinh khóa trước tặng lại sách giáo khoa để xây dựng thư viện sách.

"Việc làm này có ý nghĩa giúp cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn hoặc các cháu vùng đồng bào dân tộc thiểu số miền núi có sách để học. Sách dùng được nhiều lần, tránh lãng phí", ông đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo nhân rộng mô hình này trong các địa phương cả nước.

"Học sinh tiểu học không cần có sách tham khảo"

Tranh luận với đại biểu Thái Văn Thành (đoàn Nghệ An), đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (đoàn Bình Định) cho rằng cần nói cho người dân hiểu sách tham khảo không cần đi mua.

"Ngay tên sách là "sách tham khảo" người ta đã hiểu là không cần mua. Nhưng nếu sách tham khảo bán thì chắc các bố mẹ học sinh vẫn sẽ mua cho con mình bằng bạn bằng bè" - đại biểu Nguyễn Lân Hiếu nhấn mạnh và nêu vấn đề "sách tham khảo là nguồn lợi lớn cho NXB, cần hạn chế tối đa loại sách này".

Theo vị đại biểu, nhiều nhà giáo dục kinh nghiệm đã chỉ ra rằng sách tham khảo trên thế giới chỉ nên dùng cho thầy cô giáo để làm phong phú thêm bài giảng của mình. Học sinh tiểu học không cần có sách tham khảo, nên cấm bán sách tham khảo trong nhà trường.

"Việc đổi mới SGK là rất đúng đắn nhưng cách làm của chúng ta chưa đúng, cần tạo sự cạnh tranh lành mạnh giữa những sản phẩm tốt và rẻ hơn, theo thời gian chọn cách làm tường minh và khoa học thì SGK sẽ trở lại đúng vị trí trang trọng của mình" - ông Hiếu cho biết thêm.