Nắng nóng kéo dài, hàng nghìn ha lúa có nguy cơ chết cháy

Dân xót xa nhìn lúa “khát nước”

Có mặt tại một số cánh đồng thuộc xã Trung Chính, Hoàng Sơn (Nông Cống); xã Quảng Văn, Quảng Vọng (huyện Quảng Xương)… chúng tôi chứng kiến những ruộng lúa nứt toác, nhiều chỗ do bị táp nắng, lá đã chuyển sang màu vàng.

Đã hơn 1 tuần nay, ông Nguyễn Bá Trung, thôn Thanh Sơn, xã Trung Chính, vất vả bám ruộng, bám đồng không kể ngày đêm để nỗ lực chống hạn, cứu lúa. Ông Trung không khỏi xót xa nhìn hơn 5 ha lúa của gia đình trong tình trạng thiếu nước trầm trọng.

“Mấy chục năm rồi mới có đợt nắng nóng kéo dài như thế này. Nếu nắng nóng kéo dài thêm từ 5 đến 7 ngày nữa thì nguy cơ lúa chết sạch. Tôi đã đầu tư máy bơm dầu dã chiến để bơm nước lên ruộng cứu lúa, nhưng hiện nay không có nước để đặt máy bơm…”  - ông Trung ngậm ngùi.

Đang nỗ lực dùng bao bì, túi nilon chèn vào các miệng cống để giữ nước chống hạn, cứu lúa, ông Lê Sỹ Trường (60 tuổi, thôn 8, xã Trung Chính) cho biết: “Diện tích lúa của gia đình tôi mới gieo cấy được khoảng 10 ngày, đây là thời điểm rất cần nước để bón phân và chăm sóc. Tuy nhiên, nắng nóng kéo dài đã làm cho nước tại các mương nội đồng cạn kiệt. Tình trạng này kéo dài khoảng 10 ngày nữa thì cây lúa chắc chết khô”.

Xã Trung Chính là 1 trong những xã có diện tích lúa bị thiếu nước lớn nhất huyện. Toàn xã gieo cấy hoan 400 ha lúa vụ mùa, nhưng do hơn 1 tháng nay địa phương không có mưa, nắng nóng gay gắt kéo dài nên đến nay hơn 50% diện tích lúa gieo cấy đang trong tình trạng khô nẻ, thiếu nước. Nếu tình trạng hạn hán kéo dài thêm từ 5 đến 7 ngày nữa thì hàng trăm ha lúa sẽ bị khô cháy hoàn toàn.

Ông Lê Xuân Quế, Phó Chủ tịch UBND xã Trung Chính, huyện Nông Cống cho biết: “Nguồn nước tưới của địa phương phụ thuộc chủ yếu vào hệ thống kênh Nam sông Chu và nguồn nước từ con sông Nhơm chảy qua. Tuy nhiên, hiện tại lượng nước tại các sông và kênh mương đều xuống dưới mực nước chết nên công tác điều tiết nước rất khó khăn.

Việc dùng máy bơm dầu dã chiến cũng phải phụ thuộc vào thủy triều lên xuống thất thường của sông Nhơm. Tuy nhiên, giải pháp mang tính tạm thời này cũng không duy trì được lâu, vì nguồn nước để bơm truyền ở các mương nội đồng cũng đang dần cạn kiệt, nếu thời tiết khô hạn còn kéo dài”.

Hơn 9.000 ha lúa thiếu nước

Vụ mùa năm nay toàn tỉnh Thanh Hóa gieo cấy khoảng 116.000 ha lúa, tuy nhiên do thời tiết hạn hán kéo dài nên đến thời điểm hiện tại có khoảng hơn 9.000 ha lúa thiếu nước để gieo cấy và tưới dưỡng.

Theo báo cáo của Chi cục Thủy lợi tỉnh Thanh Hóa, toàn tỉnh hiện có 610 hồ đập chứa nước. Trong đó, có 214 hồ đập nhỏ mực nước xuống dưới mực nước chết. Điều này, dẫn đến tình trạng nhiều địa phương thiếu nước tưới cho lúa nghiêm trọng, tập trung ở các huyện Nông Cống, Yên Định, Như Xuân…

Phương án duy nhất đang được các địa phương áp dụng đó là lắp các bơm dầu dã chiến để chống hạn. Trong đó, huyện Quảng Xương lắp được 95 máy, huyện Như Xuân 59 máy, huyện Thạch Thành 17 máy, thành phố Sầm Sơn 15 máy….

Trao đổi với PV Dân trí, ông Nguyễn Anh Tuân, Trưởng phòng Quản lý công trình và nước sạch nông thôn, Chi cục Thủy lợi, Sở NN&PTNT Thanh Hóa cho biết: “Từ đầu tháng 6 đến nay, trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đã xảy ra 2 đợt nắng nóng gay gắt kéo dài. Hiện nay, đang là thời kỳ cao điểm cấp nước gieo cấy và tưới dưỡng cho lúa vụ mùa năm 2020.

Để giảm thiểu thiệt hại do ảnh hưởng của nắng nóng kéo dài, thiếu nước và hạn hán có thể xảy ra trên diện rộng, hiện ngành nông nghiệp tỉnh Thanh Hóa đang tiến hành tổng kiểm kê nguồn nước cung cấp cho sản xuất nông nghiệp trên địa bàn; khoanh vùng cụ thể các diện tích có nguy cơ bị hạn, không thể gieo cấy để có phương án chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp. Các địa phương phối hợp với các nhà máy thủy điện theo dõi chặt chẽ mực nước trên sông Mã để chủ động bơm tưới và trữ nước tối đa phục vụ chống hạn.

Bình Minh