Miễn án tử hình với tội phạm tham nhũng “lập công lớn”

Quan điểm này đã gây tranh luận trong các phiên thảo luận trước đó với không ít những ý kiến “can gián” cho là việc miễn án tử hình với những trường hợp này sẽ không đảm bảo tính nghiêm minh và mục đích răn đe của luật.

Trong bản báo cáo mới nhất về những vấn đề còn ý kiến khác nhau xung quanh dự thảo Bộ luật, Chủ nhiệm UB Tư pháp Nguyễn Văn Hiện cho biết, vẫn có nhiều ý kiến đề nghị bỏ quy định “miễn tử” cho người tham nhũng (điểm c khoản 3 Điều 39) vì quy định không thi hành án tử hình đối với người phạm tội vì mục đích kinh tế nếu sau khi bị kết án đã khắc phục hậu quả, dễ dẫn tới hiểu là dùng tiền để thoát án tử hình.

Quan điểm chung của thường trực UB Tư pháp thì cho rằng, quy định loại tội phạm “có mục đích kinh tế” là không rõ, cần phải quy định cụ thể hơn và người phạm tội này phải hội đủ nhiều yếu tố mới có thể được xem xét không thi hành án tử hình.

Theo đó, Chủ nhiệm Nguyễn Văn Hiện đề nghị chỉnh lý lại quy định theo hướng, người bị kết án tử hình về tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh; tội tham ô tài sản hoặc tội nhận hối lộ đã chủ động khắc phục cơ bản hậu quả của tội phạm do mình gây ra, hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn.

Tham gia ý kiến về nội dung này, Bộ trưởng Tư pháp Hà Hùng Cường (đại diện cơ quan chủ trì soạn thảo Bộ luật sửa đổi) cũng tán thành hướng “mở” không thi hành án tử hình với tội tham ô tài sản vì tham ô có rất nhiều hình thức, có trường hợp lợi dụng sơ hở trong quản lý nhà nước để tham ô, chứ bản chất không phải chủ động tham nhũng.

Bộ trưởng Hà Hùng Cường cũng nêu quan điểm, không nên áp dụng quy định với “tội nhận hối lộ” như phương án trên vì nhận hối lộ là rất nghiêm trọng, là hành vi chủ động để tham nhũng.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nhận xét, lý lẽ, lập luận về việc miễn án tử với tội phạm tham nhũng “lập công lớn” chưa thuyết phục. Tuy nhiên, về đề nghị không quy định xem xét không tử hình với tội nhận hối lộ thì Chủ tịch Quốc hội đồng tình. Chủ tịch Quốc hội yêu cầu xem xét thêm về mức tiền nhận hối lộ bao nhiêu thì phải chịu trách nhiệm hình sự.

Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu “chốt” lại, người bị tuyên tử hình về tội tham ô tài sản khi khắc phục cơ bản hậu quả và lập công lớn thì có thể xem xét không thi hành án tử hình nhưng vẫn chịu án tù dài hạn, chung thân. Còn với tội nhận hối lộ, ông Lưu cho là không nên đề cập.

Trên quan điểm nhấn mạnh tư tưởng giảm bớt hình phạt tử hình Chủ tịch Quốc hội nêu ra, lãnh đạo UB Tư pháp cho biết, dự thảo bộ luật sửa đổi trình ra lần này cũng tách riêng hành vi vận chuyển trái phép chất ma túy thành tội danh riêng (Điều 251), và bỏ hình phạt tử hình ở tội này.

Đồng tình với hướng giảm tử hình trên 3 phương diện: Giảm hình phạt ở một số tội; quy định khung định lượng theo hướng nâng lên trong các tội để giảm hình phạt tử hình và không không áp dụng hình phạt tử hình với phụ nữ nuôi con nhỏ dưới 36 tháng, phụ nữ có thai và người phạm tội từ 75 tuổi.

Dự thảo luật cũng “chốt” quy định không áp dụng hình phạt tử hình với người cao tuổi nhưng chấp nhận nâng độ tuổi quy định từ 70 tuổi lên 75 tuổi.

Bỏ hay không bỏ tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng cũng là vấn đề vẫn còn ý kiến khác nhau.

Quan điểm của UB Tư pháp là cần thay thế tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng bằng các tội phạm cụ thể đối với các hành vi vi phạm nghiêm trọng trong quản lý kinh tế, xét cần thiết phải xử lý về hình sự để đáp ứng yêu cầu hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường, bảo đảm sự minh bạch và an toàn của môi trường sản xuất, kinh doanh.

Phó viện trưởng VKSND Tối cao Trần Công Phàn cho biết thực tế đã xử khá nhiều vụ về tội cố ý làm trái và được nhân dân đồng tình, và rất khó có thể bỏ tội này vì chưa cụ thể ở các tội danh khác được.

Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu nhấn mạnh quan điểm đã được nêu nhiều lần là tội cố ý làm trái cần được thay bằng các điều luật cụ thể chứ không nên giữ lại điều luật chung chung như hiện nay.

P.Thảo