Độc đáo một “làng ma” giàu sự sống

Lòng tiếc thương người đã khuất của người Bahnar

Ông Đinh Chrum, trưởng thôn cho biết, người Bahnar luôn tin những người đã khuất cũng có cuộc sống riêng của họ. Chính vì vậy, từ xa xưa người Bahnar luôn dành cho người đã khuất một “cuộc sống” như lúc họ chưa chết: cũng có nhà rông, có cây cối, nỏ, khung cửi, bát đũa… Làng B’Yang còn dành riêng cho khu nhà mồ của mình 4ha đất để những người chết có đất xây nhà và làm nương rẫy.

Ngày bỏ mả, mọi người dân trong làng phải tập trung đầy đủ. Ngày đầu tiên họ ca múa, uống rượu, ăn thịt… và ngủ lại suốt đêm ở ngoài nghĩa địa nhà mồ; ngày thứ hai họ sẽ ngủ lại ở ngôi nhà rông của làng và ngày thứ 3 những người họ hàng gần nhất sẽ đến ngủ ở nhà gia chủ.

Ngoài ra, để thể hiện sự thương tiếc, đau xót của người sống với người đã khuất, trước đây trong đám tang nhiều người đã tự đập đầu mình vào cột hoặc tường gỗ cho đến khi chảy máu mới thôi.

Những nóc nhà mồ

Những ngôi nhà mồ nói cho mọi người biết chủ nhân của nó giàu hay nghèo. Và sự “đô thị hóa” đã làm xuất hiện với những ngôi nhà mồ được làm bằng những tấm tôn.

Để cho người chết có cuộc sống đầy đủ, giàu sang và vui vầy, người Bahnar còn đẽo những bức tượng gỗ rất sống động với đủ loại hình khác nhau cho người chết. Đó là tượng những con chim công, chim cú, chó, mèo, khỉ bồng con… Tượng đi theo người chết thường được tạc theo ý thích, nghề nghiệp của người đó khi còn sống và nhất định phải theo cặp âm - dương, con vật cũng phải có lứa đôi.

Ông Chrum cho biết thêm: tất cả những vật dụng người đó dùng khi còn sống sẽ được mang theo. Người sống sẽ lo cho người chết một cuộc sống thật sung túc.

Thiên Thư