Đi tìm nguyên nhân vụ sập giàn cẩu kinh hoàng

Trung tá Trịnh Phú Dũng, phó phòng PC 14 CA tỉnh Quảng Ninh cho biết, thiệt hại tài sản ban đầu của thảm hoạ sập cần cẩu khiến 7 người chết, 1 người bị thương ước tính khoảng hơn 2 triệu USD.

Chiều 16/7, nhóm phóng viên có mặt tại hiện trường, khối sắt khổng lồ của chiếc cẩu cao hơn 50m chúc đầu cần xuống đống sắt nằm ngổn ngang. Trên thanh giằng thép của giàn cầu bị đổ, 7 bát hương vẫn còn nghi ngút khói. Cạnh đó, một số công nhân vẫn nằm ngồi mệt mỏi và không giấu nổi ánh mắt thất thần.

Theo một số công nhân có mặt tại hiện trường vụ tai nạn cho biết, sự cố xảy ra trong khi 23 công nhân đội lắp máy Công ty Cổ phần Lilama 69-2 thuộc Tổng Công ty Lắp máy VN (Lilama) đang lắp đặt giàn cẩu mang số hiệu QUY 150C tại cảng Cái Lân. Khung giàn cẩu bị đổ là một trong hai giàn cẩu container được cảng Cái Lân mua từ Trung Quốc về thay thế cho 2 chiếc cẩu bị sập hỏng toàn bộ sau cơn lốc xoáy hồi tháng 11/2006. Hai giàn cẩu đang trong quá trình lắp dựng thì tai nạn xảy ra.

Khi đó, có 8 người đang làm việc trên cao, 15 người làm việc dưới mặt đất. Giàn cẩu bất ngờ đổ sập xuống từ độ cao 50 m, “phạt” gãy cần cẩu bánh xích 130 tấn làm nhiệm vụ giữ cho cẩu giàn đứng. 15 công nhân đang làm việc dưới đất may mắn thoát nạn, 7 trong số 8 công nhân làm việc trên cao bị tử nạn, một người hiện đang cấp cứu tại bệnh viện tỉnh trong tình trạng rất nặng.

Bà Nhữ Thị Hồng Liên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh cũng cho biết đã chỉ đạo hỗ trợ mỗi nạn nhân, kể cả bị thương số tiền 2 triệu đồng/người, ngoài ra, UBND TP. Hạ Long cũng hỗ trợ 500.000 đồng/người. “Ngoài việc hỗ trợ ban đầu, UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Lao động - Thương binh và xã hội tỉnh phối hợp với các đơn vị liên quan làm các thủ tục, chế độ bảo hiểm cho các lao động tử nạn và bị thương, nhìn chung, các công ty đã thực hiện tương đối tốt việc mua bảo hiểm cho công nhân nhưng chúng tôi chỉ đạo cơ quan chức năng giám sát chặt chẽ, không để thiệt thòi cho người lao động”- bà Liên nói.

Trước đó, Công ty Cổ phần Lilama 69-2, cũng hỗ trợ mỗi nạn nhân tử vong 15 triệu đồng. Cảng Cái Lân hỗ trợ 2 triệu đồng/người.

Đâu là nguyên nhân thảm hoạ?

Ông Vũ Khắc Từ, Chủ tịch hội đồng thành viên, Tổng giám đốc cảng Cái Lân cho biết: "giàn cẩu bị đổ được mua từ cảng Sekou, Quảng Đông, Trung Quốc với giá 2,25 triệu USD. Cẩu do Đức sản xuất, lắp đặt và khai thác tại Trung Quốc từ năm 1992. Khoảng đầu năm 2008, cảng Cái Lân đã hợp đồng với công ty cổ phần thiết bị nâng hạ Falcon, thuộc Tổng công ty hàng hải Việt Nam, theo đó, phía Falcon đảm trách toàn bộ việc nhận cẩu từ Trung Quốc, vận chuyển về Việt Nam. Phía Falcon đã thuê công ty lắp máy Lilama 69-2 phụ trách phần lắp đặt thiết bị".

Trước một số thông tin cho rằng, so với cẩu hoạt động ở Trung Quốc, khi về cảng Cái Lân, giàn cẩu trên đã được hoán cải, thay đổi khoảng cách giữa hai trụ từ 30 m xuống còn 20 m. Về điều này, ông Từ khẳng định việc hoán cải hoàn toàn không gây ảnh hưởng đến chất lượng và độ an toàn, quá trình thiết kế, thi công đều được cơ quan đăng kiểm Việt Nam phê duyệt và giám sát.

Về nghi vấn chất lượng mà dư luận đặt ra liên quan đến tuổi thọ giàn cẩu trước khi đưa về Việt Nam (16 năm - PV), một chuyên gia trong lĩnh vực cẩu tại Việt Nam cho rằng: tuổi thọ của cẩu container thường 30 - 40 năm. Tại Việt Nam hiện có một số giàn cẩu vẫn đang được vận hành từ những năm 1980. Cẩu bị gãy là loại cẩu chuyên dùng để chuyển container từ tàu thủy lên cảng, có công suất thiết kế 40 container/giờ, tầm với 36m, có thể nâng hàng trọng tải 40 tấn. Nếu mua cẩu mới, giá cẩu có tính năng tương tự dao động trong khoảng 6,5 triệu USD/chiếc.

Hiện có nhiều thông tin chưa chính thức cho rằng, nguyên nhân của “thảm hoạ” sập giàn cẩu kể trên là do một cơn lốc bất thường. Một số công nhân viên tại nơi xảy ra tai nạn cũng cho hay, tại đây vẫn thường xuất hiện hiện tượng trên. Điển hình là vào năm 2006, một cơn lốc bất thường đã “cuốn phăng” hai cần cẩu tại cảng Cái Lân. Nhóm phóng viên đã tìm đến Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn tỉnh Quảng Ninh để tìm hiểu về tình hình thời tiết ở khu vực cảng Cái Lân ngày xảy ra tai nạn.

Ông Nguyễn Tuấn Hưng, Giám đốc trung tâm cho biết, cả ngày 15/7, khu vực cảng Cái Lân không có mưa, thời tiết bình thường, gió nam chỉ có tốc độ 2m/giây. Chỉ tay về phía màn hình máy tính rada quét liê tục, ông Hưng khẳng định: "lúc 1 giờ 30 phút ngày 15/7, tại cảng Cái Lân không có gió lốc"! Hiện, cơ quan công an đã vào cuộc nhằm làm rõ nguyên nhân, xác định trách nhiệm xung quanh tai nạn đặc biệt nghiêm trọng này. “Trong quá trình điều tra, cơ quan CSĐT sẽ khởi tố vụ án nếu phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật…” - Trung tá Trịnh Phú Dũng cho biết.

Phương Chi