Đề nghị gắn thiết bị định vị đối với các nguồn phóng xạ

Nhằm tăng cường công tác đảm bảo an ninh nguồn phóng xạ, UBND TP đã gửi văn bản đề nghị Bộ Khoa học và Công nghệ nghiên cứu và ban hành quy định bắt buộc phải gắn thiết bị định vị đối với các nguồn phóng xạ.

Và trước mắt, trong thời điểm chưa  ban hành được quy định bắt buộc, thành phố đề nghị Bộ Khoa học và Công nghệ có văn bản yêu cầu các đơn vị có nguồn phóng xạ hợp tác với UBND TP để gắn thiết bị giám sát và định vị.

Theo thống kế của Sở Khoa học và Công nghệ, trên địa bàn thành phố hiện có hơn 1.200 nguồn phóng xạ với 10 chủng loại khác nhau, được sử dụng tại 624 cơ sở y tế. Ngoài ra còn có 67 cơ sở đang sử dụng 241 thiết bị và lưu giữ 39 nguồn phóng xạ lĩnh vực công nghiệp.

Tuy nhiên, thời gian qua đã xảy ra sự cố thất lạc nguồn phóng xạ cũng như đã phát hiện các nguồn phóng xạ vô chủ, vận chuyển, lưu trữ và sử dụng nguồn phóng xạ không giấy phép… Và qua khảo sát của cơ quan chức năng cho biết vẫn còn 5,6% số cơ sở tư nhân có các hoạt động chiếu chụp X – quang không phép.

Đương cử, sự cố gần đây nhất xảy ra vào ngày 12/9, Ngô Quốc Vương và Đặng Xuân Lưu đã lấy trộm thiết bị chụp ảnh xuyên thấu (NTD) có nguồn phóng xạ Iridium – 192 của một công ty tại phường 4, quận Tân Bình về nhà cất giấu và đi bán ve chai với giá 200.000 đồng (trong khi thiết bị này được xác định có giá khoảng 400 triệu đồng - (!?).  Nguy hại hơn, nếu chất phóng xạ này bị phát tán ra môi trường, con người sẽ bị bỏng, nhiễm độc và nguy cơ dẫn đến sự cố chết người do nhiễm phóng xạ là rất cao. Sự cố này đã gây sự hoang mang cho người dân, đồng thời cũng là tiếng chuông báo động trong vấn đề quản lý, kiểm soát các thiết bị chứa chất phóng xạ.

Ngay sau sự cố xảy ra, UBND TP đã yêu cầu Sở Khoa học và Công nghệ triển khai hệ thống quản lý và gắn định vị lên các thiết bị chứa chất phóng. Đây được cho là giải pháp "tình thế" tối ưu nhất để quản lý các thiết bị có nguồn phóng xạ nguy hiểm cho con người. Qua hệ thống định vị, vị trí của các thiết bị phóng xạ sẽ hiển thị trong phần mềm ứng dụng GIS, dạng bản đồ. Do chưa có quy định bắt buộc các đơn vị đăng ký lắp đặt thiết bị định vị nên tạm thời ngân sách nhà nước bỏ ra ra để lắp miễn phí cho các đơn vị.

UBND TP cũng yêu cầu Sở Khoa học Công nghệ TP thành lập tổ ứng phó sự cố phóng xạ, bức xạ. Đề xuất mua các trang thiết bị chuyên dùng để kịp thời phát hiện, xử lý  nhanh nhất khi xảy ra sự cố các nguồn phóng xạ, bức xạ bị “lọt” ra môi trường.

Quốc Anh