“Đặt tên 100 chữ cái có chấp nhận được không?”

Ngày 25/6, thảo luận Bộ luật dân sự sửa đổi tại hội trường, các đại biểu tập trung cho ý kiến quy định đặt họ tên công dân không quá dài, không vi phạm thuần phong mỹ tục và những quy định liên quan đến việc chuyển đổi giới tính.

Người thân không thể nhớ vì tên quá dài

Cho ý kiến về vấn đề trên, đại biểu Nguyễn Văn Cảnh (Bình Định) đồng thuận với quy định không đặt tên số, ký tự, họ tên của một người không quá 25 chữ cái. Vì theo đại biểu, nếu tên quá dài, dẫn đến các giấy tờ liên quan đến thủ tục hành chính, giao dịch dân sự không thể ghi đầy đủ, phải viết tắt. Điều đó rất dễ dẫn nhầm lẫn đáng tiếc gây phiền hà cho các bên.

“Nếu không có giới hạn, người dân đặt họ tên lên đến 100 chữ cái thì cơ quan quản lý nhà nước có chấp nhận hay không. Để thuận tiện khi cung cấp giấy tờ, tránh các mối phát sinh gây phiền hà cho người dân và tổ chức khác trong giao dịch dân sự hay làm thủ tục hành chính vì tên quá dài, tôi tán thành với việc giới hạn số chữ cái đối với họ tên của cá nhân”, đại biểu Nguyễn Văn Cảnh nói.

Tuy nhiên, đại biểu đoàn Bình Định cũng lưu ý cơ quan soạn thảo cần làm rõ tại sao giới hạn 25 chứ cái mà không giới hạn ở mức độ khác. Bên cạnh đó cũng cần có quy định để đáp ứng nhu cầu đặt họ tên của người dân theo hướng không hạn chế số chữ cái trong trường hợp cái tên đó thể hiện tâm nguyện chính đáng của người dân.

Đại biểu Khúc Thị Duyền (Thái Bình) cũng nhất trí cao với khoản 3 điều 26 trong dự thảo luật. Theo đó là tên của công dân Việt Nam và người không quốc tịch thường trú tại Việt Nam phải bằng tiếng Việt hoặc bằng tiếng dân tộc khác của Việt Nam. Không đặt tên bằng số, bằng ký tự mà phải bằng chữ và họ tên của công dân không được vượt quá 25 chữ cái.

“Tất nhiên tên dài hay ngắn không ảnh hưởng đến vấn đề quốc phòng, an ninh trật tự, an toàn xã hội nhưng tôi nghĩ chúng ta vẫn phải có quy định pháp luật trong việc này. Vì trong thực tế có những cái tên 9 từ, 35 chữ cái nhưng cơ quan hộ tịch vẫn phải đăng ký, cơ quan làm giấy chứng minh thư vẫn phải ghi, thậm chí là viết tắt rất nhiều. Điều đó khiến ngay cả người thân trong gia đình, bạn bè, trường lớp… rất khó khăn trong quản lý, thậm chí không thể nhớ đầy đủ”, đại biểu Duyền dẫn ra những bất cập.

Theo đại biểu Trần Ngọc Vinh (TP Hải Phòng) việc đặt tên ngoài việc bảo đảm không ảnh hưởng an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, đạo đức xã hội còn phải đảm bảo bản sắc văn hoá, đạo đức truyền thống của dân tộc. Ngoài ra, tất cả các văn bản hiện nay đều thống nhất quan điểm, ngôn ngữ văn bản phải là tiếng Việt, dễ hiểu.

“Nhìn xa ra thế giới chúng ta thấy mọi dân tộc đều có tiếng nói, chữ viết riêng của mình và họ đều ra sức bảo tồn, phát huy. Vậy tại sao chúng ta lại tự hoà tan, lai căng, đánh mất bản sắc văn hoá truyền thống của dân tộc trong việc đặt tên. Nếu bỏ quy định này, vô tình chúng ta sẽ cổ suý cho trào lưu lai căng, làm xói mòn bản sắc văn hoá dân tộc mà cha ông ta đã xây dựng”, đại biểu TP Hải Phòng nêu quan điểm.

Người chuyển đổi giới tính sống ngoài vùng “phủ sóng”

Đại biểu Trần Ngọc Vinh cũng đặc biệt quan tâm đến những quy định thừa nhận hay không thừa nhận việc chuyển đổi giới tính được đề cập trong Bộ luật Dân sự sửa đổi. Theo đại biểu đây không chỉ là vấn đề nhạy cảm trong xã hội mà còn là một điều rất khó. Qua nghiên cứu đại biểu nhận thấy quy định trong dự thảo không thống nhất với nhau, một mặt nhà nước không thừa nhận chuyển đổi giới tính, nhưng mặt khác lại quy định trường hợp cá nhân đã chuyển đổi giới tính có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền thay đổi hộ tịch và các quyền nhân thân khác.

Đại biểu cho rằng, về nguyên tắc nếu nhà nước đã không thừa nhận việc chuyển đổi giới tính thì đương nhiên các cơ quan nhà nước có thẩm quyền không cho phép thay đổi hộ tịch, quyền nhân thân khác theo giới tính mới. Do vậy, đại biểu Vinh đề nghị ban soạn thảo làm rõ vấn đề nếu không thừa nhận chuyển đổi giới tính thì có vi phạm hay không.

“Thực tiễn xã hội đã tồn tại người chuyển đổi giới tính. Nếu nhà nước không thừa nhận tức là họ phải tiếp tục sống ở ngoài vùng phủ sóng về pháp luật. Như vậy, họ sẽ tham gia, hoà nhập xã hội như thế nào, các chính sách về y tế, an sinh xã hội có tác động đến họ hay không. Việc thực thi pháp luật về tố tụng hình sự đối với những người chuyển đổi giới tính sẽ được giải thích như thế nào, như về vấn đề tạm giam, tạm giữ, thi hành án phạt tù”, đại biểu Trần Ngọc Vinh nêu ra hàng loạt bất cập.

Đại biểu Triệu Thị Thu Phương (Bắc Kạn) cũng cho rằng đây là vấn đề nhạy cảm, bởi thừa nhận hay không thừa nhận không chỉ liên quan đến vấn đề nhân thân mà còn nhiều vấn đề khác nhau như: chăm sóc dịch vụ y tế hay vấn đề hôn nhân đồng giới. Do vậy, đại biểu Phương đề nghị, phải quy định chặt chẽ trong luật.

Theo ông Bùi Mạnh Hùng (Thái Nguyên) dự luật nên tách làm 2 điều luật là xác định lại giới tính và chuyển đổi giới tính. Vì quyền xác định lại giới tính và chuyển đổi giới tính là 2 vấn đề khác nhau. Trong thực tế có nhiều trường hợp bị bệnh, bị khuyết tật bẩm sinh về giới tính, sau đó họ phải nhờ sự can thiệt của y học.

Quang Phong