Dâng hương kỷ niệm 174 năm ngày sinh nhà thơ Nguyễn Khuyến

Thứ hai, 09/02/2009 - 17:54

(Dân trí) - Sáng 09/02/2009, tại ngôi nhà xưa của Tam Nguyên Yên Đổ Nguyễn Khuyến (giờ đã trở thành từ đường thờ ông) thuộc xã Trung Lương, huyện Bình Lục, Hà Nam đã diễn ra buổi Lễ dâng hương ấm áp tưởng niệm 174 năm ngày sinh và 100 năm ngày mất của nhà thơ Nguyễn Khuyến.

Tam Nguyên Yên Đổ Nguyễn Khuyến sinh ngày 15/02/1835, mất ngày 05/02/1909 (tức ngày 15 tháng Giêng năm Kỷ Dậu). Ông đỗ Hoàng giáp - Đình nguyên, đỗ đầu 3 khoa: thi Hương, thi Hội, thi Đình, nên được gọi là Tam Nguyên Yên Đổ.

Ông xuất thân trong một gia đình nhà nho nghèo, hai bên nội, ngoại đều có truyền thống làm quan, hiếu học và khoa bảng. Trong nghèo khó, Nguyễn Khuyến vẫn quyết tâm dùi mài kinh sử, mong đỗ đạt thành tài để phò vua giúp nước. Nhưng sự nghiệp khoa cử của ông trầy trật, sau 4 khoa thi ông tự trách mình:

“Nghĩ tôi lại gớm cái mình tôi

Tuổi đã ba mươi kém một thôi

Bốn khoa hương thi không đâu cả

Một mảnh vườn hoang bán sạch rồi”

Nhờ sự giúp đỡ, động viên của gia đình, bầu bạn và ý chí quyết tâm, kiên trì vượt khó, tiếp tục đèn sách nên cho đến khoa thi năm Tự Đức thứ 17 (1864), ông đã đỗ đầu cử nhân trường Hà Nội. Năm Tự Đức thứ 24 (1871) Nguyễn Khuyến liên tiếp đỗ đầu thi Hội, thi Đình và trở thành Nhị Giáp tiến sỹ Đệ nhất danh, lúc này ông 37 tuổi.

Khi đỗ đạt, ông được bổ làm quan dưới triều nhà Nguyễn với nhiều chức vụ nhưng đất nước thời bấy giờ cơ may đã không thuận buồn xuôi gió. Trăn trở, day dứt, cay đắng và chẳng thể làm được gì giúp dân, năm 1884 ông đã cáo quan về làng, sống cuộc đời thanh bạch, để giữ khí tiết và đức độ thanh cao của mình. Đó chính là bước ngoặt cuộc đời, dẫn Nguyễn Khuyến về với thi ca, trở thành một nhà thơ.

Nhiều bài thơ tuyệt tác của ông đã trở thành bất hủ. Hơn 800 tác phẩm thơ, văn và câu đối của ông đã góp phần làm rạng rỡ truyền thống thơ văn của dân tộc. “Vịnh mùa thu”; “Uống rượu mùa thu”; “Nhà nông than thở”… và hàng trăm tác phẩm về làng quê vẽ lên những bức tranh thủy mặc, mà giờ đây đọc lại chúng ta càng thêm yêu quí tự hào về quê hương, đất nước và ngưỡng mộ sự gần gũi của ông với làng quê, với nhân dân lao động.