Dân khốn khổ vì côn trùng lạ

Vừa bước vào sân nhà bà Y Nghi, dân tộc Gia Rai, ở thôn Kép Ram, xã Hòa Bình, tôi đã cảm thấy rùng mình khi nhìn dưới gầm nhà sàn, bọ bò đen đất. Trên cầu thang, sàn nhà, tường nhà… bọ nằm la liệt, “vãi” đầy nhà như những hạt đậu đen; trên quần áo, chăn màn, đồ dùng trong nhà, bọ đen cũng bò chi chít; chỗ càng kín càng nhiều bọ.

Sống chung với bọ đã lâu, tuy nó chưa gây hại cho sức khỏe, nhưng gia đình bà Y Nghi cảm thấy rất khó chịu. Bà Y Nghi cho biết: “Con “đen đen” có mặt trong nhà bắt đầu vào mùa mưa năm 2000. Không ai biết tên con gì, chỉ gọi nó là con “đen đen”. Cứ vào mùa mưa là con “đen đen” xuất hiện, mùa khô chúng biến đi đâu mất. Chúng “hiện lên” nhiều nhất là khi trời mưa và những ngày có trăng của mùa mưa”.

Bà kể, ngày nào cũng phải quét nhà gần chục lần vẫn không hết bọ, có ngày hốt được cả bao tải. Con “đen đen” có nhiều loại và hôi. Có loại nhỏ hơn hạt đậu đen, có loại to và dài hơn, hay cắn và gây ngứa ngáy rất khó chịu. 

“Gia đình đã phun thuốc trừ sâu và thuốc diệt muỗi của trạm y tế xã cho nhưng con “đen đen” cũng không chết. Khi say thuốc, nó rớt xuống nền nhà, sau lại tỉnh lại. Gia đình hết cách diệt nó rồi!”, bà Y Nghi than thở. Bà nói muốn chuyển nhà đi chỗ khác nhưng không có điều kiện, ở đây rất nhiều nhà bị bọ đen tấn công.

Nhiều nhà quá khiếp sợ bọ đen đã phải tháo gỡ nhà cũ, đi chỗ khác dựng nhà. Cũng có người bịt kín các ngóc ngách trong nhà để bọ hết chỗ trú ẩn, nhưng cũng chỉ hạn chế được một phần.

Chủ tịch UBND xã Hòa Bình Lưu Dung tỏ ý lo lắng khi nói về vấn nạn bọ đen chen chân sống với người. Ông cho biết đã báo cáo sự việc lên Trung tâm Y tế thị xã Kon Tum. Mới đây, trung tâm đã cho người về kiểm tra, xác định loại côn trùng. Ngày 5/5 vừa qua, trung tâm cũng đã báo cáo lên UBND thị xã Kon Tum, Sở Y tế Kon Tum, Trạm Y tế xã Hòa Bình.

Theo báo cáo này, côn trùng lạ này có thể là côn trùng nông nghiệp, trước mắt chưa xác định có gây hại cho người, chỉ ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt và gây khó chịu khi bám vào người. Theo Trung tâm Y tế thị xã, năm 2005, loại côn trùng này cũng từng “tung hoành” ở tỉnh Bình Dương và Đồng Nai; nhưng hiện vẫn chưa xác định được tên gọi.

Hướng giải quyết trước mắt là vận động nhân dân tổng dọn vệ sinh môi trường, vệ sinh cá nhân, loại bỏ những cây mục ở xung quanh nhà; chỉ đạo Đội Vệ sinh phòng dịch tăng cường công tác giám sát dịch bệnh; giao Trạm Bảo vệ thực vật thị xã kiểm tra, xác định và có hướng giải quyết.

Làm việc với chúng tôi, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh Kon Tum, ông Đinh Quang San, lại cho rằng: “Chúng tôi chưa phát hiện được bọ “đen đen” gây hại trên cây trồng!”. Ông San cũng không biết tên loài bọ này và chỉ đưa ra lời khuyến cáo: bà con nên quét bọ và đốt.

Trần Văn Nhiên