Đại tướng Lương Tam Quang: "Công an không được đi sau tội phạm"

Tại cuộc đối thoại giữa Thủ tướng Phạm Minh Chính và thanh niên Việt Nam chiều 24/3, TS. Lê Kim Hùng, Trưởng Bộ môn Truyền thông, Khoa Mạng máy tính và Truyền thông, Trường Đại học Công nghệ thông tin, hỏi về những giải pháp lớn để thúc đẩy mạnh mẽ việc chuyển hướng công tác phòng, chống tội phạm từ thủ công truyền thống sang hiện đại, ứng dụng khoa học công nghệ.

Chủ động trong nhận diện, đấu tranh với tội phạm

Trả lời vấn đề này, Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Công an nhận định tội phạm công nghệ cao ngày càng gia tăng với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi, nguy hiểm.

Bộ trưởng Công an cho biết đây là loại tội phạm hoạt động trong cả nước và xuyên biên giới, với tính ẩn danh cao, có tổ chức và không có tổ chức, "đứng chân" ở nước ngoài nhưng hoạt động tội phạm ở trong nước.

Theo Đại tướng Lương Tam Quang, điều đáng lo nhất là hành vi tấn công, lừa đảo trực tuyến liên quan công nghệ AI, tội phạm tài chính qua mạng. "Đây là thách thức lớn với công tác phòng chống tội phạm", ông nhận định.

Về giải pháp, Đại tướng Lương Tam Quang nhấn mạnh mục tiêu nhanh chóng chuyển hướng phòng, chống tội phạm từ thủ công sang hiện đại, ứng dụng khoa học công nghệ.

Và giải pháp trước hết là hiện đại hóa lực lượng phòng chống tội phạm, mà trước hết là hiện đại hóa về con người trên tinh thần "người trước súng sau". Theo Bộ trưởng Bộ Công an, phải hiện đại về con người với mục tiêu hiện đại hóa tư duy, làm sao đủ năng lực để đấu tranh phòng chống tội phạm.

Thứ hai, phải nhận diện được tội phạm để chủ động đấu tranh, đặc biệt là phương thức, thủ đoạn mới để phòng ngừa đấu tranh kịp thời. Theo Bộ trưởng Công an, lực lượng công an có phương châm "không được đi sau tội phạm", nên luôn phải chủ động. Đồng thời phải tuyên truyền, nâng cao nhận thức của nhân dân về phương thức, hoạt động của tội phạm để người dân tự bảo vệ mình.

"Mỗi một thanh niên nếu làm tốt công tác tuyên truyền cho người thân, người dân nơi sinh hoạt của mình ý thức, cảnh giác được trước tội phạm mạng thì rất hiệu quả", Bộ trưởng Lương Tam Quang nói.

Ông cũng đề cập giải pháp thứ ba là lực lượng công an nhân dân ứng dụng mạnh mẽ khoa học công nghệ trong đấu tranh phòng chống tội phạm. Đại tướng Lương Tam Quang nhắc đến nhiều bước tiến trong lĩnh vực này, trong đó, có thể tố giác tội phạm trên ứng dụng VneID.

Mặt khác, Đại tướng Lương Tam Quang nhấn mạnh tầm quan trọng của việc khai thác hiệu quả thành tựu của chuyển đổi số quốc gia như làm sạch dữ liệu thuê bao di động, không được để có sim rác, làm sạch dữ liệu ngân hàng, đẩy mạnh dịch vụ công trực tuyến, không tiếp xúc trực tiếp và thanh toán không dùng tiền mặt.

Giải pháp thứ tư là tăng cường hợp tác quốc tế để phòng chống tội phạm công nghệ cao "không có khoảng cách".

Giải pháp thứ năm là hoàn thiện khung khổ pháp lý để xử lý hiệu quả các phương thức mới của tội phạm.

Ngoài ra, Bộ trưởng Công an nhấn mạnh cần sử dụng mã định danh cá nhân để quy trình quản lý tập trung thống nhất; đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác chỉ đạo, điều hành; ứng dụng tiện ích VNeID trong tất cả các hoạt động.

Thủ tướng Phạm Minh Chính lưu ý thêm vấn đề an toàn về dữ liệu cá nhân khi ứng dụng các giải pháp khoa học công nghệ, song Bộ trưởng Công an khẳng định "chúng ta đang an toàn".

Tạo thuận lợi cho mỗi người theo đuổi đam mê, hoài bão

Trước đó, TS. Hoàng Anh Đức, Đại học RMIT hỏi lãnh đạo Chính phủ về những cơ chế, chính sách mang tính đột phá để tăng lượng sinh viên và lực lượng có trình độ sau đại học theo học các lĩnh vực toán học, vật lý, sinh học, hóa học, kỹ thuật và công nghệ then chốt.

Trả lời, Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh để phát triển đất nước cần rất nhiều nhóm nhân lực, mỗi nhóm nhân lực đều có vai trò riêng và có đóng góp rất quan trọng.

Tuy nhiên, ở thời điểm này, ông nhấn mạnh yêu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao, số lượng lớn trong lĩnh vực STEM, bao gồm khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học.

Theo Bộ trưởng, hiện nay, tỷ lệ nhập học của sinh viên tham gia vào các ngành học STEM và bậc đại học bình quân hàng năm khoảng 28-30%. Tỷ lệ này ở một số nước như Hàn Quốc 35%, Đức là 39%, Phần Lan 36%.

"Tỷ lệ của chúng ta không kém quá nhiều so với các nước có công nghiệp và kỹ thuật phát triển, nhất là trong bối cảnh chúng ta có một trăm triệu dân", Tư lệnh ngành giáo dục nói.

Nhấn mạnh số lượng nhân lực trong lĩnh vực STEM còn phát triển mạnh và đầy triển vọng, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết Thủ tướng đang giao cho ngành chuẩn bị đề án đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao để phát triển các lĩnh vực công nghệ cao.

Trong đó, sẽ có rất nhiều chính sách để động viên, khuyến khích các bạn trẻ tham gia học các lĩnh vực này như: hỗ trợ học bổng cho người học; chế độ thu hút các chuyên gia ở nước ngoài vào làm việc; định hướng đầu tư phát triển các trường đại học…

"Chúng ta đang tập trung cao độ, ưu tiên cho lĩnh vực phát triển về nhân lực, có thể nói triển vọng phía trước đầy lạc quan", Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nói.

Chia sẻ thêm ý kiến, Thủ tướng thẳng thắn nhìn nhận chúng ta chưa phát triển toàn diện các ngành, lĩnh vực khoa học.

Do đó, theo Thủ tướng, phải có cơ chế, chính sách ưu tiên, như chính sách vinh danh, chính sách học bổng để các sinh viên, nghiên cứu sinh theo đuổi đam mê.

"Tinh thần là tạo thuận lợi nhất cho mỗi người theo đuổi đam mê, hoài bão, thế mạnh của mình", Thủ tướng nhấn mạnh.