Đại biểu Hà Nội lo tình huống nhà máy điện hạt nhân Trung Quốc gặp sự cố

Chất vấn Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, đại biểu Nguyễn Quốc Bình (đoàn TP Hà Nội) lo lắng về vấn đề an toàn phóng xạ đối với phế liệu sắt thép nhập khẩu và nhà máy điện hạt nhân của Trung Quốc hoạt động sát biên giới phía Bắc Việt Nam.

Theo đại biểu đoàn Hà Nội, hàng năm Việt Nam nhập khẩu số lượng lớn chất thải, trong đó có cả sắt thép phế liệu để tái chế. Trong các loại phế liệu nhập khẩu này, đại biểu băn khoăn không rõ cơ quan quản lý nhà nước nắm được lượng phóng xạ trong đó có hay không.

Về nhập khẩu loại phế liệu sắt thép, ông Bình cho biết, cả nước chỉ có cảng Cái Mép và Thị Vải kiểm soát nguồn phóng xạ, còn lại là chưa kiểm soát được. Đại biểu Bình đề nghị Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ cho biết giải phải quản lý nguồn phóng xạ chất thải nhập khẩu thế nào.

Vấn đề thứ hai được đại biểu Bình quan tâm đó là Trung Quốc đã đưa nhà máy điện hạt nhân (công nghệ Trung Quốc) gần biên giới phía Bắc vào hoạt động. “Nếu sự cố xảy ra tại các nhà máy điện hạt nhân này, thì sẽ đặt nước ta trong tình trạng khẩn cấp về ứng phó sự cố phóng xạ hạt nhân”, ông Bình lo ngại.

Trước tình huống trên, đại biểu đoàn Hà Nội đề nghị Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ cho biết cụ thể khi nào mạng lưới phân tích và cảnh báo phóng xạ môi trường ở Việt Nam làm xong. Qua đó có thể quan trắc ảnh hưởng của nhà máy điện hạt nhân Trung Quốc trên lãnh thổ nước ta.

Ông Bình cũng đề nghị Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh nêu các giải pháp ứng phó và xử lý sự cố nhà máy điện hạt nhân Trung Quốc nếu xảy ra.

Trả lời vấn đề trên, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh đưa ra nhiều giải pháp nhằm giảm mối lo ngại của đại biểu đoàn Hà Nội.

Cụ thể, về vấn đề nhập khẩu phế liệu sắt thép, ông Chu Ngọc Anh cho biết, hiện chúng ta có hai cảng Cát Lái - Thị Vải và Cái Mép, mỗi cảng có 8 cổng đo phóng xạ. “Hầu hết sắt thép phế liệu đi qua đây đều được kiểm soát”, ông Chu Ngọc Anh khẳng định.

Đối với việc quan trắc và ứng phó với nhà máy điện hạt nhân của Trung Quốc (giáp biên giới phía Bắc của Việt Nam) ông Chu Ngọc Anh cho hay, bộ này cũng đã tham mưu Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch mạng lưới quan trắc phóng xạ và ứng phó sự cố.

Ông Chu Ngọc Anh thừa nhận giai đoạn vừa rồi có chậm trễ trong việc xây dựng các điểm quan trắc nguyên nhân là do chuẩn bị dự án không kịp. Tuy nhiên, khi nhận nhiệm vụ ông đã nhận thấy tình hình và phải thực hiện khẩn trương, trong đó có việc kết hợp tất cả các nguồn vốn kể cả của các viện nghiên cứu.

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết, đã triển khai được 5 điểm quan trắc ở các tỉnh phía Bắc, từ Lạng Sơn, Hải Phòng, Quảng Ninh, Lào Cai và Hà Nội. Mạng lưới được thiết lập có thể kết nối trực tiếp về Bộ Khoa học và Công nghệ về bất cứ sự cố nào.

Ông Chu Ngọc Anh cũng mong Quốc hội, Chính phủ ưu tiên bố trí nguồn vốn để thiết lập hệ thống toàn quốc trong giai đoạn 2021 trở đi.

Đặc biệt, ông Chu Ngọc Anh cũng huy động cán bộ trong bộ này kiên trì đấu nối với Trung Quốc, trong đó cuối năm 2017, hai bên đã ký thỏa thuận vấn đề liên quan đến an toàn phóng xạ hạt nhân.

“Tháng 7 vừa rồi, chúng tôi cũng đã cụ thể hóa ba nội dung gồm: trao đổi an toàn phóng xạ hạt nhân giữa hai nước; trao đổi toàn bộ mạng lưới quan trắc và cuối cùng ứng phó với sự cố hạt nhân”, ông Chu Ngọc Anh cho hay.

Quang Phong