Chủ tịch Quốc hội: “Nhiều bộ có trụ sở mới vẫn không chịu trả nhà đất cũ”

Vấn đề này được nêu ra tại phiên thảo luận tại UB Thường vụ Quốc hội sáng 1/6 về dự thảo Nghị quyết cơ chế chính sách đặc thù dành cho Hà Nội. Nội dung khơi lên tranh luận là Chính phủ xin Quốc hội cho Hà Nội cơ chế đặc thù, trong đó cho phép thành phố được hưởng 50% khoản thu tiền sử dụng đất khi bán tài sản công gắn liền trên đất (sau khi đã trừ chi phí liên quan đến việc bán tài sản trên đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất; kinh phí di dời, xây dựng cơ sở vật chất tại địa điểm mới) do các cơ quan Trung ương quản lý trên địa bàn.

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm UB Tài chính - Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho rằng, khoản thu tiền sử dụng đất khi bán tài sản nhà nước gắn liền với đất sau khi trừ đi chi phí di dời, xây dựng trụ sở mới của các cơ quan Trung ương đóng trên địa bàn thành phố thì số còn lại (khoảng 30%) là nguồn thu của ngân sách Trung ương. Nay Chính phủ xin cho phép thành phố được hưởng 50% khoản thu này, nghĩa là tương ứng khoảng 15% số thu tiền sử dụng đất và bán tài sản công còn lại.

Đồng tình với đề xuất này, UB Tài chính – Ngân sách cho rằng, quy định này tương thích với cơ chế đặc thù đang áp dụng đối với TPHCM.

Tuy nhiên, Chủ nhiệm UB Tài chính - Ngân sách lưu ý, thực tế cho thấy, việc bán tài sản công có nhiều khó khăn, quy trình và thủ tục phức tạp, kéo dài. Vì vậy, để đảm bảo tính khả thi cho quy định, đề nghị UBND TP Hà Nội cần chủ động có đề án tổng thể và đánh giá đầy đủ nguồn thu, lộ trình và kế hoạch, tổ chức thu từ lĩnh vực này trên địa bàn thành phố, để trình các cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

Bên cạnh đó, cũng có ý kiến đề nghị chỉ cho thành phố hưởng 40% thay vì 50% như đề xuất để giảm áp lực mất cân đối nguồn thu thuộc ngân sách Trung ương.

Góp ý nội dung này, Phó Chủ tịch thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng nêu thực tế, nhiều cơ quan, bộ, ngành đã có trụ sở mới, bán trụ sở cũ nhưng đến khi phải chuyển đi thì nêu khó khăn này kia để chưa đi ngay.

“Tôi nghĩ vấn đề này, Chính phủ, các ngành phải giám sát. Các cơ quan công bố ra đi hoành tráng thế nhưng đã thu hồi được nhà đất cũ ngay đâu, các bộ phận đã rút hết đi đâu mà thu, tức là bán rồi mà họ không trả lại cơ quan cũ” - Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị nhất quán nguyên tắc, Bộ ngành đã xây trụ sở mới rồi thì phải bàn giao ngay để tạo điều kiện cho Hà Nội sử dụng theo nghị quyết của Quốc hội.

Bà Phóng gợi ý: “Sau này có thể Quốc hội cũng phải giám sát việc này, hoặc UB Tài chính ngân sách, hoặc UB Kinh tế phải giám sát”.

Chia sẻ nghi ngại của Phó Chủ tịch Quốc hội, Chủ nhiệm UB Kinh tế Vũ Hồng Thanh nhận định, các bộ đã “đi” hết nhưng không bàn giao lại trụ sở cho thành phố nên không biết nếu nghị quyết này giao cho thành phố Hà Nội xử lý thanh lý đất đai thì sẽ được bao nhiêu và lộ trình thực hiện như thế nào.

Ông Thanh cảnh báo, Chính phủ phải có biện pháp nếu không cứ như thế này thì dù Quốc hội có cho cơ chế nhưng không hiểu Hà Nội có tiền để thực hiện chủ trương quyết sách của Quốc hội không?

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cũng nhận xét, nhiều cơ quan đề nghị xin xây trụ sở mới với kế hoạch sẽ bán trụ sở cũ hoặc giao trụ sở cũ về cho nhà nước nhưng sau đó thì không ai giao trụ sở cũ cả.

“Nói là cho tôi xây trụ sở mới rồi tôi trả trụ sở cũ để cho nhà nước bán nhưng xây xong rồi vẫn không trả”, bà Ngân nhấn mạnh và đề nghị nếu Quốc hội thông qua nghị quyết về cơ chế này cho Hà Nội thì việc giao lại trụ sở phải được thực hiện thật nghiêm.

Giải trình thêm về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng thừa nhận tình trạng các bộ, ngành đã có trụ sở mới song chưa chuyển khỏi trụ sở cũ. Tuy nhiên, ông Dũng cho biết, theo luật Thủ đô quy định đất và trụ sở cũ phải được dùng làm công trình công cộng.

Chính quy định này khiến thành phố thiếu động lực để tham gia giải quyết. Cơ chế để lại nguồn thu, theo đó, chính là Chính phủ muốn tạo điều kiện cho Hà Nội giống như TPHCM để tạo thêm nguồn đầu tư phát triển cho thành phố.

Thái Anh