Chi tiết khu vườn tháp lớn nhất Việt Nam

Khu vườn tháp chùa Bổ Đà là nơi chôn giữ tro cốt của hơn 1.000 vị tăng, ni từ 300 năm trước được công nhận là vương tháp lớn nhất Việt Nam. 

Khu vườn tháp chùa Bổ Đà nằm trên sườn núi Phượng Hoàng (Bổ Đà sơn), thuộc địa phận thôn Thượng Lát, xã Tiên Sơn, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang. Tổng diện tích gần 8.000m², là nơi tàng lưu xá lị, tro cốt của các vị tăng, ni dòng thiền Lâm Tế.

Đây là nơi yên nghỉ của hơn 1.000 vị cao tăng đã từng tu hành tại chùa qua các thời kỳ. Có khoảng hơn 100 ngôi tháp, mỗi tháp chôn giữ tro, cốt, xá lị của 4 đến 26 vị tăng , ni.

Phần lớn các ngọn tháp trong vườn cao 3-4 tầng, chiều cao tổng thể từ 3-5m, trong đó những ngôi tháp sư tổ còn lớn hơn nữa.

Cận cảnh ngọn tháp của các sư tăng, dấu hiệu nhận biết trên đỉnh tháp có bình cam lộ. Phía sau là tháp của các sư ni, trên đỉnh tháp có hình búp sen.

Vườn tháp chùa Bổ Đà có niên đại khoảng 300 năm, bắt đầu được xây dựng từ khi sư tổ có tên tục là Phạm Kim Hưng viên tịch.

Các ngôi tháp mộ xếp hàng hàng, lớp lớp, theo quy định riêng và rất chặt chẽ của thiền môn. Trong số 3 cuốn gia phả bằng chữ Hán có ghi rõ: 'Chỉ những người trong phái Sơn Môn mới được an táng tại vườn tháp. Ảnh toàn cảnh vườn tháp và chùa Bổ Đà (bên trái), phía trên cùng vườn tháp là chùa Cao.

Chi tiết phần mái của một ngọn tháp dành cho các sư tăng với bình cam lộ trên đỉnh. Các ngọn tháp được xây bằng gạch chỉ và đá, mạch được chít bằng mật mía trộn vữa và bột giấy bản.

Khu đất trống để dành làm nơi tiếp tục xây dựng các ngọn tháp mới.

Một ngôi tháp 3 tầng của sư tăng.

Với hơn 100 ngôi tháp, vườn tháp chùa Bổ Đà đã được Hội kỷ lục gia Việt Nam công nhận là khu vườn tháp lớn nhất Việt Nam.

Một ngôi tháp của sư ni chỉ có một tầng.

Quần thể chùa Bổ Đà là một tập hợp di tích gồm: Chùa cổ có tên Bổ Đà sơn (gọi tắt là chùa Bổ Đà, chùa Bổ; hay chùa Quán Âm); chùa chính Tứ Ân, Am Tam Đức (xây dựng sau, vào thời Hậu Lê). Ngoài ra trên núi Bổ Đà còn có đền thờ Thạch tướng quân (tức Thạch Tướng Đại Vương - người có công giúp vua Hùng thứ 16 chống giặc ngoại xâm).

Chùa là một trong những trung tâm Phật giáo lớn của dòng thiền phái Trúc Lâm, một trong những nơi còn giữ nguyên bản nét kiến trúc truyền thống Việt cổ. Hiện chùa Bổ Đà còn nhiều tài liệu, hiện vật, cổ vật quý có giá trị lớn về mặt văn hóa, lịch sử, kiến trúc và mỹ thuật.

Cổng vào chùa nền lát đá muối với nhiều kích thước khác nhau, xây theo kiến trúc thời Nguyễn. Những bức tường được trình bằng đất tạo vẻ trầm mặc, gần gũi của vùng thôn quê đồng bằng Bắc Bộ.

Chùa đã được công nhận là Di tích quốc gia đặc biệt năm 2016 và bộ kinh phật khắc trên gỗ thị lưu giữ trong chùa được đánh giá là cổ nhất của dòng thiền Lâm Tế.