Bộ trưởng KH & CN: "Chất lượng nghiên cứu còn có vấn đề"

Bạn đọc tham gia đặt câu hỏi gửi về địa chỉ email doithoai@chinhphu.vn

Nguyễn Thanh Thảo, Trần Quốc Bình, phố Hoàng Văn Thái, Thanh Xuân; Lê Thanh, Phố Vĩnh Phúc, Ba Đình, Hà Nội hỏi: Thưa Bộ trưởng, Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt Chiến lược phát triển khoa học và công nghệ giai đoạn 2011 - 2020, chiến lược được kỳ vọng sẽ tạo ra sự chuyển biến rõ rệt trong hiệu quả của tổ chức, hoạt động và quản lý khoa học và công nghệ, xin Bộ trưởng có thể cho biết những điểm mới, điểm khác biệt cơ bản trong bản chiến lược này?

Bộ trưởng Nguyễn Quân: Ngày 11/4/2012, Thủ tướng đã ban hành Quyết định 418 phê duyệt Chiến lược phát triển khoa học và công nghệ giai đoạn 2011 – 2020. Một số nội dung mới so với trước là:

Những mục tiêu cụ thể của chiến lược và một số giải pháp thúc đẩy KHCN VN. Cụ thể bao gồm, Đến năm 2020, khoa học và công nghệ góp phần đáng kể vào tăng trưởng kinh tế và tái cấu trúc nền kinh tế, giá trị sản phẩm công nghệ cao và sản phẩm ứng dụng công nghệ cao đạt khoảng 45% GDP. Tốc độ đổi mới công nghệ, thiết bị đạt trên 20%/năm giai đoạn 2016 - 2020, Giá trị giao dịch của thị trường khoa học và công nghệ tăng trung bình 15 - 17%/năm. Trình độ phát triển KHCN, phấn đấu là 1 trong những nước có thứ hạng trong khu vực ASSEAN. Số Số lượng công bố quốc tế từ các đề tài nghiên cứu sử dụng ngân sách nhà nước tăng trung bình 15 - 20%/năm, tốc độ đăng ký sang chế giải pháp hữu ích tăng 1,5-2 lần sao với 5 năm trước. Phấn đấu tăng tổng đầu tư xã hội cho khoa học và công nghệ đạt trên 2% GDP vào năm 2020. Bảo đảm mức đầu tư từ ngân sách nhà nước cho khoa học và công nghệ không dưới 2% tổng chi ngân sách nhà nước hàng năm. Tăng cường tiềm lực KHCN, xây dựng 60 cơ sở ươm tạo công nghệ cao, ươm tạo doanh nghiệp công nghệ cao…

Có hệ thống 5000 doanh nghiệp KHCN để đóng góp quan trọng cho tăng trưởng.

Đội ngũ KHCN đủ trình độ với tỷ lệ 11-12người/1 vạn dân vào 2020, hệ thống khoảng gần 2.000 tổ chức KHCN của NN và các thành phần kinh tế khác.

Chúng tôi hy vọng đến 2020, sẽ đạt trình độ nước công nghiệp theo hướng hiện đại

BTV: Có ý kiến cho rằng, việc sử dụng ngân sách Nhà nước đầu tư cho KHCN chưa được sử dụng đúng cách, đặc biệt là đầu tư cho phát triển KHCN địa phương. Là người đứng đầu Bộ KHCN, quan điểm của ông về ý kiến này như thế nào?

Bộ trưởng Nguyễn Quân: Cảm ơn độc giả đã đặt câu hỏi rất chính xác, hiện nay mức chi cho KHCN chiếm 2% tổng chi ngân sách. Việc sử dụng nguồn kinh phí này chưa đạt hiệu quả cao, trong đó chủ yếu là do cơ chế phân bổ ngân sách, hàng năm chúng ta dành khoảng 42-43% kinh phí này cho đầu tư phát triển và bố trí cho các bộ, ngành, địa phương tuy nhiên do quy định của luật ngân sách, quy định của luật tổ chức HĐND, UBND phân cấp thẩm quyền cho địa phương nên nhiều địa phương và một số bộ, ngành sử dụng không đúng mục đích cho đầu tư phát triển KHCN.

Nhiều địa phương, bộ, ngành sử dụng kinh phí này xây trụ sở, làm đường xá, đắp đê thậm chí làm những việc không liên quan đến KHCN. Điều đó làm giảm hiệu quả đầu tư của Nhà nước dành cho phát triển tiềm lực KHCN của các bộ, ngành, địa phương. Phần kinh phí còn lại là kinh phí sự nghiệp khoa học thì rất nhiều bộ, ngành, địa phương, tổ chức sử dụng không hiệu quả thông qua việc sử dụng kinh phí sự nghiệp khoa học không dành cho khoa học như xây dựng cơ sở vật chất, mua sắm trang thiết bị quá nhiều, đầu tư cho những nhiệm vụ không xứng tầm và không đáp ứng được nhu cầu phát triển của bộ, ngành, địa phương; sản phẩm nghiên cứu ít được áp dụng trong thực tiễn.

BTV: Thưa ông, ngoài việc cắt giảm thì có chế tài nào dành cho các đơn vị sự nghiệp nào được phân bổ ngân sách dành cho phát triển KHCN nhưng sử dụng không đúng mục đích không?

Trần Xuân Trình - P7 - Q3 - TP. Hồ Chí Minh: Chất lượng nghiên cứu khoa học đang là vấn đề đáng phải suy ngẫm? Giải pháp nào của Bộ KHCN để đổi mới công tác xét chọn, đánh giá, nghiệm thu các đề tài NCKH góp phần nâng cao chất lượng nghiên cứu?

Bộ trưởng Nguyễn Quân: Về vấn đề này tôi đã có một số lần trao đổi với báo giới. Nhiều người nói hiệu quả đề tài không cao, nhiều đề tài xếp ngăn kéo. Tôi từng nói, các đề tài khoa học có những loại chắc chắn phải xếp ngăn kéo một thời gian như nghiên cứu cơ bản, phải sau 1 thời gian, chúng ta mới có thể đưa vào các chuỗi nghiên cứu tiếp tục. Trong thực tế chúng tôi cũng thấy, quả thực chất lượng nghiên cứu còn có vấn đề, biểu hiện công bố quốc tế của Việt Nam, đăng ký sáng chế của chúng ta còn thấp so với thế giới.

Một trong những nguyên nhân là quy trình thủ tục để tuyển chọn, xét chọn nghiệm thu đánh giá các đề tài, dự án nghiên cứu.

Do vậy trong đề án đổi mới cơ bản toàn diện và đồng bộ về tổ chức cơ chế quản lý, cơ chế hoạt động KHCN, chúng tôi đã kiến nghị với Thủ tướng Chính phủ đổi mới cơ chế xác định và đánh giá các đề tài, dự án, chúng ta thường gọi là nhiệm vụ KHCN.

Trước đây xác định đề tài làm theo phương thức đề xuất từ cơ sở. Nhưng những đề xuất đó nhiều khi chưa bám sát thực tiễn phát triển kinh tế- xã hội và không được doanh nghiệp đón nhận.

Chúng tôi đang chuyển dần sang cơ chế đặt hàng. Nghĩa là, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương chủ động đặt hàng nhà khoa học. Khi đặt hàng thì theo nguyên tắc, ai đặt hàng người đó hỗ trợ kinh phí, chịu trách nhiệm tiếp nhận kết quả và đưa kết quả vào sản xuất kinh doanh. Cơ chế đã bắt đầu áp dụng từ 2011, chúng tôi sẽ tiếp tục cơ chế này.

Thứ 2, tiếp tục nâng cao chất lượng hội đồng đánh giá nghiệm thu cũng như hội đồng xác định nhiệm vụ, hội đồng tuyển chọn nhiệm vụ KHCN bằng việc xây dựng cơ sở dữ liệu chuyên gia khoa học với tiêu chí cao,. Để những ai đáp ứng đủ tiêu chí mới được mời tham gia vào hội đồng. Trên cơ sở đó thì chúng tôi cho rằng, các kết luận của hội đồng sẽ có chất lượng cao hơn.

Chúng tôi hy vọng cùng các đổi mới khác về cơ chế tài chính, 5 năm tới hiệu quả của các đề tài, dự án sẽ được nâng cao rõ rệt.

BTV: Nhiều bạn đọc thắc mắc, vấn đề tài chính trong khoa học đặc biệt là khâu thanh quyết toán hiện có nhiều rắc rối. Ông có giải pháp gì không?

Bộ trưởng Nguyễn Quân: Bạn đọc đặt câu hỏi đúng bức xúc của chúng tôi và giới khoa học nói chung. Nhiều người phàn nàn về việc thanh quyết toán quá rườm rà, thậm chí có người nói, thời gian dành cho thủ tục thanh quyết toán còn nhiều hơn nghiên cứu.

Trên cơ sở đó, chúng tôi đã nhận rõ những vấn đề trong thủ tục, do vậy trong đề án đổi mới chúng tôi đang trình Thủ tướng Chính phủ, chúng tôi đã đề xuất một số giải pháp.

Thứ nhất, kiến nghị việc cấp phép kinh phí cho nghiên cứu chuyển dần sang cơ chế quỹ. Hiện đã có quỹ phát triển KHCN quốc gia và sắp tới đưa vào hoạt động quỹ đổi mới CN quốc gia. Nếu cấp phép kinh phí từ quỹ, sẽ không bị cản trở bởi tư duy xây dựng kế hoạch và làm dự toán kinh phí là trước 1,5 năm như hiện nay.

Thứ 2, Thủ tục của quỹ đáp ứng nhu cầu tức thời khi các nhà khoa học được đặt hàng hoặc là đề xuất những nhiệm vụ cần thiết.

Thứ 3, quỹ không bắt buộc quyết toán theo năm tài chính, tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà khoa học chỉ quyết toán 1 lần khi kết thúc dự án.

Vấn đề thứ 2, chúng tôi cũng đề nghị phối hợp với Bộ Tài chính bổ sung một số nội dung chi cần thiết để giúp nhà khoa học trong quá trình thực hiện đề tài dự án như thuê chuyên gia trong và ngoài nước, kinh phí hỗ trợ đăng ký sở hữu trí tuệ, kinh phí dự phòng bù cho tốc độ trược giá. Chúng tôi cũng đề nghị đơn giản hóa thủ tục thanh quyết toán, đưa vào hoạt động cơ chế khoán chi trong hoạt động KHCN và khoán chi đến sản phẩm cuối cùng. Những chi phí dành cho nhân lực trong quá trình nghiên cứu sẽ khoán cho nhà khoa học chủ trì đề tài, dự án.

Chúng tôi cũng đề nghị sửa định mức của thông tư 44 về định mức chi trong đề tài, dự án, nâng cao định mức cho phù hợp với hiện nay.

Chúng tôi cũng hy vọng với tất cả những đề xuất đó khi được Thủ tướng phê chuẩn, giới khoa học sẽ bớt lo phiền.

BTV: Trong các cơ quan nhà nước, có lúc nào ông nghĩ rằng một số đề tài sẽ vĩnh viễn không được sử dụng mà người ta chỉ lập ra đề tài để rót ngân sách về?

Bộ trưởng Nguyễn Quân: Tất nhiên trong bất kỳ lĩnh vực nào người ta có thể trục lợi từ nhà nước, trong khoa học cũng không tránh khỏi. Tuy nhiên với hệ thống quản lý, với trách nhiệm cao trong tổ chức thực hiện và giám sát chúng ta có thể hạn chế tối đa những hiện tượng này.

Chúng tôi đã được Chính phủ bổ sung chức năng, nhiệm vụ kiểm tra, giám sát tình hình sử dụng ngân sách khoa học ở các Bộ, ngành, địa phương.

Bộ trưởng Nguyễn Quân: Vấn đề là chuyển các tổ chức KHCN công lập sang hoạt động theo cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm là vấn đề đã đặt ra từ 16 năm nay từ Nghị quyết TW2 khoá VIII và sau đó là Nghị quyết TW 6 khoá IX. Nhưng chỉ thực sự bắt đầu khi Chính phủ ban hành Nghị định 115 năm 2005 và Nghị định 80 năm 2007. Và vừa rồi có điều chỉnh bổ sung bởi Nghị định 96 năm 2010.

Chính vì đây là quá trình khó khăn, có thể nói là thách thức rất lớn do các tổ chức KHCN đã quen hoạt động trong cơ chế bao cấp nhiều năm, do vậy chúng tôi đã trình Chính phủ cho phép lùi thời hạn chuyển đổi tới hết 2013.

Hiện Bộ KHCN đang cùng các bộ ngành xây dựng cơ chế để các tổ chức CN hoàn toàn có thể chuyển đổi sang cơ chế tự chủ vào 2014.

Cần phải nói rõ, nhiều người còn hiểu sai cơ chế tự chủ, cho rằng, khi chuyển sang cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm, các tổ chức KHCN công lập không còn được Nhà nước hỗ trợ nữa. Xin nói rằng Nhà nước chỉ thay đổi phương thức cấp hoạt động kinh phí thường xuyên, trước đây cấp theo đầu biên chế của 1 tổ chức, khi chuyển sang cơ chế tự chủ thì Nhà nước cấp hoạt động kinh phí thường xuyên thông qua nhiệm vụ mà Nhà nước giao cho tổ chức KHCN  

Có thể là nhiệm vụ thường xuyên do chức năng của tổ chức, có thể là đề tài dự án KHCN được giao nghiên cứu.

Các đồng chí đều biết, từ trước tới nay, trong các đề tài, dự án khoa học không có phần dự toán kinh phí hoạt động thường xuyên, tức là cán bộ khoa học không được hưởng lương và chi phí khác từ đề tài dự án do Nhà nước đã trả lương và chi phí hoạt động thường xuyên qua số lượng biên chế.

Như vậy tạo ra sự bất bình đẳng giữa các tổ chức KHCN công lập và ngoài công lập. Các tổ chức ngoài công lập khi làm dự toán để đấu thầu tuyển chọn đề tài thì phải làm dự toán cả tiền lương và chi bộ máy. Trong khi tổ chức công lập thì nhà nước đã bảo đảm và không phải dự toán. Như vậy, vô hình chung các tổ chức ngoài công lập rất khó cạnh tranh về mặt đề tài dự án đối với các tổ chức công lập.

Hơn nữa, việc cấp kinh phí thường xuyên theo kiểu bao cấp tạo ra sức ỳ lớn, sự ỷ lại của các tổ chức công lập, bởi dù hoạt động không hiệu quả, nhà nước vẫn trả lương.  Bây giờ khi chuyển sang cơ chế cấp phép kinh phí hoạt động thường xuyên theo nhiệm vụ, chắc chắn, tổ chức nào hoạt động tốt sẽ có thu nhập nhiều hơn, làm nhiều đề tài, dự án được hưởng nhiều lương hơn, ai không làm việc thì chắc chắn không được hưởng. Ở đây cũng nói rõ, Nhà nước cũng đã phân loại có 4 nhóm tổ chức KHCN để có 4 phương thức hỗ trợ khác nhau.

Nhóm đã từng tự chủ, đã tự bảo đảm kinh phí hoạt động thường xuyên từ nhiều năm nay, thì tiếp tục được Nhà nước được giao quyền tự chủ về tổ chức biên chế và xác định nhiệm vụ. Đồng thời Nhà nước cho thêm chức năng kinh doanh như doanh nghiệp và hưởng mọi ưu đãi như doanh nghiệp.

Thứ 2 là nhóm hiện nay mới chỉ đảm bảo được một phần kinh phí hoạt động thường xuyên,  nhà nước cho phép tiếp tục cấp kinh phí hoạt động thường xuyên theo phương thức cũ tới hết 2013. Từ 2014, Nhà nước vẫn tiếp tục hỗ trợ nhưng theo phương thức mới.

Nhóm 3 là tổ chức KHCN xây dựng làm nghiên cứu cơ bản, chiến lược chính sách và làm  dịch vụ phục vụ quản lý nhà nước. Đây là nhóm mà sản phẩm của họ chỉ có nhà nước mới mua, nhà nước bao tiêu sản phẩm và hỗ trợ toàn diện để tổ chức đó hoạt động thông qua cấp kinh phí hoạt động thường xuyên theo phương thức khoán. Đương nhiên tổ chức này khi làm đề tài, dự án vẫn tiếp tục nhận được kinh phí thông qua chi thường xuyên của các đề tài, dự án.

Nói khác đi, các nhà khoa học vừa được hưởng lương cơ bản từ ngân sách nhà nước cấp theo phương thức khoán, vừa được hưởng lương từ dự án.

Nhóm 4 là các tổ chức khoa học công nghệ được thành lập sau ngày nghị định 96 có hiệu lực. NN sẽ bao cấp 4 năm để họ có đủ thời gian ổn định hoạt động. Khi đã ổn định NN mới cấp kinh phí hoạt động theo phương thức mới.

Chúng tôi hy vọng các nhà khoa học, tổ chức KHCN hiểu rõ bản chất Nghị định 115, hưởng ứng và cùng với chúng tôi hoàn thành việc chuyển đổi tổ chức của mình theo tinh thần của Chính phủ  tại Nghị định 96 cũng như 115 và 80.

phan duc dung [phanducdung86@...com]: Nhà nước có khuyến khích, hỗ trợ tư nhân trong nghiên cứu KHCN không? (Vì dù là tư hay là công mà sản phẩm nghiên cứu hiệu quả thì đều vì đất nước mình cả).

Bộ trưởng Nguyễn Quân: Bạn hỏi một câu rất thú vị, rất nhiều người trong bộ máy của chúng ta vẫn hiểu rằng ngân sách Nhà nước chỉ chi cho các cơ quan của Nhà nước. Nhưng trong hoạt động KHCN nhiều năm nay chúng tôi kiên trì thuyết phục các bộ, ngành rằng NSNN là do người dân đóng thuế, người dân thì thuộc mọi thành phần kinh tế, không chỉ của Nhà nước vì thế Nhà nước có trách nhiệm hỗ trợ trở lại cho mọi thành phần kinh tế khi họ có ý tưởng sáng tạo, có nghiên cứu đem lại lợi ích cho xã hội.

Thực tế trong nhiều năm qua, Bộ KHCN đã thực hiện phương châm này, chúng tôi không chỉ hỗ trợ cho khu vực Nhà nước mà còn cho các tổ chức KHCN ngoài Nhà nước, thậm chí các tổ chức KHCN của tư nhân cũng có quyền bình đẳng trong việc tuyển chọn các nhiệm vụ KHCN ở cấp Nhà nước và các cấp khác. Đồng thời hỗ trợ cho DN tư nhân và DN của các thành phần kinh tế khác trong quá trình đổi mới KHCN.

Ngay từ năm 1999, Bộ đã trình Chính phủ ban hành Nghị định 119 hỗ trợ DN đổi mới CN. Nhiều DN đã phát triển và trở thành DN lớn nhờ những dự án đổi mới KHCN có sự hỗ trợ của nhà nước.

Trong những năm gần đây quá trình này đã được đẩy mạnh hơn. Điển hình là Xí nghiệp Cơ khí Quang Trung-Ninh Bình là một DN tư nhân, nhưng nhờ một số dự án, đề tài mà Bộ KHCN hỗ trợ theo NĐ 119 cũng như các chương trình KHCN trọng điểm cấp Nhà nước mà Xí nghiệp cơ khí Quang Trung -Ninh Bình trở thành một DN lớn đã có những sản phẩm lớn đóng góp to lớn cho sự phát triển của kinh tế xã hội ở các nhà máy đóng tàu, nhà máy Thủy điện Sơn La, nhà máy thủy điện Sê San, sắp tới là nhà máy Thủy điện Lai Châu.

Bản thân Giám đốc DN trở thành Anh hùng Lao động và được giải thưởng Hồ Chí Minh về KHCN, Xí nghiệp là tập thể Anh hùng Lao động.

Cho đến thời điểm hiện nay chúng tôi tiếp tục hỗ trợ rất nhiều DN khác cũng như các thành phần kinh tế và cá nhân nhà khoa học. Chúng ta thường nghe nói nhiều người nông dân, những nhà khoa học chân đất có sáng kiến cải tiến, Bộ KHCN trong nhiều năm qua đặc biệt quan tâm vấn đề này.

Chúng tôi giao cho Sở KHCN thường xuyên quan tâm hỗ trợ cho người nông dân có sáng kiến, khi tổ chức Chợ công nghệ và thiết bị (Tech Mart) chúng tôi đều mời những người nông dân có sáng kiến tham dự hội chợ giới thiệu sản phẩm của mình và sau đó các Sở KHCN có thể giúp họ hoàn thiện sản phẩm.

Bộ trưởng Nguyễn Quân: Khi chúng ta gia nhập WTO, chất lượng sản phẩm là yếu tố sống còn của doanh nghiệp, tham gia sân chơi chung của thế giới thì sản phẩm của chúng ta phải đủ sức cạnh tranh với thế giới. Nếu không thì nền sản xuất của chúng ta sẽ bị “bóp chết”. Vì vậy nhà nước phải có trách nhiệm hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới CN để nâng cao chất lượng sản phẩm, tính cạnh tranh của sản phẩm trong sân chơi chung của WTO.

Thực tế, trong quá trình đàm phán để gia nhập WTO, Chính phủ đã có những chính sách hỗ trợ doanh nghiệp. Bởi chúng tôi biết rất rõ, doanh nghiệp của Việt Nam hầu hết là những doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, tiềm lực kinh tế của các doanh nghiệp không đủ để tự đổi mới CN, ngoài trừ một số tập đoàn kinh tế lớn của nhà nước và một số doanh nghiệp đa sở hữu khác. Chính vì thế như tôi đã nói, Nhà nước có Nghị định 119 hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới CN và trong hơn 10 năm qua, nhiều doanh nghiệp được hưởng lợi từ chính sách này.

Nhà nước hỗ trợ tới 30% kinh phí của dự án đổi mới CN của doanh nghiệp và 30% này được hỗ trợ cho toàn bộ hoạt động liên quan tới KHCN như nghiên cứu áp dụng CN mới, đào tạo nguồn nhân lực về KHCN, nhập công nghệ, mua bí quyết công nghệ…

Vừa qua chúng tôi đã trình Thủ tướng Chính phủ ban hành chương trình quốc gia về đổi mới CN và chắc chắn sự hỗ trợ của nhà nước đối với doanh nghiệp của chúng ta còn cao hơn nữa. Chúng tôi cũng trình Thủ tướng Chính phủ cho phép thành lập quỹ đổi mới CN quốc gia với vốn điều lệ 1.000 tỷ đồng. Đây quả thực là nguồn kinh phí rất lớn từ ngân sách nhà nước để hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới CN. Chúng tôi cũng đã cùng với Bộ Tài chính trình Quốc hội sửa đổi Luật thuế thu nhập doanh nghiệp, cho phép doanh nghiệp được trích tới 10% lợi nhuận trước thuế để phát triển KHCN của doanh nghiệp. Hay nói cách khác, nếu doanh nghiệp chi kinh phí cho hoạt động KHCN thì được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp.

Trong thời gian qua, hàng ngàn doanh nghiệp của chúng ta đã thành lập quỹ phát triển KHCN của doanh nghiệp và dành 1 phần kinh phí thích đáng để đổi mới công nghệ của doanh nghiệp, ngay cả các tập đoàn kinh tế lớn như Viettel thời gian qua đã dành 1 nguồn kinh phí rất lớn từ doanh thu tái đầu tư cho phát triển KHCN, đổi mới CN, tạo sản phẩm mới có sức cạnh tranh tốt. Chúng tôi tin rằng thời gian tới các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể tiếp cận với những nguồn hỗ trợ của ngân sách nhà nước để có thể đổi mới CN, tạo ra nhiều sản phẩm mới có sức cạnh tranh.

PHAM HUY NGUYEN [huynghla.09@....com.vn]: Cơ chế nào để các doanh nghiệp mặn mà với đầu tư nghiên cứu, ứng dụng KHCN vào sản xuất? Vì sao rất khó khăn trong triển khai Nghị định 115?

Bộ trưởng Nguyễn Quân: Câu hỏi của bạn nói về 2 vấn đề rất khác nhau nhưng có một điểm chung, hiện nay gắn kết giữa nghiên cứu và sản xuất còn yếu kém, nhiều nghiên cứu không được ứng dụng trong sản xuất, ngược lại nhiều DN rất cần công nghệ lại phải mua của nước ngoài.

Chính vì thế chúng tôi đã xây dựng chương trình phát triển thị trường CN và đã trình Thủ tướng, nếu được Thủ tướng chấp thuận sẽ tạo ra sức bật mới cho thị trường CN, nối kết giữa nguồn cung CN và nguồn cầu CN, nối kết giữa các nhà nghiên cứu với sản xuất kinh doanh.

Nghị định 115 có một nội dung quan trọng là cho phép các tổ chức KHCN công lập có thể lựa chọn giữa việc họ là một đơn vị sự nghiệp của Nhà nước nhưng có sản xuất kinh doanh được hưởng ưu đãi như DN với việc họ có thể chuyển đổi toàn bộ tổ chức của họ trở thành DN khoa học sản xuất kinh doanh dựa trên nền kết quả nghiên cứu của chính họ với những sản phẩm do họ sở hữu về tài sản trí tuệ.

Nhà nước cũng cho phép các nhà khoa học được góp vốn vào DN bằng tài sản trí tuệ có thể chuyển nhượng quyền sở hữu về tài sản trí tuệ cho DN.

Tuy nhiên đúng như độc giả nói việc thực hiện Nghị định 115 theo xu hướng này vẫn còn rất khó khăn. Bởi lẽ chúng ta còn thiếu những quy định cụ thể về giao quyền sở hữu tài sản trí tuệ cho tổ chức KHCN và nhà khoa học.

Bởi chúng ta đều biết tài sản trí tuệ được hình thành từ ngân sách Nhà nước thông qua các đề tài nghiên cứu do Nhà nước tài trợ, đương nhiên quyền quyết định kết quả nghiên cứu đấy thuộc Nhà nước.

Nếu Nhà nước không có quy định giao quyền sở hữu ấy cho nhà khoa học hoặc tổ chức KHCN chủ trì các đề tài dự án thì đương nhiên các nhà khoa học không thể đem tài sản trí tuệ, kết quả nghiên cứu ấy để góp vốn vào DN hay chuyển nhượng cho DN để có được nguồn tái đầu tư cho sức sản xuất, tái đầu tư cho nghiên cứu.

Vấn đề này chúng ta vẫn coi như là tài sản Nhà nước, thứ hai là chưa có quy định là ai có đủ thẩm quyền để giao sở hữu này, đây là tài sản Nhà nước, giao tài sản Nhà nước phải có cấp thẩm quyền và có quy trình, thủ tục. Chính vì thế Bộ KHCN cùng với Bộ Tài chính ban hành quy định cụ thể là ai có thể đủ thẩm quyền để giao kết quả nghiên cứu có nguồn gốc từ ngân sách Nhà nước, khi được giao, nhà khoa học được quyền chuyển nhượng góp vốn như thế nào và khi chuyển nhượng góp vốn thu được lợi nhuận thì nhà khoa học phải có nghĩa vụ trở lại đối với Nhà nước tức là người đã bỏ vốn đầu tư cho nghiên cứu như thế nào, đóng góp với tổ chức mà mình phục vụ mình làm việc như thế nào và quyền lợi của chính họ được hưởng như thế nào để có động lực tiếp tục nghiên cứu.