Bộ trưởng Công an: Không có chủ trương thu hồi sổ hộ khẩu

Sáng 10/8, trong phiên chất vấn và trả lời chất nhóm vấn đề thuộc trách nhiệm của Bộ Công an, các đại biểu Quốc hội đưa ra ý kiến về sổ hộ khẩu giấy và tranh luận việc thiếu đồng bộ trong kết nối thông tin, gây khó khăn cho người dân.

Hộ khẩu giấy chỉ có tác dụng đến 31/12/2022

Đại biểu Huỳnh Thị Phúc (đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu) đề nghị Bộ trưởng Bộ Công an thông tin về việc bỏ hộ khẩu giấy.

Theo Bộ trưởng Tô Lâm, bỏ hộ khẩu giấy là vấn đề đã được quy định trong luật. Đến hết ngày 31/12/2022, hộ khẩu giấy không còn tác dụng. Hiện nay vướng mắc lớn nhất là có rất nhiều quy định khác buộc người dân phải sử dụng hộ khẩu giấy.

"Chúng tôi có phương án là cấp khẩn trương, đầy đủ căn cước công dân để người dân có căn cứ pháp lý thực hiện giao dịch. Khi có căn cước công dân thì không cần phải xin xác nhận bất kể thông tin nào vì căn cước công dân là giấy tờ pháp lý duy nhất để người dân có thể giao dịch, làm các thủ tục" - ông Tô Lâm cho hay.

Bộ trưởng Tô Lâm thông tin, ngành công an sẽ cùng các ngành, các cơ quan ban hành quy định bỏ những cách giải quyết công việc phải có xác nhận về sổ hộ khẩu hay yêu cầu xác nhận về giấy chứng nhận về đăng ký hộ khẩu. Theo đó, sẽ thực hiện quản lý bằng giải pháp công nghệ, cách quản trị mới và cách phục vụ nhân dân mới với những cải cách thuận lợi nhất.

"Tâm lý phải đi xác nhận, phải đi chứng thực giấy tờ đã quá lớn với người dân. Làm gì cũng nghĩ đến việc phải ra chính quyền hay ra chỗ này chỗ kia để làm công chứng. Các cơ quan giải quyết thủ tục, lưu giữ các giấy tờ cũng là gánh nặng. Giải quyết được việc này tôi cho rằng rất tốt.

Sau 31/12 hộ khẩu giấy không còn giá trị sử dụng, vì vậy từ nay đến 31/12 chỉ có việc duy nhất là thay đổi các quy định của các cơ quan buộc người dân phải thực hiện xác nhận, trình báo về sổ hộ khẩu. Chúng tôi đang mở các chiến dịch cấp căn cước công dân sớm nhất, đầy đủ nhất để phục vụ người dân trong quá trình giao dịch và tạo thuận lợi cho các cơ quan làm công tác quản lý, quản trị xã hội theo chức năng" - Bộ trưởng Công an nhấn mạnh.

Chưa có chủ trương thu sổ hộ khẩu giấy

Đại biểu Nguyễn Trường Giang (đoàn Đắk Nông) tranh luận về vấn đề bỏ sổ hộ khẩu: Bộ trưởng Tô Lâm cho biết việc bỏ sổ hộ khẩu giấy là theo quy định của luật. Tuy nhiên, theo phản ánh của một số cử tri, khi đến cơ quan công an tiến hành các thủ tục liên quan đến hộ khẩu thì cơ quan công an thu sổ hộ khẩu giấy. Trong khi đó, công dân khi đến các cơ quan nhà nước để tiến hành các thủ tục, ví dụ như nhập học, nộp hồ sơ xin việc… vẫn có yêu cầu mang sổ hộ khẩu giấy gốc để đối chiếu, nhưng sổ hộ khẩu thì đã bị thu rồi. Giải pháp tạm thời là đến cơ quan công an xin xác nhận (có giá trị trong 6 tháng).

Theo đại biểu, việc này rõ ràng cho thấy chưa có sự kết nối liên thông sổ hộ khẩu, thông tin trong căn cước công dân với các thủ tục ở cơ quan nhà nước. Ngày 31/12 bỏ hẳn sổ hộ khẩu giấy nhưng với việc quản lý, kết nối liên thông thông tin hộ khẩu của công dân như hiện nay sẽ rất rối, là vấn đề gây khó khăn cho công dân. Đây cũng không phải là việc của riêng Bộ Công an, cần phải có sự vào cuộc của Chính phủ để việc liên thông, kết nối thông tin của công dân liên quan tới hộ khẩu với các cơ quan mới là giải pháp tối ưu nhất.

Trả lời tranh luận ý kiến của đại biểu Nguyễn Trường Giang, Bộ trưởng Tô Lâm nêu rõ: "Đại biểu nói công an thu hộ khẩu, có lẽ đây là trường hợp cá biệt ở một điểm nào, phường nào đó. Hiện Bộ Công an chúng tôi chưa có chủ trương thu sổ hộ khẩu. Giá trị hiệu lực của hộ khẩu giấy là đến hết ngày 31/12. Chúng tôi sẽ kiểm tra, nếu đại biểu có địa chỉ cụ thể chúng tôi sẽ kiểm tra và chấn chỉnh việc này" .

Để đảm bảo lộ trình đến 1/1/2023 không dùng hộ khẩu giấy, Bộ Công an sẽ cùng các Bộ, ngành rà soát các văn bản pháp luật có liên quan đến sổ hộ khẩu, sổ tạm trú để sửa đổi cho phù hợp.

"Việc các cháu học sinh đi học, chúng tôi đã nhiều lần đề nghị với Bộ Giáo dục và Đào tạo rằng các cháu đến tuổi là được đi học và phải bố trí như thế nào để các cháu đi học thuận lợi nhất, không vì hộ khẩu mà các cháu không được đến trường, gây khó khăn cho các cháu từ việc trường gần nhà, bố mẹ phải xin chỗ nọ chỗ kia, lớp này lớp khác. Nguyên tắc chung là không thể bám vào hộ khẩu để gây khó khăn cho các cháu đi học" - Bộ trưởng Bộ Công an dẫn chứng và cho rằng phải sửa đổi quy định này.

Theo Bộ trưởng Tô Lâm, thực hiện kết nối cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành khác để khai thác thông tin phục vụ giải quyết thủ tục hành chính. Người dân có quyền được làm việc này.

Bộ Công an sẽ hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, đẩy mạnh việc cấp căn cước công dân có gắn chip điện tử để thực hiện giao dịch, đây là căn cứ pháp lý rất quan trọng. Cơ sở nào, tổ chức công an nào thực hiện không đúng việc này thì Bộ Công an sẽ chấn chỉnh, không để gây những phiền nhiễu, khó khăn, phức tạp cho nhân dân. Không ai có quyền bắt buộc người dân phải sử dụng sổ hộ khẩu trong những việc không cần thiết, đó là "bệnh" giấy tờ cần phải bỏ.

Sau phần trả lời của Bộ trưởng Bộ Công an, đại biểu Nguyễn Trường Giang cho biết cử tri thông tin rằng việc thu hộ khẩu được thực hiện theo Điều 26 của Thông tư 55 và có hiệu lực từ ngày 1/7/2021 chứ không phải là thực hiện tại một địa phương hay địa bàn cụ thể nào.

Làm rõ nội dung liên quan đến việc thu sổ hộ khẩu, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm tái khẳng định việc thu sổ hộ khẩu chỉ thực hiện khi có sự điều chỉnh thông tin mới. Việc thu sổ hộ khẩu khi còn hiệu lực theo quy định không phải chủ trương của Bộ Công an.