"Bi đát" những công trình trăm tỷ ở Cửa khẩu Quốc tế Cầu Treo

Hàng trăm tỷ đồng nằm phơi mưa nắng

Cửa khẩu Cầu Treo nằm trên địa bàn huyện Hương Sơn , tỉnh Hà Tĩnh, là một trong những cửa khẩu quan trọng không chỉ đối với tỉnh Hà Tĩnh mà còn đối với nhiều tỉnh thuộc khu vực Bắc Miền Trung. Từ khi được Chính phủ nâng lên thành cửa khẩu quốc tế (2001), áp lực đối với cửa khẩu này là rất lớn do lưu lượng thông quan xuất nhập cảnh người và hàng hóa giữa Việt Nam và nước bạn Lào, Thái Lan không ngừng tăng cao. Thực trạng mặt bằng chật hẹp, đường đi xuống cấp, trang thiết bị phục vụ việc kiểm soát thông quan lạc hậu, không tương xứng với tiềm lực giao thương và quan hệ đặc biệt giữa hai nước Việt – Lào, nên việc nâng cấp, mở rộng cửa khẩu quốc tế này trở nên tất yếu.

Tổ hợp công trình quốc môn, khu liên hợp, đường giao thông với tổng mức hơn 150 tỷ đồng, sau đó nâng lên trên hơn 200 tỷ đồng, do BQL Khu kinh tế Cầu Treo (nay là BQL KKT tỉnh) làm chủ đầu tư, nhà thầu là Công ty CP Xây dựng Nga Sơn (Hà Tĩnh) khởi công xây dựng vào tháng 6/2011 nằm trong mục tiêu nói trên.

Ngày khởi công, lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh, người dân, doanh nghiệp kỳ vọng chỉ sau một năm triển khai xây dựng, tổ hợp công trình kiến trúc gồm 4 tầng với tổng diện tích sàn trên 14.000 m2 sẽ chấm dứt cảnh nhếch nhác, khổ sở khi thông quan hàng hóa, góp phần đưa Cửa khẩu Quốc tế Cầu Treo xứng tầm với vị trí, vai trò của một cửa ngõ tại khúc ruột Miền Trung.

Thế nhưng, kỳ vọng đó nay trở thành một nỗi thất vọng. Dù đã chậm tiến độ đến hơn 4 năm, những công trình hàng trăm tỷ đồng này vẫn còn quá ngổn ngang, thậm chí bị cảnh báo là sẽ lạc hậu khi đưa vào sử dụng.

Bi đát nhất phải kể đến Nhà liên hợp kết hợp với quốc môn. Tòa nhà như một khối bê tông cũ kỹ nằm chỏng chơ, hoang phế giữa đại ngàn. Chưa bàn giao nhưng nhiều hạng mục cả bên ngoài và bên trong tòa có những dấu hiệu xuống cấp trầm trọng. Cửa, trần, kính, đá ốp của không ít hạng mục vỡ, nứt rạn. Nhiều thiết bị của tòa nhà được lắp ráp cũng hư hỏng nặng, rêu úa bám vào trông thật xót xa.

Một cán bộ quản lý xây dựng tòa nhà của Cty xây lắp số 3 - Tổng Cty xây lắp CN - Bộ Công Thương cho hay, thực trạng tòa nhà được coi là quốc môn chậm tiến độ, đang có dấu hiệu xuống cấp đáng lo ngại này là do việc xây dựng bờ kè ở hai bên cánh gà của tòa nhà.

“Chúng tôi hiện đang vướng việc xây dựng bờ kè nên chưa thể hoàn thiện ngôi nhà này. Việc xuống cấp thì vì đang trong thời gian thi công nên chúng tôi phải chịu bảo quản, chịu trách nhiệm”- vị cán bộ quản lý này cho hay.

Những công trình khác như đường giao thông, mái taluy dương, bờ kè chống sạt lở cũng chung thực trạng chậm tiến độ nhiều năm và chưa biết bao giờ mới hoàn thành. Riêng gói thầu mái tatuy và bờ kè chống sạt lở đã bộc lộ nhiều sai phạm trong thiết kế, thi công, dẫn đến nhiều lần sạt lở phải thi công lại. Và đáng lo ngại hơn, như thừa nhận của một cán bộ thuộc BQL KKT tỉnh Hà Tĩnh, là nguy cơ sạt lở đe dọa sự an toàn của tòa nhà liên hợp, quốc môn nằm ngay dưới chân đồi.

Sai một ly chi… hàng chục tỷ

Việc chậm tiến độ thi công tại dự án mở rộng, nâng cấp Cửa khẩu Quốc tế Cầu Treo nói trên cũng như việc các công trình chưa bàn giao có dấu hiệu xuống cấp đã dẫn đến hậu quả không chỉ người dân, doanh nghiệp dài cổ chờ hưởng lợi, mà chủ đầu tư đang phải đau đầu bổ sung nguồn vốn cho dự án này.

“Hiện dự án đã được điều chỉnh mức đầu tư lên hơn 200 tỷ đồng. Nguồn vốn nói trên tỉnh đang cân đối và xin hỗ trợ từ Trung ương”- một cán bộ thuộc BQL các khu kinh tế tỉnh Hà Tĩnh cho hay.

Theo tìm hiểu của Dân trí, dự án mở rộng, nâng cấp Cửa khẩu Quốc tế Cầu Treo sẽ không gặp quá nhiều khó khăn như hiện nay, nếu ngay từ đầu chủ đầu tư minh bạch hơn, thận trọng hơn trong việc lựa chọn nhà thầu. Được lựa chọn là nhà thầu chính, tuy nhiên, sau lễ khởi công hoành tráng vào tháng tháng 6/2011, tuy nhiên, gần 2 năm sau đó do năng lực yếu, nhà thầu Công ty xây dựng Nga Sơn đã thi công cầm chừng, gần như bỏ bê. Sau nhiều lần đốc thúc không có kết quả, đầu năm 2013 UBND tỉnh Hà Tĩnh đã quyết định thay thế nhà thầu này bằng các nhà thầu khác là Cty hợp tác kinh tế QK4 và Cty xây lắp số 3 - Tổng Cty xây lắp CN - Bộ Công Thương.

Hậu quả của việc “thay ngựa giữa chừng” này là tiến độ thi công công trình bị chậm nhiều tháng trời.

Dù những đơn vị thế chỗ đã nỗ lực hơn, thế nhưng các công trình trọng điểm tại Cửa khẩu Quốc tế Cầu Treo vẫn gần như dẫm chân tại chỗ. Rất nhiều lần, các nhà thầu này cam kết sẽ thi công đúng tiến độ, bảo đảm bàn giao công trình đưa vào sử dụng theo yêu cầu của chủ đầu tư, thế nhưng lời hứa vẫn chỉ là lời hứa, mà đáng kể nhất là Cty xây lắp số 3 - Tổng Cty xây lắp CN - Bộ Công Thương.

Tháng 7/2014, tại lễ gắn biển “Công trình chào mừng 85 năm ngày thành lập Công đoàn Việt Nam” cho toà nhà Nhà Liên hợp Cửa khẩu Quốc tế Cầu Treo kết hợp Quốc môn” do Tổng liên đoàn Việt Nam thực hiện, lãnh đạo công ty xây lắp 3 cam kết sẽ bàn giao công trình vào tháng 9/2014. Vậy mà như đã nói ở trên tòa nhà vẫn chưa biết bao giờ sẽ được bàn giao?

Được kỳ vọng rất lớn, nhưng chính những công trình nói trên đang ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động cũng như hình ảnh của Cửa khẩu Quốc tế Cầu Treo. Nhiều lãnh đạo cấp, ngành có trách nhiệm tại tỉnh này khi được hỏi bao giờ việc hiện đại hóa Cửa khẩu Cầu Treo sẽ trở thành hiện thực đã lắc đầu không thể trả lời. Khu kinh tế mở Cầu Treo chưa biết đến bao giờ mới cất cánh như kỳ vọng!

Văn Dũng – Lý Hiệp