Vì sao Giải thưởng sách Quốc gia lần thứ 3 bị khuyết 2 giải A?

Lễ trao Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ 3 sẽ được tổ chức vào ngày 9/10 tại Nhà hát Đài Tiếng nói Việt Nam. Cho đến nay, công tác chấm giải đã hoàn tất và công tác tổ chức lễ trao giải cũng đang dần hoàn thiện.

Tuy nhiên, theo BTC thì cho đến nay, trong 5 mảng sách thì mới chỉ có 3 mảng đã chọn được tác phẩm để trao giải A, còn 2 mảng vẫn đang khuyết.

Liên quan đến vấn đề này, Dân trí đã có cuộc trao đổi với ông Hoàng Phong Hà - Phó Chủ tịch thường trực Hội Xuất bản Việt Nam.

Ông nhìn nhận như thế nào về chất lượng của các cuốn sách và bộ sách được chọn trao Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ 3?

Qua 3 mùa tổ chức Giải thưởng Sách Quốc gia, chúng tôi thấy, sách nào tham gia dự giải cũng được lựa chọn rất cẩn thận, kỹ càng trong hàng nghìn cuốn sách được xuất bản hàng năm.

Từ khâu nhà xuất bản lên đến Hội đồng Sơ khảo, Hội đồng Chung khảo, Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc gia… quy trình chấm cũng rất chặt chẽ. Những cuốn sách, bộ sách được lựa chọn để trao giải đều được đánh giá cao về tính sáng tạo, mang tinh thần nhân văn sâu sắc và rất xứng đáng. Trong đó, có những công trình nghiên cứu khoa học hết sức công phu, nghiêm túc, có nhiều giá trị khoa học - xã hội và mang tính thực tiễn cao.

Kể cả những cuốn sách, bộ sách được chọn trao giải A, khi phản biện độc lập thì các nhà phản biện độc lập là những nhà khoa học chuyên ngành. Chẳng hạn, năm nay, có một cuốn sách thiếu nhi đoạt giải A. Qua phản biện độc lập thì các nhà phản biện cũng đánh giá rất cao và đều đồng thuận trong quan điểm đánh giá.

Vậy các cuốn sách, bộ sách đoạt được giải cao năm nay có những đặc điểm chung gì, thưa ông?

Các tác phẩm đoạt giải cao đều bám sát các tiêu chí theo quy định, điều lệ, quy chế của giải thưởng. Tiêu chí chấm giải theo từng loại sách. Sách thiếu nhi, sách kinh tế chính trị, sách khoa học tự nhiên, sách khoa học xã hội nhân văn và sách văn hoá - văn học nghệ thuật đều có tiêu chí riêng.

Dĩ nhiên, khi tham gia dự giải, các cuốn sách, bộ sách đều phải đủ tiêu chí thì mới tham gia. Nhưng những cuốn sách, bộ sách được giải thường nổi trội hơn, được các hội đồng chấm nhất trí cao. Khi đưa ra công chúng phải được công chúng chấp nhận, ủng hộ…

Vậy lý do vì sao trong 5 mảng sách, mới chỉ có 3 mảng tìm được tác phẩm để trao giải A, còn 2 mảng sách vẫn chưa tìm được giải A?

Theo Quy chế của Giải thưởng Sách Quốc gia thì có 5 mảng sách, trong 5 mảng sách này, mỗi mảng sách được trao 1 giải A, 2 giải B và 3 giải C. Như vậy, không có nghĩa là năm nào một mảng sách cũng phải được trao đầy đủ các giải thưởng trên. Vấn đề là phải theo tiêu chí và chất lượng của sách. Năm nay, trong 5 mảng sách, chỉ có 3 mảng sách là giới thiệu và xét giải A, còn 2 mảng sách chưa tìm được tác phẩm nào đủ các tiêu chí để đoạt giải A.

Năm nay, trong Hội đồng Chung khảo có một số nhà khoa học, chuyên gia ở phía Nam. Vậy để mời được các nhà khoa học và chuyên gia này cùng tham gia chấm giải giữa thời điểm dịch bệnh bùng phát thì BTC đã gặp những khó khăn gì?

Trong điều kiện bình thường tổ chức giải, mời được các nhà khoa học ở phía Nam ra đây chấm giải đã rất khó rồi. Bởi vì các nhà khoa học họ tham gia rất nhiều dự án nghiên cứu khoa học và giảng dạy. Nhưng với tinh thần trách nhiệm cao đối với công tác xuất bản, đối với việc phát triển văn hoá đọc và với Giải thưởng Sách Quốc gia nên các nhà khoa học, các chuyên gia… đều rất nhiệt tình và trách nhiệm.

Năm nay, trong điều kiện dịch bệnh nên sự khó khăn nhân lên gấp bội. Nhưng vì thế mà chúng tôi cũng có nhiều sự thay đổi và cải tiến trong quy trình làm việc. Trước hết, chúng tôi gửi nhiều văn bản và sách vào cho các nhà khoa học, chuyên gia chấm. Thường xuyên trao đổi và làm việc qua email, điện thoại… Những buổi họp quan trọng liên quan đến việc trao đổi, nhận xét, đánh giá và bỏ phiếu thì dứt khoát phải mời họ có mặt.

Phải nói rằng, năm nay, Giải thưởng Sách Quốc gia nói riêng, lĩnh vực xuất bản nói chung nhận được sự quan tâm đặc biệt của lãnh đạo Bộ TT&TT cùng sự hỗ trợ tận tình của nhiều nhà tài trợ hảo tâm nên chúng tôi cũng có được một nguồn kinh phí để mời các nhà khoa học và chuyên gia từ phương xa có mặt đông đủ trong các hội đồng xét duyệt và bỏ phiếu. Để từ đó tạo ra một giải thưởng khách quan, công tâm, chính xác và thành công.

Cảm ơn ông đã chia sẻ thông tin.