Dân sinh
Fica
DTiNewsBình Định:
Phù điêu nữ thần Sarasvati được công nhận bảo vật quốc gia
(Dân trí) - Ngày 9/1, Bảo tàng tỉnh Bình Định cho biết, phù điêu nữ thần Sarasvati (niên đại thế kỷ XII) vừa được Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định công nhận bảo vật quốc gia (đợt 9) năm 2020.
Theo Bảo tàng tỉnh Bình Định, phù điêu nữ thần Sarasvati được phát hiện vào năm 1988 trong quá trình người dân khai thác đất tại khu vực phế tích tháp Châu Thành (khu vực Châu Thành, phường Nhơn Thành, thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định).
Phù điêu nữ thần Sarasvati có chất liệu đá sa thạch; phù điêu có chiều cao 80cm, rộng 60cm, dày 26cm, trọng lượng khoảng 200kg.
Phù điêu nữ thần Sarasvati trang trí một mặt chính diện; mặt sau lưng để trơn. Hình tượng thể hiện ở mặt chính là một vị nữ thần, được khắc tạc nổi trong một hình vòm cung đầu nhọn hình lá nhĩ.
Vị nữ thần có ba đầu, bốn tay, thân mình uốn vặn trong tư thế múa, ngồi trên một tòa sen; ba đầu đều nghiêng về bên trái; đầu chính giữa nhìn về phía trước, hai đầu hai bên nhìn ra hai phía đối xứng; trên mỗi đầu đều đội mũ chóp nhọn, thân mũ được tạo 3 tầng hoa văn gồm 3 lớp cánh sen nhọn, vành mũ trang trí trắng chuỗi hạt tròn nhỏ...
Nữ thần ngồi trong tư thế kiết già, bàn chân phải đặt nằm trên bàn chân trái. Phía dưới là một tòa sen với những cánh sen lớn có đường gân nổi ở giữa.
Dựa vào phân tích nghệ thuật tiếu tượng học, có thể đoán định niên đại của bức phù điêu nữ thần Sarasvati hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Bình Định thuộc thế kỷ XII.
Theo Bảo tàng Bình Định, phế tích tháp Châu Thành (tục danh gọi là Gò Tháp Gãy), đầu thế kỷ XX phế tích này đã được Henri Parmentier đưa vào công trình "Thống kê, khảo tả các di tích Chàm tại Trung Kỳ". Phế tích năm tại vị trí cách thành Đồ Bàn, khoảng 1km.
Phế tích bao gồm khu gò đất lớn và vùng đất xung quanh được phân bố với diện tích khoảng 25.000m2. Trên bề mặt của khu gò và vùng đất xung quanh khu gò hiện nay còn vương vãi rất nhiều gạch và ngói Chăm, một số chỗ dưới chân gò còn phát hiện được dấu vết của những nền móng kiến trúc.
Dù địa điểm này chưa được khai quật nghiên cứu, nhưng Bảo tàng tỉnh Bình Định đã phối hợp với Viện Khảo cổ học Việt Nam khảo sát thống kê, đưa vào danh mục các phế tích Champa Bình Định từ năm 1987.
Năm 2015, Bảo tàng tỉnh Bình Định tiếp tục khảo sát, nghiên cứu và phế tích tháp Châu Thành cũng đã được chấm điểm trên bản đồ khảo cổ học Bình Định. Qua dấu vết để lại trên bề mặt cho thấy, nơi đây đã từng tồn tại một quần thể gồm nhiều kiến trúc đền tháp Champa với quy mô lớn.
