Nhiều bài dân ca nổi tiếng của Việt Nam được dịch sang tiếng Nhật

Mới đây, nhân dịp Kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Nhật Bản, Viện Nghiên cứu phát triển Văn hóa, Ngôn ngữ và Giáo dục (CLEF) và Hội Giao lưu Văn hóa Việt Nam - Nhật Bản đồng tổ chức Cuộc thi dịch dân ca của Việt Nam - Nhật Bản 2023 và Liên hoan dân ca Việt - Nhật.

Hoạt động này nhằm mục đích giới thiệu các bài dân ca Việt Nam tới khán giả Nhật Bản cũng như các bài dân ca Nhật Bản tới khán giả Việt Nam, đồng thời giúp tăng cường sự hiểu biết về văn hóa giữa người dân 2 nước, thúc đẩy việc học tập và nghiên cứu ngôn ngữ, văn hóa Việt Nam và Nhật Bản.

Cuộc thi dịch dân ca của Việt Nam - Nhật Bản 2023 được bắt đầu triển khai từ tháng 4/2023. Cuộc thi nhằm chọn ra những bản dịch tốt nhất của bài dân ca Việt Nam Bèo dạt mây trôi sang tiếng Nhật và bài dân ca Nhật Bản Sakura, Sakura sang tiếng Việt - đã được thông báo rộng rãi đến tất cả những người có quan tâm.

Nhà thơ, nhạc sĩ, nhà nghiên cứu Ngô Tự Lập, thành viên Hội đồng Ban Giám khảo cho biết, quyết định lựa chọn bài Bèo dạt mây trôi và Sakura, Sakura được Hội đồng cố vấn đưa ra sau khi cân nhắc kỹ lưỡng các bài dân ca dựa trên các tiêu chí: chủ đề, tính phổ biến, tính đại diện trong hai nền âm nhạc truyền thống.

Theo Ban Tổ chức (BTC), từ 15/5 - 20/9 BTC đã nhận được tổng số 124 bài dự thi (52 bản dịch bài Bèo dạt mây trôi sang tiếng Nhật và 72 bản dịch bài Sakura, Sakura sang tiếng Việt). Ban Giám khảo gồm các chuyên gia văn hóa, ngôn ngữ, nhạc sĩ, nhà thơ của Việt Nam và Nhật Bản đã tiến hành chấm qua 2 vòng Sơ khảo và Chung khảo.

Kết quả, ở hạng mục dịch bài dân ca Việt Nam Bèo dạt mây trôi, Ban Giám khảo lựa chọn được một giải Nhất (thuộc về thí sinh Đỗ Thế Duyệt); một giải Nhì (Nguyễn Huỳnh Kim Ngân); một giải Ba (Phạm Thị Tố Uyên).

Ở hạng mục dịch bài dân ca Nhật Bản Sakura, Sakura có một giải Nhì (Nguyễn Mai Khanh); hai giải Ba (Đặng Hương Giang; Đỗ Mai Phương). Hạng mục này không có giải Nhất.

Đồng thời, BTC cũng lựa chọn 5 bài dân ca từ nhiều vùng của Việt Nam (Trống cơm, Ru con Nam Bộ, Về đây anh hỡi, Gà gáy le te và Đi cấy) và 5 bài dân ca của Nhật Bản (Hái hồng hoa, Hò đánh cá, Thợ làm than đảo Kyushu, Cắt cỏ tranh và Asadoya Yunta) để Giáo sư Nhật Bản Shine Tóhihiko và nhà thơ - nhạc sĩ Ngô Tự Lập dịch tương ứng sang tiếng Nhật và tiếng Việt.

Toàn bộ 12 bài dân ca trên (bao gồm 6 của Việt Nam và 6 của Nhật Bản) đã được trình diễn bằng hai thứ tiếng tại Liên hoan dân ca Việt Nam - Nhật Bản mới đây tại Viện Âm nhạc Việt Nam.

Đây là một hoạt động văn hóa ý nghĩa và độc đáo, lần đầu tiên được tổ chức tại Việt Nam. Liên hoan không chỉ góp phần giới thiệu văn hóa Việt Nam và Nhật Bản cho nhân dân hai nước, mà còn tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau giữa hai dân tộc.