Ngôi đình độc lạ ở Hà Nội với tư thế rồng quay ngược

Đình Vạn Phúc nằm trên khu đất rộng rãi sát sông Đáy, ven con đường nối từ tỉnh lộ 419 vào làng. Vẻ bề ngoài dột nát, mái lợp không thống nhất, chỗ ngói, chỗ lại dùng tấm Fibro xi măng, giống như dãy nhà kho bỏ hoang.

Tiến vào bên trong là bậc tam cấp đá dẫn lên dãy nhà được gọi là tiền tế có kiến trúc không tuân theo kiến trúc đình  làng truyền thống. Ngôi đình được nhận ra nhờ có tam cấp đá, các thềm đá và hình tượng rồng, hổ.

Nhưng đáng chú ý lại là 2 gian nhà kho với kiến trúc kỳ lạ có hình chạm khắc cầu kỳ. Công trình này nằm đối xứng hai bên tiền tế của đình, hiện đang xuống cấp trầm trọng.

Đi qua tiền tế là hậu cung mới được xây dựng thời gian gần đây. Theo ông Đinh Xuân Phục, người vận động dân làng xây dụng hậu cung cho biết, nhà tiền tế trước đây được dựng tạm sơ sài để dùng làm trường học.

Tiền tế được xây dựng dạng cấp 4 với 5 gian, sau này mở rộng thêm 2 gian. Mái lợp Fibro xi măng dột nát, các cột, xà mối mọt nặng và được liên kết bằng dây thép.

Gian tiền tế vẫn còn chiếc bảng đen, vật còn lại của thời đình được tận dụng làm lớp học. Các bộ cửa được làm bằng gỗ tạp, toàn bộ đã cong vênh.

Trong ảnh là tả vu lợp ngói, thềm gạch. Kiểu xây dựng này cho thấy hình dáng công trình không phải là kiến trúc đình truyền thống.

Ông Đinh Xuân Phục hiện đã 90 tuổi, là một trong số ít người thôn Vạn Phúc có hiểu biết và chứng kiến những thay đổi của ngôi đình.

Tại tam cấp đá dẫn vào tiền tế có 2 rồng đá và 2 tượng hổ quay theo hướng ngược nhau. Trong khi hổ đá quay ra ngoài thì rồng lại hướng vào trong hậu cung. Đây là hướng đặt rồng khá kỳ lạ vì thông thường trong các công trình kiến trúc cổ, rồng được đặt quay đầu ra ngoài. 

Nhiều ý kiến lý giải đây là kiểu "rồng chầu hổ phục" song cũng có người cho rằng hổ đá có trước, rồng có sau được đặt vào không chuẩn.

Công trình đáng chú ý và đẹp lại là kiến trúc của 2 nhà kho. Kiến trúc kỳ lạ không giống với bất cứ ngôi đình nào, các nét hoa văn chạm khắc sắc sảo tinh tế, mái cong, tường trang trí có cả hình tượng 5 con dơi vây quanh chữ "Thọ" theo quan niệm ngũ phúc của người Việt.

Ông Phục cho biết, nhà kho trước đây để muối, hạt to như đốt ngón tay. Chính vì vậy vôi vữa nhanh bong tróc. Các phầm chạm khắc hỏng nhiều những vẫn cho thấy bàn tay tài hoa của người thợ khi xây dựng công trình.

Đình hiện còn giữ lại khá nhiều các phiến đá, bệ đá cổ, dấu tích còn lại từ nền móng xưa.

Phần hậu cung phía sau đình thôn Vạn Phúc.

Theo ông Phục người dân Vạn Phúc giờ đây chỉ mong muốn khôi phục lại ngôi đình theo phong cách truyền thống của người xưa để mỗi khi làng vào việc có nơi trang trọng để tế lễ.