Mạng sống đang bị coi rẻ trên phim trường?

Tin anh Nguyễn Giàu diễn viên bị tai nạn đa chấn thương trên trường quay bộ phim “Hùng Ali và Sáu Lóc Cóc” do Công ty Giải trí Ưng Hoàng Phúc và Công ty Ngộ Entertainment đầu tư sản xuất, đã qua đời lúc 11 giờ 40 phút ngày 10-8 khi mới 25 tuổi đã khiến nhiều đồng nghiệp, công chúng thương tiếc, xót xa lẫn bức xúc. Anh Giàu sẽ không phải chết oan uổng nếu mạng sống con người không bị coi rẻ trên phim trường như vậy.

Đóng vai quần chúng phải chịu

“Hùng Ali và Sáu Lóc Cóc” là phim điện ảnh hành động - hài nên huy động một lực lượng diễn viên quần chúng rất đông. Theo lời kể của nhiều người có mặt tại đoàn phim, hôm xảy ra tai nạn của anh Giàu (24-7), đoàn phim triệu tập khoảng 50 diễn viên quần chúng và cascadeur (người đóng thế) tham gia. Hầu hết họ đều không được ký hợp đồng lao động và mua bảo hiểm. Anh Giàu cũng nằm trong số đó.

Không chỉ anh Giàu mà đa số diễn viên quần chúng hiện nay đều xuất thân từ sinh viên, người chưa có việc làm hay gia đình nghèo khó. Họ đến với phim vì muốn kiếm thêm chút tiền trang trải cuộc sống. Vì thế, ai cũng mang tâm trạng “đi đóng phim được là mừng rồi”. Anh Văn Thành, một diễn viên quần chúng chia sẻ: “Tôi đi đóng vai quần chúng đã 3 năm nay nhưng chẳng bao giờ quan tâm tới chuyện hợp đồng hay bảo hiểm”. Một người phụ trách gọi diễn viên quần chúng cũng xác nhận: “Lâu nay, tôi ít thấy diễn viên quần chúng lên tiếng hỏi về hợp đồng hay bảo hiểm. Vì họ đóng vài ba cảnh quay đơn giản, không nặng nhọc và nguy hiểm nên chỉ mong kiếm được vài ba trăm ngàn là xong!”.

Song, nói như anh Quang Bình, một diễn viên quần chúng khác: “Nói không quan tâm cũng không chính xác, đúng hơn là chúng tôi không có quyền đòi hỏi. Ban đầu vào nghề, tôi cũng sợ tai nạn vì đôi khi cũng phải đóng những cảnh nguy hiểm, tiềm ẩn rủi ro như đánh chém nhau hay nhảy từ trên cao xuống. Nhưng khi hỏi hợp đồng hay bảo hiểm thì mọi người đều lắc đầu bảo: Đừng có mơ! Đóng vai quần chúng phải chấp nhận thiệt thòi thôi”. Diễn viên Thân Thúy Hà cũng cho rằng các diễn viên có đòi quyền lợi nhưng không được nên họ nản, không còn quan tâm. Rất nhiều diễn viên quần chúng vì yêu nghề, kiếm tiền mà chẳng màng đến sự nguy hiểm của bản thân, chấp nhận làm nghề với tâm trạng “may nhờ rủi chịu”.

Đổ hết cho nghèo

Chuyện tai nạn nói riêng và an toàn cho diễn viên trên trường quay nói chung được cảnh báo từ hàng chục năm nay. Báo Người Lao Động từng có loạt bài “Tai nạn trường quay: Không ai bảo hiểm” từ năm 2005 cũng đã đề cập thực trạng này. Song từ đó đến nay, những tồn tại đã đề cập vẫn không cải thiện. Trường hợp của anh Nguyễn Giàu mới đây lại một lần nữa cho thấy nguy hiểm luôn chực chờ các diễn viên khi họ làm việc trên trường quay.

Một diễn viên cho biết: “Với những diễn viên có ký hợp đồng thì đều được mua bảo hiểm. Còn những diễn viên không ký hợp đồng thì đương nhiên là không được mua bảo hiểm”. Diễn viên Thân Thúy Hà nêu thực tế: “Không chỉ có diễn viên quần chúng không được mua bảo hiểm mà hiện nay, phần lớn diễn viên phụ cũng không được mua bảo hiểm”.

Theo đạo diễn Đinh Thái Thụy, việc mua bảo hiểm cho diễn viên lâu nay bị các nhà sản xuất phớt lờ. Rất nhiều nhà sản xuất lấy cớ do nghèo để giải thích cho việc không thể mua bảo hiểm cho diễn viên. “Trong thời buổi làm phim kinh phí thấp, phải chi đủ thứ nên đoàn phim phải ưu tiên những khoản chi cần thiết hơn. Bảo hiểm cũng quan trọng nhưng thù lao diễn viên còn quan trọng hơn nên tiết giảm được chừng nào hay chừng ấy” - đại diện một nhà sản xuất phim truyền hình thú nhận. Trong khi việc bảo hiểm cho đoàn làm phim chưa được quy định trong Luật Điện ảnh càng khiến cho các nhà sản xuất làm lơ.

Vấn đề bảo đảm an toàn tại trường quay cũng bị các nhà sản xuất, đoàn phim viện lý do vì “nghèo”. Môi trường làm việc của diễn viên chưa bảo đảm, tiềm ẩn nhiều nguy cơ xảy ra tai nạn cũng vì đoàn phim không trang bị bảo hộ lao động. Chẳng hạn như địa điểm quay của đoàn phim “Hùng Ali và Sáu Lóc Cóc” ngay trên lầu 1, nơi công trình xây dựng đang dang dở, có nhiều lỗ trống. Ai cũng biết chỉ cần sơ suất là diễn viên có nguy cơ thương vong.

Rõ ràng đoàn phim hoàn toàn lơ là đến chuyện bảo đảm điều kiện an toàn, bảo hộ, bảo hiểm phim trường. Cứ có sự cố thì giải quyết theo kiểu “mất bò mới lo làm chuồng”. Trong khi tai nạn xảy ra, không những diễn viên bị tổn hại sức khỏe, tính mạng, gia đình của họ bị ảnh hưởng mà đoàn làm phim cũng tốn kém chi phí lo liệu, bồi thường, trợ cấp cho người bị tai nạn. Hơn nữa, việc quay bị gián đoạn, uy tín của đoàn làm phim bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Kathy Uyên, diễn viên người Mỹ gốc Việt, cho biết khi đóng phim ở Mỹ, toàn bộ việc bảo hiểm cũng như mọi quyền lợi khác của cô đều do Hiệp hội Diễn viên Mỹ (SAG) bảo vệ. “Tai nạn đau lòng cứ lần lượt xảy ra nhưng ai là người bảo vệ, giám sát an toàn trên phim trường là một câu hỏi lớn không có lời giải đáp” - đạo diễn Đinh Thái Thụy băn khoăn.

Theo Hạ Nguyên
Người lao động