"Joni mặt tịt và đồng bọn tinh nghịch": Khi thú cưng chữa lành con người

Truyện dài Joni mặt tịt và đồng bọn tinh nghịch của tác giả Nguyễn Khắc Cường, do Nhà xuất bản Trẻ phát hành, đã đoạt giải B giải thưởng Sách Quốc gia năm 2023.

Tác phẩm dày 224 trang, kể về những chú mèo và chó trong đô thị. Đằng sau đó là cuộc sống muôn màu nhưng có lúc mong manh và cô đơn của con người hiện đại.

Câu chuyện lấy cảm hứng từ chú mèo Ba Tư lông vàng mà tác giả đang nuôi, với bối cảnh khu chung cư và những con phố phụ cận. Đối với người dân đô thị, thú cưng nói chung và những chú mèo nói riêng là niềm vui, chỗ dựa tinh thần, thậm chí như người bạn, người thân trong gia đình.

Trở về nhà sau một ngày mệt mỏi, có một sinh vật nhỏ bé chờ đợi, vui mừng chào đón, không phán xét… Ngược lại, đối với thú cưng trong đô thị, bản năng sinh tồn của chúng đã bị mất đi rất nhiều và chúng gần như chỉ có người chủ là nguồn sống lẫn nguồn vui.

"Mèo sinh ra không chỉ để bắt chuột, chó không chỉ để giữ nhà. Chúng có mặt trên đời này còn để bầu bạn với con người. Đôi khi chúng ta đối xử với bạn mình thật tệ…", tác giả Nguyễn Khắc Cường chia sẻ.

Joni là tên một chú mèo Ba Tư, vốn sống ở Nga, tình cờ theo chủ đến Việt Nam. Vì một sự cố, chú phải ở lại cùng những người chủ mới.

"Khi mẹ kể chuyện, Joni vểnh tai lên nghe. Thường tới đoạn "mặt nó tội khủng khiếp" thì cậu giả bộ mệt, nằm ngửa ra để giấu cái mặt mà mọi người sắp sửa săm soi. Cậu co bốn chân lên, phơi cái bụng có đám lông tơ mềm màu vàng kem khiến mấy đứa nhỏ phấn khích:

Đẹp chưa kìa, lông Joni nhìn ngon quá, giống… thịt chà bông quá, muốn ngắt một nhúm ăn ghê!

Joni hí mắt, liếc xéo cái đứa ham ăn vừa mới nói. Mấy người này kỳ cục thiệt chứ, hết bình phẩm bộ lông lại bàn tán cái lỗ mũi. Mũi Joni không có sống như mũi mèo Việt Nam làm gương mặt cậu nhíu lại, trông rất buồn cười", trích nội dung sách. 

Joni không thích bắt chuột, không mê cá, lười vận động… nhưng chú đáng yêu, phúng phính và có những người bạn "bản địa" siêu tinh nghịch.

Đó là chú chó Công Chúa đỏm dáng của tiệm "Tóc Kiều"; bạn mèo Xúc Xích bị bỏ rơi từ nhỏ, lập "căn cứ địa" tại hầm xe chung cư và được rất nhiều cư dân cùng… lén cho ăn; Xám Vện - mèo hoang chính hiệu; Munchkin - chú mèo chân ngắn mộng mơ…

Với tấm lòng nhạy cảm và đôi mắt quan sát tinh tế, tác giả Nguyễn Khắc Cường rung động và ghi lại những điều mà chỉ người nuôi thú cưng mới hiểu.

Một chú mèo luôn nuôi nhốt trong nhà, chỉ có niềm vui là cô chủ, nhưng cô chỉ cho chú ăn uống chứ ít chơi cùng. Chú buồn quá đành ra ban công chơi với chim bồ câu, lỡ hụt chân rơi xuống lầu. Vì là một con mèo nhà, chú đã không thể thích nghi với cuộc sống bên ngoài.

Hoặc chú mèo của ông Đãng Trí bị chủ bỏ quên trong xe hơi rồi khóa cửa. Hoặc Ban quản lý chung cư lạnh lùng cắt điện mọi căn hộ có thú nuôi nếu chủ hộ không chịu rời xa chúng.

Kể cả chuyện làm sao cho những chú chó, mèo cưng cơ hội được gặp bạn tình và "yêu nhau" trong môi trường sống con người ngày càng biệt lập tưởng dễ mà khó vô cùng.

Rồi những người yêu chó, mèo trong chung cư nỗ lực để tạo nhóm, cùng che giấu chúng mỗi khi Ban quản lý đi kiểm tra, dù ai cũng biết đó chỉ là tạm thời và rất đáng thương cho chú chó, mèo không còn được ra ngoài dạo chơi nữa.

Tác giả đã cho tất cả chó, mèo trong cuốn sách này một kết thúc có hậu giữa tình thương yêu, nhưng chúng ta đều biết rằng ngoài đời thì không phải vậy. Người chủ nuôi không chỉ có chó mèo, nhưng chó mèo đôi khi chỉ có mỗi chúng ta.

Cuốn sách này dành cho những người yêu mến động vật, trẻ em và những người lớn từng là trẻ em, bởi niềm vui khi đọc những điều dễ thương luôn vượt qua mọi lằn ranh tuổi tác.