Hội Nhạc sỹ chính thức lên tiếng về 5 ca khúc bị tạm dừng lưu hành

Ngày 12/4 vừa qua, thay mặt cho Hội Nhạc sỹ Việt Nam, GS.TS. Nhạc sỹ Đỗ Hồng Quân - Chủ tịch Hội Nhạc sỹ Việt Nam đã có văn bản gửi Hội đồng Lý luận phê bình Văn học Nghệ thuật Trung ương về việc Cục NTND ban hành văn bản yêu cầu tạm dừng lưu hành 5 ca khúc sáng tác trước năm 1975.

Văn bản này nêu rõ, ngày 11/4/2017, Hội Nhạc sỹ Việt Nam nhận được công văn của Hội đồng Lý luận - Phê bình Văn học nghệ thuật Trung ương về việc Cục NTBD, Bộ VHTT&DL ban hành văn bản yêu cầu tạm dừng lưu hành 5 ca khúc: Con đường xưa em đi, Cánh thiệp đầu xuân, Rừng xưa, Chuyện buồn ngày xuân, Đừng gọi anh bằng chú sáng tác trước năm 1975.

Hội Nhạc sỹ Việt Nam đã triệu tập cuộc họp đại diện Ban thường vụ, Hội đồng nghệ thuật và tham khảo ý kiến của một số nhạc sỹ lão thành và có ý kiến như sau:

5 ca khúc nêu trên nằm trong danh sách các bài hát sáng tác trước năm 1975. Đối chiếu với điều 3 của Quyết định số 47/2004/QĐ-BVHTT: “Các hành vi bị nghiêm cấm” và Điều 6 của Nghị định số 79/2012/NĐ-CP: “Những quy định cấm” thì 5 tác phẩm kể trên không vi phạm những quy định mà nhà nước đã đề ra và trên thực tế cả 5 ca khúc đã được cấp phép biểu diễn.

Sau khi thẩm định bản nhạc gốc của 4 tác giả (riêng tác phẩm “Chuyện buồn ngày xuân” của tác giả Lam Phương chỉ có lời ca, không có bản nhạc), Hội Nhạc sỹ Việt Nam nhận thấy, nội dung các bài hát này không có vấn đề, âm nhạc và ca từ theo dòng nhạc phổ biến lúc bấy giờ tại các đô thị miền Nam, dễ hát, dễ nghe, dễ thuộc.

Việc Cục NTBD - Bộ VHTT&DL quyết định thu hồi 5 ca khúc trên với lý do: “Ca từ và các tác giả sáng tác các bài hát trên chưa đảm bảo đúng quy định của pháp luật về sở hữu trí tuệ, vi phạm quyền tác giả và quyền liên quan”, Hội nhạc sỹ Việt Nam cho rằng, về ca từ (dị bản) do Cục NTBD gửi kèm theo quyết định số 20/QĐ - NTBD (và còn những dị bản trôi nổi khác) nhận thấy trong mỗi bài hát đã bị chỉnh sửa từ 1 đến 3 câu (trong trường hợp tổ chức, cá nhân không xin phép tác giả và không được tác giả đồng ý sửa lời) thì coi như là vi phạm Luật Sở hữu trí tuệ. Với hành vi vi phạm quyền tác giả và quyền liên quan thì cơ quan chức năng nên xử lý đối với tổ chức, cá nhân vi phạm cụ thể.

Hội Nhạc sỹ Việt Nam đề xuất, việc xác định văn bản gốc bài hát của các tác giả trước năm 1975 là việc làm cần thiết. Đơn vị có thẩm quyền cấp phép cần phối hợp với Trung tâm Bảo vệ Quyền tác giả âm nhạc của Hội Nhạc sỹ Việt Nam để làm cơ sở đối chiếu với những dị bản phát sinh.

Vì không thể sưu tầm hết các bài hát sáng tác trước năm 1975 (ước tính có hàng nghìn bản), để cấp phép theo từng đợt như vẫn làm nên chăng giao các Sở VHTT&DL các tỉnh - thành phố tự chịu trách nhiệm thẩm định trình cấp có thẩm quyền xét duyệt.

Việc xét, thẩm định các bài hát sáng tác trước năm 1975 cần thiết có sự phối hợp với cơ quan chuyên môn âm nhạc là Hội Nhạc sỹ Việt Nam và Trung tâm Bảo vệ Quyền tác giả âm nhạc Việt Nam, có thể tham khảo ý kiến tác giả hoặc đại diện của cố tác giả.

Khuyến cáo đối với các tổ chức, cá nhân sử dụng các tác phẩm sáng tác trước năm 1975, đặc biệt là các tác phẩm của các nhạc sỹ quá cố, không nên tự ý sửa lời khi chưa có sự đồng ý của tác giả hoặc người đại diện của cố tác giả.

Hội Nhạc sỹ Việt Nam cho rằng, trong tình hình hiện nay, các cơ quan có thẩm quyền trong lĩnh vực văn hoá cần cân nhắc cẩn trọng, kỹ lưỡng trong việc thẩm định trước khi ra những quyết định trong lĩnh vực văn học nghệ thuật, tránh những hiểu lầm, những suy diễn không có lợi trong đời sống văn nghệ nhằm góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân, thực hiện tốt chính sách hoà giải, hoà hợp dân tộc của Đảng và Nhà nước đề ra.

Hà Tùng Long