Hé lộ những bức thư chưa từng được công bố của Xuân Quỳnh

Nhân kỷ niệm 80 năm ngày sinh của nữ thi sĩ Xuân Quỳnh (6/10/1942 - 6/10/2022), gia đình Xuân Quỳnh - Lưu Quang Vũ kết hợp ra mắt cuốn sách Trong đáy mắt trời xanh là vĩnh viễn với những trang nhật ký, ghi chép và bức thư chưa từng công bố của bà.

Sách được biên soạn bởi Phó Giáo sư Lưu Khánh Thơ, em gái nhà viết kịch Lưu Quang Vũ - người bạn đời của nữ thi sĩ Xuân Quỳnh.

Nhan đề Trong đáy mắt trời xanh là vĩnh viễn của cuốn sách là một câu thơ trong bài Có một thời như thế của Xuân Quỳnh, gợi nhớ đến những điều có giá trị và vĩnh viễn như những tác phẩm xuất sắc Xuân Quỳnh đã để lại cho nền văn học nước nhà.

Tác phẩm gồm 285 trang, chia làm 3 phần: Nhật ký, Ghi chép và Thư từ.

Những trang Nhật ký tỉ mỉ, chi tiết, ghi lại quá trình sinh ra và lớn lên của con trai đầu lòng Lưu Tuấn Anh, thể hiện được tình thương yêu hết lòng và sự hy sinh vô bờ bến của nữ thi sĩ khi nuôi con trong những năm chiến tranh chống Mỹ ác liệt.

Xuân Quỳnh cũng là một người rất chịu khó đi thực tế và sẵn sàng nhập cuộc. Thu xếp tạm ổn việc gia đình, con cái là sửa soạn hành trang để lên đường, không ngại ngần đi đến những vùng đất trọng điểm, đầy khó khăn nguy hiểm.

Vì vậy, phần Ghi chép của cuốn sách là các sự việc, con người mà Xuân Quỳnh gặp trong những chuyến đi đến Vĩnh Linh, Quảng Trị thời kỳ kháng chiến chống Mỹ những năm 1967-1973, được viết trong hai cuốn sổ. Những trang ghi chép, ký sự ra đời trong hoàn cảnh khó khăn, đạn bom ác liệt như một vật chứng của thời gian sau nửa thế kỷ, giúp người đọc phần nào hiểu thêm tâm lý sáng tạo và sự nhập cuộc của một nhà thơ nữ tài năng.

Thư từ chia làm ba phần nhỏ: Đối thoại tình yêu Xuân Quỳnh - Lưu Quang Vũ, Viết riêng gửi con, Tình cảm gia đình. Trong đó, phần một là những dòng tâm tình Xuân Quỳnh, Lưu Quang Vũ gửi cho nhau trong những năm cuối đời. Các bức thư được xếp theo trình tự thời gian, thể hiện tình cảm yêu thương, đồng điệu trong tâm hồn cả hai.

Viết riêng gửi con là những bức thư Xuân Quỳnh viết gửi riêng cho con trai út Lưu Quỳnh Thơ (Mí) khi đi công tác tại Liên Xô.

Tình cảm gia đình là thư nữ thi sĩ viết cho Lưu Quang Định - em trai Lưu Quang Vũ - khi cả hai gặp nhau tại Moskva tháng 12/1987.

Tập di cảo quý giá với những trang nhật ký sinh động, những dòng ghi chép tươi nguyên sự sống, và những bức thư chan chứa tình thương đã hé lộ những chất liệu sáng tác, tạo nên những "cái tình" của nữ thi sĩ và giúp ta gần như hình dung được cô đã sống ra sao, đã yêu thương, day dứt những gì trong mỗi bước vui buồn của đời sống.

Đong đầy ở đây là hình ảnh của người mẹ với tình mẫu tử, của một con người giàu lòng trắc ẩn, một nhà thơ đã không quản khó khăn, nguy hiểm xông pha vào nơi bão lửa, lấy trải nghiệm từ thực tế hào hùng của cuộc chiến tranh cứu nước làm nguồn cảm hứng chủ đạo trong tư duy sáng tạo.

Đó là những năm tháng không yên của một thời kỳ lịch sử có Xuân Quỳnh sống và viết, yêu thương và lao động nghệ thuật hết mình như vậy!