Hai bố con nghệ sĩ Tự Long và chuyện phong tặng danh hiệu NSND, NSƯT

Trong số 479 cá nhân được phong tặng danh hiệu NSND, NSƯT vừa qua, có 2 gia đình gồm bố mẹ và con đều được nhận danh hiệu cùng một đợt. Đó là trường hợp của gia đình NSND Đặng Hùng, NSND Vương Linh, NSƯT Linh Nga và hai bố con NSND Tự Long, NSƯT Vũ Tự Lẫm.

Trước giờ lên nhận bằng phong tặng danh hiệu, NSND Tự Long chia sẻ rằng, việc anh là một trong những NSND trẻ nhất trong đợt phong tặng lần này là một niềm vui lớn của cá nhân anh và của tập thể Nhá hát Chèo quân đội. Tuy nhiên, vui hơn nữa là bố anh - NSƯT Vũ Tự Lẫm cũng được nhận danh hiệu đợt này. Đây là điều anh mong ước bấy lâu bởi quá trình hơn 30 năm gắn bó và cống hiến với đoàn Quan họ Bắc Ninh của bố anh đã được Đảng, Nhà nước ghi nhận.

NSƯT Vũ Tự Lẫm là một nghệ sỹ hát quan họ nổi tiếng của xứ Kinh Bắc, cùng thời với các nghệ sỹ nổi tiếng như: Lệ Ngải, Minh Phức (mẹ Tự Long), Thuý Cải, Xuân Mùi, Hai Tráng... Ông từng giữ chức Trưởng đoàn Quan họ Bắc Ninh trong những ngày đầu mới thành lập.

Ngoài quan họ, NSƯT Vũ Tự Lẫm cũng từng tham gia điện ảnh với anh vai Chi trong bộ phim “Đến hẹn lại lên” (1974) của đạo diễn Trần Vũ. Với lối diễn xuất sâu lắng, nội tâm, hai nhân vật chính trong phim đã chiếm được cảm tình, gây xúc động mạnh mẽ với khán giả màn ảnh rộng.

Thời là diễn viên đoàn quan họ, NSƯT Vũ Tự Lẫm cùng vợ là nghệ sỹ Minh Phức từng đi khắp các vùng trong tỉnh Hà Bắc cũ để mang tiếng hát phục vụ nhân dân, chiến sỹ. Đặc biệt, thời đế quốc Mỹ leo thang đánh phá miền Bắc, hai vợ chồng ông cùng nhiều nghệ sỹ trong đoàn lăn lộn khắp các “tuyến lửa” dọc vùng sông Cầu, sông Như Nguyệt của Bắc Ninh, Bắc Giang để vừa giúp bà con khắc phục hậu quả vừa phục vụ văn nghệ để vực dậy đời sống tinh thần của họ.

Trong suốt hơn 30 năm cống hiến cho đoàn Quan họ Bắc Ninh, cặp vợ chồng NSƯT Vũ Tự Lẫm - Minh Phức từng được nhiều huy chương, bằng khen qua các hội diễn. Số bằng khen ấy vẫn được ông bà cất giữ rất kỹ trong góc tủ riêng. Sau này vì sự thay đổi làm xuất hiện nhiều cơ chế không phù hợp nên NSƯT Vũ Tự Lẫm đã xin về hưu non. Nhà riêng của ông ở TP. Bắc Ninh ở ngay cạnh đoàn quan họ, bên cạnh nhà riêng của các nghệ sỹ quan họ nổi tiếng một thời.

Một đời cống hiến cho nghệ thuật với bao thăng trầm, đổi thay, NSƯT Vũ Tự Lẫm vẫn giữ được cốt cách của liền anh quan họ, thủy chung, mực thước với những lời ca cổ, không ồn ào, không đàn sáo... và quyết không đánh đổi những lời ca như chắt từ mồ hôi, nước mắt của ông cha để hưởng những lợi lộc tầm thường.

Trong buổi nhận bằng phong tặng danh hiệu NSƯT, nghệ sỹ Vũ Tự Lẫm chia sẻ rằng ông rất vui vì được phong tặng lần này. Đặc biệt, khi nghe tin ông được phong danh hiệu NSƯT, nhiều nghệ sĩ cùng thời đã đến nhà chúc mừng ông bởi hơn ai hết họ là những người hiểu rất rõ những cống hiến âm thầm của ông. Và trong buổi sáng 10/1, đi cùng ông ngoài cậu con trai cả Tự Long còn có cả vợ là nghệ sỹ Minh Phức và gia đình con trai út.

Trong lời chia sẻ đầy xúc động, NSƯT Vũ Tự Lẫm cho biết, gần trọn đời người ông mang tinh thần của một anh hai quan họ quyết giữ gìn “một góc thiêng” của di sản quan họ và lấy sự quý mến, ngưỡng vọng của khán giả làm tấm huy chương cao quý cho mình…. Nên trong những ngày tháng cuối đời, ông vẫn sẽ không bao giờ lung lay tinh thần ấy.

Hà Tùng Long