“Hà Nội – Những góc nhìn thời gian” bị tố vi phạm bản quyền

(Dân trí)- KTS Đinh Việt Phương- một trong những người thực hiện bộ tranh 3D về Hà Nội và đạo diễn Đỗ Minh Tuấn đang nắm giữ bản quyền rất bức xúc khi nhóm Số Hóa Hà Nội sử dụng tranh làm triển lãm không xin phép.

“Ứng xử có văn hóa với sản phẩm quan trọng hơn bản quyền”

Theo KTS Đinh Việt Phương cho biết, từ năm 2004 anh cùng những người bạn của mình đã sáng lập nên nhóm “3D Hà Nội” với mục tiêu dựng lại phong cảnh, văn hóa thủ đô bằng tranh và phim 3D. Năm 2007, với 40 bức tranh, mười thành viên của nhóm (lúc này là công ty 3D Hà Nội) đã đứng ra thực hiện triển lãm “Hà Nội – Những góc nhìn thời gian” (Hàng Bài – Hà Nội) và đạt giải thưởng Bùi Xuân Phái. Đến năm 2011, KTS Đinh Việt Phương được đạo diễn Đỗ Minh Tuấn (phó tổng đạo diễn phụ trách hình ảnh của đại lễ 1000 năm Thăng Long) mời anh chịu trách nhiệm về hình ảnh, video về Thăng Long – Hà Nội. Những bức tranh này thuộc sở hữu bản quyền của đạo diễn Đỗ Minh Tuấn và một công ty sản xuất lịch đặt hàng. Đinh Việt Phương đã tập hợp tranh lại, xin bảo trợ của Hội Kiến Trúc Sư Việt Nam để in thành sách “Hà Nội – Ký ức thời gian” có hình chân dung tất cả những thành viên trong nhóm ở cuối sách. Sau đó, vì một số vấn đề cá nhân Đinh Việt Phương tách ra lập công ty riêng.

Mới đây, khi triển lãm “Hà Nội – Những góc nhìn thời gian” (2012) của nhóm Số Hóa Hà Nội được công bố rầm rộ trên báo chí khiến KTS Đinh Việt Phương và một số thành viên nhóm 3D Hà Nội bất ngờ vì triển lãm lần này sử dụng lại tên và nhiều bức ảnh của triển lãm trước. Số Hóa Hà Nội không tôn trọng những người nắm giữ bản quyền khi không xin phép trước khi dùng lại tranh, không mời họ đến họp báo. Đến lúc báo chí đưa tin và những người trong cuộc phản ứng, nhóm mới gọi điện thoại xin phép và gửi giấy mời tham dự triển lãm.
 
Triển lãm Hà Nội- Những góc nhìn thời gian ngay khi ra mắt đã phải đối diện
Triển lãm "Hà Nội- Những góc nhìn thời gian" ngay khi ra mắt đã phải đối diện
với sự phản đối dữ dội từ dư luận về ý tưởng để tuyết rơi trắng Hà Nội. Và ngay
sau đó, câu chuyện về bản quyền cũng diễn ra gay gắt.

Trao đổi với phóng viên, KTS Đinh Việt Phương chỉ ra những điểm không đồng ý với cách làm việc của nhóm Số Hóa Hà Nội: “Nhóm chỉ có bốn thành viên làm việc ở nhóm 3D Hà Nội cũ như vậy không thể đại diện tất cả mọi người đưa ảnh ra triển lãm. Hơn nữa, khi sử dụng tranh cũ đưa vào triển lãm lần này nhóm Số Hóa Hà Nội không nêu tên kiến trúc sư trưởng dự án cũng như nhiều thành viên đã từng làm nên sản phẩm như vậy là phủ nhận công sức của nhiều người. Bởi mỗi bức tranh 3D là sản phẩm của tập thể từ người đưa ra ý tưởng, vẽ tay cho đến vẽ trên máy”.

Nội dung những bức tranh trong triển lãm cũng làm sai lệch ý tưởng ban đầu của Đinh Việt Phương muốn quảng bá phong cảnh và văn hóa thuần chất Hà Nội bằng tranh 3D. Khi đặt một số bức tranh mới có lá đỏ, tuyết rơi cạnh tranh cũ sẽ tạo nên sự không thống nhất, lệch lạc về ý tưởng chỉ đơn thuần là phô diễn khả năng ứng dụng hiệu ứng của công nghệ 3D. Anh chia sẻ: “Với tôi, bản quyền không quan trọng. Chỉ có điều làm một triển lãm mang ý nghĩa quảng bá văn hóa thì nên ứng xử có văn hóa với sản phẩm, cũng như tôn trọng công sức của tập thể”.
 
Triển lãm Hà Nội- Những góc nhìn thời gian ngay khi ra mắt đã phải đối diện
Theo KTS Đinh Việt Phương, từ năm 2004 anh cùng những người bạn của mình đã có ý tưởng dựng lại phong cảnh, văn hóa thủ đô bằng tranh và phim 3D. Năm 2007, với 40 bức tranh, họ đã đứng ra thực hiện triển lãm “Hà Nội – Những góc nhìn thời gian” (Hàng Bài – Hà Nội) và đạt giải thưởng Bùi Xuân Phái.
 
 
“Chỉ sử dụng một bức cũng là vi phạm bản quyền”
 
Về phía đạo diễn Đỗ Minh Tuấn, ông cho biết “Để phục vụ cho đại lễ 1000 năm Thăng Long, tôi có mua của 3D Hà Nội 50 bức tranh và đã thanh toán đầy đủ. Song trong quá trình diễn ra đại lễ vì nhiều lý do, chỉ có 5 bức ảnh thời Lý và một vài ảnh phố cổ được sử dụng chứ không phải chỉ mua lại 5 bức”. Sau đại lễ, 3D Hà Nội có thể sử dụng lại nhưng phải được sự đồng ý của đạo diễn. Công ty 3D Hà Nội và nhóm Số Hóa Hà Nội không hỏi ý kiến khi đứng ra tổ chức triển lãm. Cho đến khi báo chí đưa tin về chương trình, đạo diễn đã chủ động gặp anh Quang trong nhóm Số hóa Hà Nội. Lúc đầu nhóm còn có thái độ thiếu nghiêm túc song về sau họ hiểu ra vấn để và thiện chí hơn.
 
Đạo diễn Đỗ Minh Tuấn cũng cho biết, nhóm Số hóa HN đã sử dụng
Đạo diễn Đỗ Minh Tuấn cũng cho biết, nhóm Số hóa HN đã sử dụng
lại những bức ảnh ông mua bản quyền từ 3D HN

Về nội dung triển lãm, đạo diễn cảm thấy khó chịu khi nhóm Số Hóa Hà Nội xào xáo tranh gốc thành cảnh Hà Nội có tuyết rơi, lá đỏ. Đó là sự hạ thấp đẳng cấp văn hóa của những bức tranh nghệ thuật.

Đạo diễn Đỗ Minh Tuấn cho rằng: “Chỉ sử dụng một bức thôi cũng là vi phạm bản quyền. Tôi yêu cầu nhóm phải ghi tên các tác giả và ghi rõ những bức tranh này đã được tôi đặt hàng để sử dụng trong Đại lễ nhưng nhóm không thực hiện. Dù quan hệ giữa 3D Hà Nội với nhóm Số hóa Hà Nội thế nào, 3D Hà Nội vẫn phải chịu trách nhiệm về vi phạm bản quyền sử dụng”.
 
 

Khi được hỏi về sự việc KST Đinh Việt Phương và đạo diễn Đỗ Minh Tuấn cáo buộc nhóm Số Hóa Hà Nội sử dụng tranh 3D không xin phép và không ghi danh những người thực hiện, Nguyễn Văn Quang (thuộc nhóm Số hóa) cho biết: “Trước khi diễn ra triển lãm tôi đã gọi điện xin phép đạo diễn Đỗ Minh Tuấn. Tuy nhiên, nhóm chưa xác minh được tất cả những bức ảnh đạo diễn Đỗ Minh Tuấn mua bản quyền”. Theo anh, đạo diễn đã mua lại 5 tranh thời Lý, nhóm Số Hóa Hà Nội chỉ sử dụng 2 bức tranh tại triển lãm.

Những bức tranh trong triển lãm do công ty 3D Hà Nội thực hiện, nhóm Số hóa Hà Nội thuộc công ty và được toàn quyền sử dụng. Vì sản phẩm của chung nhiều người nên không thể ghi tên tất cả lên mỗi bức tranh. Ở triển lãm lần này đã đưa cuốn sách “Hà Nội – Ký ức thời gian” có in hình chân dung tất cả những thành viên đặt lên bàn lễ tân. Anh khẳng định nhóm có đủ giấy tờ pháp lý về bản quyền.
 
Anh Nguyễn Văn Quang của nhóm Số hóa HN cho biết, có thể đưa ra bất kỳ giấy tờ, hợp đồng, tài liệu nào để khẳng định bản quyền của những bức tranh đã sử dụng trong triển lãm Hà Nội- Những góc nhìn thời gian. Theo đó, anh Nguyễn Văn Quang và nhóm Số hóa HN khẳng định, họ thậm chí đã sẵn sàng đối chất về pháp lý với các bên cáo buộc tại tòa án.

Lý giải về việc không nêu tên nhóm 3D Hà Nội và Đạo diễn Đỗ Minh Tuấn trong cuộc họp báo, anh Nguyễn Văn Quang và Vũ Việt Hoài cho rằng: “Đó là thiếu sót của chúng tôi vì chưa có kinh nghiệm, chúng tôi không đứng ra tổ chức họp báo. Sau đó, chúng tôi đã đề tên đạo diễn Đỗ Minh Tuấn và công ty 3D Hà Nội vào danh mục đơn vị tài trợ”.

 
 
Nha Trang