Độc đáo lễ Ban Sóc triều Nguyễn mở đầu năm mới 2024

Lễ Ban Sóc đã được Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế nghiên cứu, phục dựng và được tái hiện thông qua sân khấu hóa với hình thức và nghi tiết thuở xưa. (Ảnh: Minh Quân)

Ban Sóc là lễ phát lịch ngày xưa của triều Nguyễn, được tổ chức định kỳ vào cuối năm âm lịch. Hằng năm, sau khi nha Khâm Thiên Giám soạn lịch xong, triều đình tổ chức Lễ Ban Sóc (Khâm Thiên Giám được thành lập dưới thời vua Gia Long, là cơ quan chuyên quan sát, chiêm nghiệm thiên văn, dự báo thời tiết, làm lịch, báo giờ để định mùa vụ cho dân).

Người Việt xưa lấy kinh tế nông nghiệp làm trọng, nên quyển lịch đối với đời sống con người lại có ý nghĩa đặc biệt: Xem lịch để theo dõi thời gian, thời tiết mà làm nông vụ; Xem lịch để biết được sự thay đổi tiết trời mà ứng phó và phòng tránh thiên tai.

Lịch được tiến vào Hoàng cung để cho Hoàng gia dùng và cũng được phát cho các quan ở Kinh Thành, ở các địa phương rồi phân phát lại trong dân chúng sử dụng.

Lễ Ban Sóc trước đây vốn được tổ chức ở sân điện Thái Hòa. Tuy nhiên, bắt đầu vào năm Tân Sửu 1841, lần đầu tiên lễ Ban Sóc được vua Minh Mạng chỉ dụ thực hiện ở Ngọ Môn, vì việc ban lịch không chỉ dành cho triều đình sử dụng mà được ban ra đến tận dân chúng. 

Sự kiện tái hiện lễ Ban Sóc từ thời nhà Nguyễn vào đầu năm mới đã thu hút rất đông du khách và người dân xứ Huế tham gia.

Các du khách nước ngoài cũng tỏ ra hào hứng khi được chứng kiến hoạt động tái hiện lễ Ban Sóc triều Nguyễn.

Một em nhỏ chăm chú theo dõi nghi lễ.

Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế Hoàng Việt Trung cho biết, Festival Huế 2024 định hướng bốn mùa sẽ tiếp tục khai thác các lễ hội trải dài trong năm đáp ứng nhu cầu thưởng ngoạn của công chúng, phát triển trở thành sản phẩm du lịch định kỳ, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội, để Thừa Thiên - Huế thực sự trở thành Thành phố Festival đặc trưng của Việt Nam.

Festival Huế 2024 có chủ đề "Di sản Văn hóa với hội nhập và phát triển" sẽ tổ chức các hoạt động liên tục, kéo dài trong suốt năm với các lễ hội đặc sắc gồm: Lễ hội mùa Xuân "Xuân Cố đô" (diễn ra từ tháng 1 - 3); Lễ hội mùa Hạ "Kinh thành tỏa sáng" (tháng 4 - 6); Lễ hội mùa Thu "Huế vào thu" (tháng 7 - 9); Lễ hội mùa Đông "Mùa Đông xứ Huế" (tháng 10 - 12) cùng hàng trăm hoạt động hưởng ứng khác.

Mở đầu cho Festial Huế 2024 là Lễ hội sân khấu hóa tái hiện Lễ Ban sóc triều Nguyễn ngày 1/1/2024 và kết thúc bằng Chương trình Countdown ngày 31/12/2024 với điểm nhấn là Tuần lễ Festival Huế 2024 diễn ra từ ngày 7 đến 12/6/2024.

Tái hiện lễ Ban Sóc là hoạt động tái hiện tinh thần nhân văn của người xưa và là dịp để du khách trong và ngoài nước cùng trải nghiệm với di sản cố đô Huế trong ngày đầu năm mới (Ảnh: Minh Quân).