Ăn trái cọ ỏm béo ngậy, nhớ lại tuổi thơ mỗi độ đông về

Cọ là cây họ cau, được trồng nhiều ở các vùng đồi núi trung du. Cọ ôm ấp những mái nhà đơn sơ, lá cọ trên lưng người dân ra đồng cấy lúa che mưa che nắng, quả cọ là món quà ngon lành mỗi độ đông về cả gia đình quây quần bên nồi cọ ỏm béo bùi nóng hổi… Với bao thế hệ người dân vùng trung du, cọ như người bạn thân thiết, nghĩa tình. Bởi vậy mà đi đến đâu cũng dễ thấy đồi cọ xanh ngát rợp trời.

Độ tháng 7 hàng năm những đồi cọ bắt đầu ra hoa, kết trái. Tháng 11 những chùm cọ đổi màu xanh đậm là biết cọ đã chín. Người ta truyền tai nhau, cọ được mùa là đông ấy giá lạnh, khắc nghiệt hơn nhiều.

Mỗi chiều đi học về đám trẻ con trong vùng lại kéo nhau vác thang đi bẻ cọ. Những quả cọ căng tròn, chắc nịch, hái đến khi túi đã đầy vẫn lo ăn không đủ. Cọ ỏm là hương vị tuổi thơ của nhiều người. Cọ hái về rửa sạch bụi bẩn, sau đó cho vào rổ xóc với những cật nứa sắc để cạo bỏ lớp vỏ xanh đen bên ngoài.

Bắc nồi nước đun đến khi sôi lăn tăn thì tắt lửa, thả cọ vào ỏm và đậy kín vung trong khoảng 5-10 phút. Người ta không ỏm cọ khi nước sôi sùng sục, vì như thế quả cọ sẽ vì nhiệt độ quá nóng mà teo đi, quắt lại, ăn cứng và chát. Người biết ỏm là người có thể căn được đúng các yếu tố đó để có được những miếng cọ dầy cùi, mềm, ăn bùi bùi mà không quá chát. Mở nồi cọ ỏm sẽ thấy lớp dầu óng ảnh nổi trên bề mặt, bám trên thành nồi như lớp váng mỡ. Nắn một quả cọ thấy mềm là có ngay món ngon cho bữa tối của cả gia đình.

Cơm cọ dày, vàng óng ánh, hương vị béo ngậy đặc trưng. Nhấm nháp một miếng cọ ỏm thấy dẻo quánh lại trong miệng ăn mãi không biết chán. Ăn cọ ỏm cũng nhiều "trường phái", người thích ăn không để cảm nhận hương vị béo bùi, xong có người thích chấm nước mắm ớt, người lại trung thành với bột canh mì tôm, có người lại thích ăn kèm với bát cơm nóng hổi… Ngoài làm món cọ ỏm, cọ còn được kho cá, món này chỉ cần ăn một lần là nhớ mãi.

Cuộc sống hiện đại ngày càng đổi thay, những mái nhà cọ cũng dần biến mất, cũng chẳng còn ai mặc áo tơi lá cọ ra đồng… Người ta chặt cọ để thay thế bằng những loại cây trồng có giá trị kinh tế cao hơn. Hiếm lắm mới gặp được nhà vẫn giữ lấy vài gốc cọ để không mất đi món quà quê đặc biệt.

Với nhiều người xa quê sống ở thành thị, may mắn gặp được hàng cọ ỏm ngon là như bắt gặp một vé về tuổi thơ. Ăn một miếng cọ béo bùi là biết bao kỷ niệm một thời con trẻ ùa về, bình yên và ấm áp đến lạ thường.