Rửa bát không phải là "chức phận" của đàn bà

Mạng xã hội vừa bùng lên những tranh cãi đa chiều xung quanh câu chuyện nữ quyền bắt nguồn từ việc một bạn gái trẻ chơi TikTok bày tỏ quan điểm phản đối phụ nữ truyền dạy nhau phải nấu cơm, rửa bát, phục vụ đàn ông ngồi chơi uống rượu.

Cụ thể, bạn gái trẻ này viết: "Khi các cô các dì lớn tuổi trong gia đình bảo tôi phải nấu cơm rửa bát, phục vụ đàn ông trong nhà để họ ngồi chơi uống rượu", tôi kiểu: "Họ có đủ hai tay mà?".

Quan điểm của bạn gái trẻ nhìn qua lăng kính của bình đẳng giới có vẻ rất tiến bộ và đúng đắn: Đàn ông cũng có đủ hai tay như phụ nữ, tại sao phụ nữ lại phải phục vụ họ để họ "ngồi chơi xơi nước" sau mỗi bữa cơm? Song thật đáng ngạc nhiên (và đáng tiếc) là, quan điểm của bạn trẻ này sau đó vấp phải nhiều ý kiến trái ngược, thậm chí chỉ trích nặng nề, các ý kiến đến từ cả những người phụ nữ cho rằng bạn gái lười biếng, không biết kính bề trên lớn tuổi, đi ngược lại với truyền thống tốt đẹp của phụ nữ, so đo với đàn ông, lớn tiếng đòi nữ quyền một cách thiếu hiểu biết.

Bạn gái sau đó đã phải làm clip đính chính, giải thích rằng mình chỉ không đồng tình khi nghe quá nhiều ý kiến rằng con gái khi cưới chồng phải biết làm việc này việc kia, phải phục vụ chồng… chứ không phải đang tỵ nạnh chuyện rửa bát hay cư xử không đúng mực với người lớn tuổi. Cô hy vọng mọi người sớm bỏ quan điểm chồng ngồi chơi, vợ phục vụ, để cùng đỡ đần nhau. Song các ý kiến bình luận từ mạng xã hội vẫn đang tiếp tục và chưa đến hồi kết.

Một số ý kiến còn cho rằng: "Các bạn trẻ ngày nay thường dễ ngộ nhận về nữ quyền, đánh mất vai trò của người phụ nữ trong gia đình", "Vai trò của người phụ nữ luôn gắn với thiên chức làm vợ, làm mẹ", và "Dù ở thời đại nào, "công - dung - ngôn - hạnh" vẫn còn nguyên giá trị cho người phụ nữ hiện đại soi mình để hoàn thiện. Những quan niệm "tứ đức, tam tòng" trong chế độ phong kiến đã có thay đổi phù hợp với xã hội hiện đại, song không có nghĩa người phụ nữ hiện đại bỏ quên những giá trị truyền thống về gia phong, gia đạo, gia huấn"...

Xoay quanh vấn đề này, phóng viên Dân trí đã có cuộc trao đổi với Th.S, Nhà báo Ngô Thị Thu Sương, người có bề dày kinh nghiệm trong nghiên cứu về kiến thức giới, bình đẳng giới và tham gia giảng dạy loại bỏ định kiến giới, thúc đẩy bình đẳng giới trong các khóa tập huấn do Oxfam phối hợp thực hiện cùng Hội nhà báo Việt Nam.

- Thưa bà, qua việc một bạn gái trẻ chơi TikTok bị số đông cộng đồng mạng chỉ trích khi bày tỏ quan điểm phản đối phụ nữ lớn tuổi trong gia đình truyền dạy cho con, cháu gái của họ phải nấu cơm, rửa bát, phục vụ đàn ông ngồi chơi uống rượu, xin bà cho biết đâu là nguyên nhân?

- Vào những dịp lễ, dịp Tết, trên mạng xã hội luôn xuất hiện tràn ngập những hình ảnh phụ nữ nấu nướng, ngồi rửa cả đống bát đũa, xoong nồi, còn đàn ông ngồi uống trà, hút thuốc… Đó là những hình ảnh "tự làm xấu người đàn ông Việt" rằng họ chỉ biết hưởng thụ, vô tâm, ích kỷ khi những người phụ nữ yêu thương của họ phải vất vả chuyện bếp núc.

Nhiều người đàn ông tự cho mình phải là "quyền cao chức trọng", phải gánh vác việc to lớn, không phải là những người làm việc "tầm thường" như nội trợ. Những quan niệm này củng cố ưu thế và đặc quyền của nam giới đối với phụ nữ, hạn chế các cơ hội nâng cao quyền tự chủ về kinh tế của phụ nữ và biện minh cho sự phân biệt đối xử trên cơ sở giới tại nơi làm việc cũng như trong gia đình và ngoài xã hội.

Các quan niệm cũ ăn sâu từ ngàn xưa, được củng cố thêm từ những hình ảnh "tự làm xấu đàn ông" nhìn thấy hàng ngày khiến nhiều người trong chúng ta càng khó chấp nhận cái mới, cái tiến bộ để mà thay đổi.

- Vậy theo bà, quan điểm của bạn gái nên được ủng hộ hay chỉ trích?

- Lâu nay, quan niệm "nội trợ là công việc của phụ nữ, không phải là việc của đàn ông" mang nặng định kiến giới. Công việc nhà là trách nhiệm của tất cả các thành viên trong gia đình và ai cũng có thể làm được. Khi nói tới trách nhiệm chăm sóc gia đình, giữ gìn hạnh phúc, vai trò của cả nam và nữ cần được nhấn mạnh song song.

Do đó, việc bạn trẻ trên TikTok đã bày tỏ quan điểm phản đối việc các bà, mẹ, cô dì dạy con gái phải rửa bát phục vụ đàn ông ngồi chơi uống rượu là điều nên ủng hộ. Bản thân tôi cũng đồng quan điểm với nhiều người: Rửa bát không phải là "chức phận" của đàn bà.

- Xin bà cho biết hiện thái độ, nhận thức của nam giới đối với chuyện làm việc nhà đã thay đổi đến đâu? Có sự khác biệt không trong nhận thức giữa nam giới thuộc giới trẻ ngày nay và đàn ông lớn tuổi?

- Nhiều người đàn ông hiện đại đã thay đổi nhận thức. Nhóm trẻ tuổi cởi mở hơn đối với công việc nội trợ so với nam giới ở các độ tuổi lớn hơn do họ ý thức được rằng người phụ nữ cũng ra ngoài làm việc tạo thu nhập như nam giới nên họ sẵn sàng gánh vác việc nhà cùng vợ cũng như chăm sóc con cái.

Thái độ của nhóm nam thanh niên thế hệ 8X, 9X ở đô thị về nam tính, về hôn nhân, gia đình, về phụ nữ và bình đẳng giới đang chuyển dịch theo hướng tích cực hơn.

Trong một gia đình, nếu các thành viên quan tâm đến nhau và cùng nhau chia sẻ việc nhà, mọi thành viên của gia đình sẽ cảm thấy viên mãn và hạnh phúc hơn, bao gồm cả nam giới.

- Bà nghĩ sao về quan điểm: "Công - dung - ngôn - hạnh" dù ở thời nào cũng vẫn còn nguyên giá trị cho người phụ nữ hiện đại soi mình để hoàn thiện?

- "Công - dung - ngôn - hạnh" thời nào cũng cần với mỗi phụ nữ nhưng chuẩn mực đó cần thay đổi phù hợp theo sự phát triển chung của xã hội.

Ngày nay, người phụ nữ không chỉ thu mình trong gia đình mà còn trau dồi tri thức để trở thành một người phụ nữ hiện đại, tham gia mọi hoạt động xã hội, có quyền khẳng định bản thân trong mọi lĩnh vực như chính trị, kinh tế…

Thực tế cho thấy, ngày càng có nhiều phụ nữ thành đạt trong sự nghiệp, có địa vị trong xã hội, số phụ nữ giữ vị trí lãnh đạo chủ chốt trong các cơ quan, đơn vị ngày càng nhiều.

- Xin cảm ơn bà đã chia sẻ!

Huyền Anh