Bóng đá từng … thổi bùng chiến tranh?

“Chiến tranh bóng đá” là nhóm từ được dùng để lưu lại sự kiện này trong các cuốn sách lịch sử bóng đá. Đó là cuộc chiến giữa hai nước láng giềng Trung Mỹ Honduras và El Salvador năm 1969, về sau được nhắc đến trong các cuốn sách lịch sử, phần Trung Mỹ với cái tên “Cuộc chiến 100 giờ”.

Thực ra, có nhiều nguyên nhân dẫn đến cuộc chiến: Tình hình nhập cư bất hợp pháp tràn lan, mối quan hệ thương mại tồi tệ và những cuộc tranh chấp lãnh thổ không ngừng đã dẫn đến sự căng thẳng giữa hai quốc gia, nhưng cho đến khi đội tuyển quốc gia Honduras và El Salvador buộc phải loại nhau để giành chiếc vé dự World Cup 1970 thì chiến tranh mới thực sự bùng phát.

Khi ấy, cuộc đấu play-off tranh vé đến World Cup phải được định đoạt qua đến 3 trận đấu, 2 trận tại thủ đô 2 nước và 1 trận được tổ chức tại sân trung lập. Đội nào giành chiến thắng trong 2/3 trận thì chính thức chiến thắng.

Ở trận đấu đầu tiên, tại thủ đô Tegucigalpa của mình, ĐTQG Honduras thắng 1-0 và bạo động giữa các CĐV chủ nhà và những vị khách đến từ El Salvador đã nổ ra. Cảnh sát Honduras cố gắng dẹp yên bạo lực, nhưng đến trận đấu lượt về trên đất El Salvador , cảnh sát ở thủ đô Sal Salvador đã không làm được điều tương tự.

Khách sạn ở El Salvador nơi ĐTQG Honduras trú chân

Theo cuốn sách Wojna Futbolowa được nhà sử học Ryszard Kapuściński viết vào năm 1978, các cầu thủ của ĐTQG Honduras đã phải trải qua một đêm không ngủ trước trận đấu.

Đêm đó, họ đã phải chịu đựng thái độ thù địch của người dân thủ đô Sal Salvador khi liên tục những trứng thối, chuột chết và các thứ rác rưởi bị ném ầm ầm vào cửa sổ phòng khách sạn. Ngoài phố, cờ Honduras bị đốt, còn quốc ca Honduras thì bị người dân Sal Salvador hát xuyên tạc…

“Trong hoàn cảnh như thế, những cầu thủ của tôi chẳng thể nào tập trung thi đấu nổi,” HLV Honduras khi ấy, ông Mario Griffin thừa nhận sau khi đội bóng của mình thất bại 0-3. “Họ chỉ mong chóng trở về nhà an toàn. Điều may mắn nhất là chúng tôi đã … thua trận”.

Tình trạng căng thẳng tiếp tục leo thang trước trận đấu quyết định ở Mexico khi giới báo chí được thể tha hồ “lời qua tiếng lại”. Và vào ngày 27/6, ngày diễn ra trận đấu, Honduras chính thức cắt bỏ quan hệ ngoại giao với nước láng giếng El Salvador .

Mâu thuẫn giữa El Salvador và Honduras bùng phát trực tiếp từ bóng đá?

El Salvador cuối cùng cũng giành chiến thắng với tỷ số 3-2 sau thời gian thi đấu hiệp phụ và đoạt chiếc vé tham dự World Cup 1970 (tại đây họ thua cả 3 trận vòng bảng mà không ghi nổi một bàn thắng nào). Ngày 14/7, El Salvador đổ quân xâm lược Honduras .

Đến khi các tổ chức hòa bình đưa hai bên tham chiến đến bàn đàm phán ngừng bắn ngày 20 tháng 7 thì gần 200 người đã thiệt mạng, khoảng 100000 người lâm vào cảnh “màn trời chiếu đất”…

El Salvador rút quân vào tháng 8, nhưng những mâu thuẫn bắt nguồn từ cuộc chiến đã khiến nội chiến bùng phát ở quốc gia này và kéo dài đến 8 năm trước khi hòa bình trở lại năm 1990.

…

Trong một sự kiện vui vẻ hơn, hai năm trước khi “Chiến tranh bóng đá” bùng phát, môn thể thao vua đã thực sự là sứ giả hòa bình khi nó ngưng lại một cuộc chiến, dù chỉ là tạm thời. Hai bên tham gia chiến tranh Biafran đã thống nhất ngừng bắn 2 ngày vào tháng 9 năm 1967 để được theo dõi Pele và CLB Santos của ông chơi trong 2 trận đấu giao hữu.

Hà Việt