"Vũ khí không thuốc súng" có thể giúp Ukraine xoay chuyển chiến sự với Nga

Trong một tòa nhà văn phòng bình thường ở ngoại ô thành phố Zaporizhia, các binh sĩ Ukraine đang nghiên cứu thứ mà họ tin rằng sẽ là một trong những "vũ khí" quyết định trong nỗ lực đối phó chiến dịch quân sự của Nga.

Bên trong, "vũ khí" phát sáng từ hàng chục màn hình máy tính là một chương trình được cập nhật liên tục về diễn biến chiến trường ở miền Nam. Chỉ cần một cú nhấp chuột, bản đồ sẽ xuất hiện các biểu tượng màu cam, hiển thị các khu vực Nga đang triển khai lực lượng.

Tấm bản đồ điện tử đồng thời tiết lộ nơi Nga đang đặt xe tăng và pháo, cũng như thông tin chi tiết về các đơn vị và quân nhân của Moscow, dựa vào các thông tin lấy từ mạng xã hội. Khi chọn một mục khác trong chương trình, bản đồ sẽ xuất hiện các mũi tên màu đỏ trên khắp khu vực, cho thấy đà tiến của Moscow. Nếu phóng to hình ảnh vệ tinh của khu vực, các địa hình với chi tiết sắc nét sẽ xuất hiện.

Chương trình này được gọi là Delta, một phần mềm được phát triển bởi các lập trình viên người Ukraine nhằm giúp lực lượng của Kiev có thể nắm được cục diện chiến trường rõ ràng hơn. Dựa vào các thông tin này, quân đội Ukraine có thể dự đoán các động thái của đối thủ để tấn công nhanh và chính xác hơn.

Nguồn lực về tình báo chiến trường được xem là một trong những yếu tố quyết định thành bại của một cuộc giao tranh, ngoài tiềm lực về vũ khí.

Để vạch ra chiến thuật, các nhà lãnh đạo quân sự cần phải có một yếu tố quan trọng không kém vũ khí, đó chính là thông tin. Giữa "mưa bom, bão đạn", phía nắm được nhiều thông tin chính xác có thể đưa ra những quyết định đột phá và xoay chuyển cục diện chiến sự.

Sự phát triển của công nghệ trong những năm qua đã đẩy tình báo chiến trường lên một cấp độ mới, khi các phần mềm như Delta có thể đóng vai trò then chốt trong thành bại của một chiến dịch tập kích cũng như phòng vệ.

Văn phòng ở Zaporizhia là một trong 6 trung tâm nghiên cứu tình hình mà Ukraine lập ra ở các mặt trận khác nhau. Trung tâm thứ 7 đang được lập ra tại Donbass ở miền Đông.

Trung tâm đổi mới Ukraine là bên vận hành Delta. Tại đây, đội ngũ nhân viên chủ yếu đến từ một tổ chức tình nguyện gồm những người điều khiển và lập trình viên máy bay không người lái (UAV) có tên là Aerorozvidka (trinh sát trên không).

Delta được các lập trình viên của tổ chức Aerorozvidka phát triển vào năm 2015 và được triển khai trên quy mô ngày càng tăng trong 4 năm qua.

Bên trong trung tâm ở Zaporizhia, bầu không khí tạo ra cảm giác giống như một cơ sở về khoa học máy tính hơn là một đơn vị quân sự. Người duy nhất mặc đồng phục là một sĩ quan tình báo quân đội, người có bí danh là Trung sĩ Shlomo.

Văn phòng ở một đầu hành lang chính đã biến thành xưởng sản xuất UAV, nơi 2 kỹ sư đang hoàn thiện cơ chế thả bom mới trên những chiếc UAV thương mại.

Ở đầu kia của hành lang là bộ phận tình báo nguồn mở (Osint), nơi có đội ngũ đang lướt qua hàng loạt bài đăng trên mạng xã hội của những người đang có mặt ở chiến trường, bao gồm cả tân binh Nga. Từ các thông tin có được, họ cập nhật dữ liệu và cung cấp kết quả cho Delta.  

Ngoài Osint, một trong những nguồn quan trọng cung cấp tin tức cho Delta là hình ảnh vệ tinh do các nước NATO gửi cho Ukraine hoặc hình ảnh quay từ UAV trinh sát, cũng như chi tiết do những người cung cấp thông tin sống ở bên kia chiến tuyến Nga đang kiểm soát gửi đến.  

Tất cả thông tin đó được bản đồ hóa trên Delta. Chúng được lưu giữ trực tiếp và cho phép quân đội Ukraine truy cập thông qua hệ thống internet vệ tinh Starlink.