Vì sao Tổng thống Nga Putin vẫn ưu ái Boris Yeltsin?

Lễ sinh nhật vui vẻ

Đương kim Tổng thống Nga Vladimir Putin đã mời ông Yeltsin làm lễ sinh nhật lần thứ 75 của mình trong Điện Kremlin, mặc dầu nếu tính theo tiêu chuẩn thì việc này không nhất thiết phải diễn ra như thế. Bản thân ông Putin cùng phu nhân cũng đến dự. Ngoài ra, trong số các khách mời còn có cựu Tổng thống Mỹ Bill Clinton (tới một mình), cựu Thủ tướng CHLB Đức Helmut Kohl, nhiều vị thống đốc, một số cựu Thủ tướng như Sergey Kirienko, Sergey Stepashin (ngoại trừ cựu Thủ tướng Mikhail Kasianov, người đang ở thế đối lập với chính quyền hiện nay)... Cả những người bạn thường dân nhưng thân thiết từ thuở hàn vi của ông Yeltsin cũng được mời tới.

Thức ăn trong lễ sinh nhật này do các đầu bếp tới từ Saint Peterburg, thành phố quê hương của ông Putin. Ông Yeltsin đã nâng cốc đầu tiên và mời uống vì nước Nga và Tổng thống Nga. Ông Putin cũng có mấy lời phát biểu chúc mừng. Ông nói rằng, đầu những năm 90 của thế kỷ trước, ít ai dám đứng ra nhận trách nhiệm. Chỉ có ông Yeltsin đã không sợ đứng ra làm. Và ông đã làm...

Theo đánh giá của tờ "Moskovsky Komsomolets", lễ sinh nhật lần thứ 75 của ông Yeltsin đã được tổ chức vui vẻ, trọng thể, có sự tham gia của những ngôi sao ca nhạc hàng đầu nước Nga...

Không phải vì giống nhau

Vì sao mặc dù đã hơn một nhiệm kỳ ngồi ở Điện Kremlin rồi nhưng Tổng thống Putin vẫn tiếp tục "biệt nhãn" đối với người tiền nhiệm, điều không mấy phổ biến ở đất nước mà câu tục ngữ quen thuộc nhất vẫn là "chổi mới quét theo kiểu mới"? Phải chăng Tổng thống Putin đang tiếp tục duy trì đường lối "an dân, trị quốc" của người tiền nhiệm nên mới bày tỏ một sự quan tâm đặc biệt như vậy đối với lễ sinh nhật của ông Yeltsin?

Có lẽ không phải như thế. Tất cả những ai theo dõi tình hình Nga đều có thể thấy rằng, đã diễn ra rất nhiều khác biệt trong chính sách của đương kim Tổng thống Putin so với những gì mà người tiền nhiệm của ông đã làm.

Thí dụ, ông Yeltsin khi còn ở trong Điện Kremlin đã cố gắng "chơi mềm" với phương Tây, chấp nhận nhiều tình huống "ngậm bồ hòn làm ngọt" để tranh thủ nhiều hơn sự ủng hộ của "những người bạn mới" đối với các hoạt động đối nội của mình nhằm củng cố quyền lực cá nhân vững chãi hơn, bất chấp những làn sóng đối kháng của các lực lượng chính trị khác tại nước Nga. Còn ông Putin hiện nay lại tỏ ra cứng cỏi trước mọi sức ép từ phương Tây, mặc dù vẫn duy trì những quan hệ đối tác trên cơ sở cùng có lợi và tôn trọng đúng mức tiềm năng của nhau.

Ông Yeltsin, trong lúc duy trì một quyền lực Tổng thống mạnh, đã từng muốn tìm một lối thoát cho nước Nga ở những cải cách tự do hóa theo kiểu phương Tây và vì thế, đã khiến nước Nga bị lâm vào tình trạng "không có vua" trong một thời gian dài. Còn ông Putin cũng chủ trương duy trì quyền lực Tổng thống mạnh nhưng lại quyết liệt tạo dựng những trật tự ổn định mang tính đặc thù để trên cơ sở đó, nước Nga dần dà có thể phát triển theo hướng có lợi cho nhân dân mình trên hết...

Cũng phải thấy rằng, tính cách của đương kim Tổng thống Nga cũng rất khác với tính cách ông Yeltsin. Nếu ông Yeltsin luôn có vẻ đường bệ, quan cách (ngay từ thời trẻ đã thế) thì ông Putin luôn luôn giản dị, khiêm nhường. Khi đã là Tổng thống rồi, ông Putin vẫn hay sử dụng những cách nói bình dân thân mật (tất nhiên, không hề suồng sã và dung tục) trong giao tiếp với cả những vị khách cao cấp nhất. Nếu Yeltsin có vẻ như để tâm hồn "bay lượn trên đỉnh núi" thì Putin đứng chắc cả hai chân trên mặt đất. Đương kim Tổng thống Nga không có ảo tưởng về quyền lực và không chỉ một lần đã nhấn mạnh rằng, ông chỉ muốn được mọi người nhìn nhận như một nhà quản lý mà dân tộc Nga đã "thuê" làm trong những nhiệm kỳ nhất định...

Nếu Yeltsin trong mọi việc chỉ "dăm câu ba điều" vạch ra những đường hướng chung chung thì Putin lại đi sâu vào tìm hiểu chi tiết. Trong cuộc họp báo quốc tế gần đây nhất với hơn 1.000 phóng viên Nga và nước ngoài, ông Putin đã trực tiếp trả lời mọi câu hỏi trong ba tiếng rưỡi đồng hồ, không dùng bất cứ một giấy tờ soạn sẵn nào, vẫn bình thản dẫn ra được nhiều con số thống kê cụ thể một cách chuẩn xác, khi cần phải dùng chúng để củng cố cơ sở cho lập luận của mình...

Ông Yeltsin chậm chạp, khó xoay xở, còn Putin nhanh nhẹn và tháo vát. Vốn là một võ sĩ Judo, cho tới hôm nay, Tổng thống Nga vẫn thường xuyên dành thời gian cho các bài tập thể lực và không dễ gì các võ sĩ trẻ có thể cho ông "đo ván" trên sàn đấu... Ông Yeltsin càng tuổi tác càng trở nên đại lãn với lý do "làm việc với tài liệu" (gợi nhớ một câu chuyện tiếu lâm về các vị tướng thời Sa hoàng, khi sĩ quan tùy tùng trả lời khách là "Ông tướng đang làm việc với tài liệu" tức là ông tướng thực chất đang đóng cửa uống rượu một mình trong văn phòng, còn khi "Ông tướng đang nghiên cứu bản đồ" thì tức là ông tướng đang trong văn phòng với một mỹ nhân không phải là vợ mình). Còn ông Putin năng động, ham công việc thực tế.

Ông Yeltsin chén chú chén anh thường xuyên, còn ông Putin hầu như không mấy khi uống vodka, ông chỉ thích bia hơi. Yeltsin ham chơi môn tennis quý tộc thì Putin lại chỉ mê những môn võ bình dân. Ông Yeltsin nói năng cục mịch và luôn quá nghiêm túc thì Putin lại hay kể chuyện tiếu lâm ngay cả trong những cuộc giao tiếp có vẻ như trịnh trọng khiến không khí quanh ông dễ trở nên thân tình và cởi mở hơn....

(Còn tiếp)

Theo Xuân Thắng

An ninh thế giới