Tổng thư ký NATO có thể tại vị thêm một năm

Ông Stoltenberg, cựu thủ tướng Na Uy, là quan chức dân sự hàng đầu của NATO kể từ năm 2014. Nhiệm kỳ của ông đã hết hạn vào năm 2022 nhưng đã được gia hạn lần thứ hai để nắm quyền lãnh đạo liên minh này nhằm đối phó với việc Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine vào tháng 2/2022.

Vào tháng 9 tới, nhiệm kỳ NATO của ông Jens Stoltenberg sẽ kết thúc, và lần này việc tìm ra một ứng viên xứng đáng thay thế ông ngồi vào cương vị này cũng không phải điều dễ dàng.

Tổng thống Mỹ Joe Biden và những người đồng cấp trong NATO sẽ chọn người kế nhiệm ông Stoltenberg khi họ gặp nhau tại một hội nghị thượng đỉnh ở Vilnius, Lithuania vào ngày 11 và 12/7 tới.

Tuy nhiên, cho đến nay, vẫn chưa có ứng cử viên nào được đề xuất công khai, dù theo một quan chức Mỹ là nhà lãnh đạo nước này có những "đánh giá cao một số ứng viên tiềm năng".

Một vấn đề đặt ra như quan chức trên lưu ý là việc Tổng thống Biden đã nói chuyện với Tổng thư ký NATO rằng "ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy sẽ không có sự đồng thuận" giữa các đồng minh NATO về việc chọn một nhà lãnh đạo mới.

Tổng thống Mỹ đã nói rõ với Tổng thư ký NATO rằng, ông rất hoan nghênh việc ông Stoltenberg gắn bó lâu hơn với cương vị này, đặc biệt là khi cuộc chiến ở Ukraine chưa có hồi kết và những thách thức để Thụy Điển được chấp thuận gia nhập liên minh 31 quốc gia vẫn còn đó.

"Tổng thống Biden cho rằng, ông Stoltenberg đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong hơn một năm qua khi lãnh đạo liên minh này", quan chức Mỹ nói. "Ông ấy rất thoải mái với việc Tổng thư ký Stoltenberg tiếp tục dẫn dắt NATO", quan chức này nói thêm, nhưng không nói rõ liệu ông Biden có yêu cầu ông Stoltenberg tiếp tục làm người đứng đầu NATO hay không.

Quan chức Mỹ này cũng cho biết, ông Biden đã đánh giá cao Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen. NATO rất muốn bổ nhiệm một phụ nữ vào vị trí cao nhất và thủ tướng Đan Mạch được cho là ứng viên được yêu thích sau cuộc gặp với ông Biden hồi đầu tháng.

Nhưng trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình, bà Frederiksen nói: "Không, tôi không muốn đến NATO". Bà tuyên bố sẽ ủng hộ ông Stoltenberg nếu nhà lãnh đạo này sẵn sàng gia hạn nhiệm vụ của mình.

Bộ trưởng Quốc phòng Đức, ông Vladimir Pistorius cũng nói rõ sẽ ủng hộ việc gia hạn nhiệm kỳ cho ông Stoltenberg nếu điều đó là cần thiết. Chủ tịch Ủy ban châu Âu, Ursula von der Leyen, cũng đã loại trừ khả năng ứng cử của mình.

Dù một số thành viên NATO mong muốn có thể chọn một gương mặt lãnh đạo mới, nhưng ông Stoltenberg vẫn được coi là quan chức cấp cao hiếm hoi có thể giữ bình tĩnh và bám sát đường lối ngay cả trong những cuộc khủng hoảng nghiêm trọng nhất như chiến sự Ukraine.

Trong khi đó, khi nhiều lần được hỏi về tương lai cầm quyền của mình, ông Stoltenberg nói: "Tôi không còn gì để nói về điều này. Tôi đã nói đi nói lại rằng tôi không tìm kiếm sự gia hạn. Tôi không có kế hoạch nào khác ngoài việc kết thúc công việc của mình ở đây, khi nhiệm kỳ kết thúc vào mùa thu này".