Tổng thống Philippines thăm Nhật Bản giữa lúc Biển Đông "dậy sóng"

Mặc dù chi tiết của sự hợp tác về thiết bị quốc phòng đang được bàn thảo nhưng các nguồn tin chính phủ Nhật cho hay Tổng thống Aquino và Thủ tướng Abe nhiều khả năng sẽ nhất trí khởi động các cuộc đàm phán nhằm ký kết hiệp ước về chuyển giao thiết bị quốc phòng và chia sẻ lo ngại về các nỗ lực của Bắc Kinh nhằm thay đổi nguyên trạng.

Cuộc gặp Abe-Aquino diễn ra chỉ ít ngày sau khi Trung Quốc trở thành tâm điểm bị chỉ trích tại diễn đàn an ninh lớn nhất khu vực châu Á (Đối thoại Shangri-La) ở Singapore, khi Mỹ chỉ trích các hoạt động cải tạo của Bắc Kinh gần đây và Nhật đồng tình với Mỹ nhằm tái khẳng định sự phản đối trước các hành động như vậy.

Cuộc gặp giữa ông Abe với Tổng thống Aquino tại Tokyo là cuộc gặp mới nhất trong hàng loạt chuyến thăm của lãnh đạo các quốc gia Đông Nam Á tới Nhật Bản trong những tháng gần đây. Hồi tháng trước, ông Abe đã gặp Thủ tướng Malaysia Najib Razak và nhất trí khởi động đối thoại về hợp tác nhằm chuyển giao công nghệ và thiết bị quốc phòng. Hồi tháng 3, ông Abe cũng gặp Tổng thống Indonesia Joko "Jokowi" Widodo.

Việc Nhật nới lỏng các quy định chặt chẽ về xuất khẩu vũ khí hồi tháng 4 năm ngoái giờ đây cũng cho phép Tokyo xuất khẩu công nghệ và vũ khí quốc phòng tới các quốc gia khác.

Tokyo và Manila đang xem các thiết bị liên quan tới radar và máy bay tuần tra P3-C là các sản phẩm xuất khẩu tiềm năng, theo các nguồn tin chính phủ Nhật.

Một quan chức Nhật cho hay chuyến thăm cấp nhà nước của ông Aquino, trong bối cảnh Trung Quốc đang hung hăng ở Hoa Đông và Biển Đông, cho thấy Philippines quan trọng như thế nào đối với Nhật Bản, và cũng là cơ hội tốt để chứng tỏ với cộng đồng quốc tế rằng Nhật coi trọng quan hệ với Philippines như thế nào.

Trước khi lên đường tới Tokyo, Tổng thống Aquino phát biểu trước báo giới tại Manila rằng Nhật Bản đã gia tăng sự hỗ trợ đối với Philippines, đặc biệt sau siêu bão Haiyan vào năm 2013.

“Họ cũng sát cánh bên chúng tôi trong lập trường rằng nên sử dụng luật pháp để tìm kiếm một giải pháp công bằng và hợp lý cho các tranh chấp lãnh thổ”, ông Aquino nhấn mạnh.

Các chuyến thăm cấp nhà nước tại Nhật thường chỉ diễn ra tối đa 2 lần mỗi năm. Chuyến thăm của ông Aquino là chuyến thăm đầu tiên trong năm, và cũng là chuyến thăm cấp nhà nước đầu tiên của ông tới Nhật Bản.

Trung Quốc đơn phương tuyên bố chủ quyền đối với hầu hết Biển Đông, bao trùm lên vùng biển của các quốc gia láng giềng như Philippines, Malaysia, Brunei và Việt Nam.

Trong khi đó, Trung Quốc có các tranh chấp chủ quyền với Nhật Bản vì quần đảo Senkaku/Điếu Ngư ở Hoa Đông.

Trong lĩnh vực hợp tác liên quan tới thiết bị quốc phòng, Nhật Bản nhiều khả năng sẽ tái khẳng định sự ủng hộ của nước này nhằm tăng cường sức mạnh của lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines. Tokyo đã cam kết tặng 10 tàu tuần qua cho Manila nhưng các tàu này chưa được chuyển giao.

Tổng thống Aquino dự kiến sẽ có bài phát biểu tại quốc hội, gặp gỡ các doanh nhân Nhật Bản, gặp gỡ Nhật hoàng Akihito và Công nương Michiko.

An Bình
Theo Kyodo