Philippines triệu tập quan chức ngoại giao Trung Quốc sau vụ phun vòi rồng

Theo thông báo của Bộ Ngoại giao Philippines hôm 2/5, ông Zhou Zhiyong, quan chức số hai của Đại sứ quán Trung Quốc ở Philippines, đã bị triệu tập để phản đối hành vi "quấy rối, đâm va, bao vây, bám đuôi và chặn đầu, các hành động nguy hiểm, sử dụng vòi rồng và các hành động gây hấn khác của tàu hải cảnh và dân quân biển Trung Quốc".

Bộ Ngoại giao Philippines cho biết "các hành động gây hấn của Trung Quốc, đặc biệt là việc sử dụng vòi rồng, đã gây thiệt hại" cho các tàu của Philippines, đồng thời yêu cầu các tàu Trung Quốc ngay lập tức rời khỏi bãi cạn Scarborough và khu vực lân cận.

Bộ Ngoại giao Philippines xác nhận, một tàu tuần duyên và một tàu khác của chính phủ Philippines đã bị hư hại trong sự cố ngày 30/4 gần bãi cạn Scarborough trên Biển Đông.

Philippines cho biết áp lực nước trong vụ phun vòi rồng hôm 30/4 mạnh hơn nhiều so với bất kỳ vụ việc nào trước đó, khiến các bộ phận kim loại và thiết bị trên tàu Philippines bị hư hại.

Lực lượng cảnh sát biển Trung Quốc trước đó cho biết họ đã "trục xuất" hai tàu Philippines khỏi vùng biển gần bãi cạn Scarborough (Trung Quốc gọi là Hoàng Nham).

Scarborough là một bãi cạn nằm cách đảo Luzon của Philippines 230km và cách bờ biển đông nam Trung Quốc khoảng 1.000km. Trung Quốc giành quyền kiểm soát bãi cạn Scarborough sau một cuộc đối đầu căng thẳng trên biển với Philippines vào năm 2012.

Từ đó đến nay, Trung Quốc thường xuyên ngăn cản ngư dân Philippines tới gần ngư trường dồi dào trên để đánh bắt, thậm chí sử dụng cả vòi rồng để xua đuổi.

Bãi cạn Scarborough là một phần trong vụ kiện do Philippines khởi xướng tại tòa trọng tài thường trực quốc tế ở La Hay (Hà Lan) chống lại yêu sách "đường lưỡi bò" phi pháp của Trung Quốc trên Biển Đông. Trong phán quyết hồi tháng 7/2016, tòa trọng tài đã chính thức bác bỏ yêu sách này, song Bắc Kinh đến nay vẫn phủ nhận và không tuân thủ bất kỳ kết luận nào của tòa.

Bộ Ngoại giao Philippines cho biết, công hàm phản đối ngoại giao hôm 2/5 là công hàm thứ 20 được Manila đưa ra trong năm 2024 và là công hàm thứ 153 kể từ khi Tổng thống Ferdinand Marcos lên nắm quyền vào giữa năm 2022.

Vụ việc mới nhất giữa các tàu Trung Quốc và Philippines xảy ra khi Philippines và Mỹ tổ chức một cuộc tập trận quân sự lớn thường niên.

Manila và Washington có một hiệp ước phòng thủ chung, và những vụ việc căng thẳng gần đây giữa tàu Philippines và Trung Quốc đã làm dấy lên suy đoán về tác động của hiệp ước.

Tổng thống Philippines cho biết vào tháng 4 rằng Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đã đưa ra những đảm bảo rằng hiệp ước sẽ được thực hiện nếu một "thế lực nước ngoài" khiến binh sĩ Philippines thiệt mạng.