Nhật Bản kêu gọi cơ chế an ninh hàng hải mới cho Biển Đông

Theo các quan chức Nhật Bản, sáng kiến này không đơn thuần là một diễn đàn thảo luận, mà là một cơ chế xem xét các biện pháp cụ thể, để bảo đảm vấn đề an ninh trên biển, trong đó có việc giải quyết tranh chấp Biển Đông.

Cơ chế mới về an ninh hàng hải này hoạt động trên cơ sở các cuộc họp cấp quan chức cao cấp và chuyên gia đến từ 18 quốc gia thành viên Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á (gồm 10 nước ASEAN cùng Nhật Bản, Ấn Độ, Hàn Quốc, Mỹ, Nga, New Zealand, Trung Quốc và Australia).

Tokyo tin tưởng rằng cơ chế này sẽ dẫn đến một khuôn khổ đa phương mới để giải quyết các tranh chấp hàng hải ở Biển Đông và các vùng biển lân cận.

Nhật Bản hy vọng là các lãnh đạo 10 nước ASEAN cùng các nhà lãnh đạo Ấn Độ, Hàn Quốc, Mỹ, Nga, New Zealand, Trung Quốc và Australia sẽ đạt được đồng thuận trên kế hoạch của Nhật Bản, để khởi động cơ chế này và ghi nhận trong bản Tuyên bố chung.

“Nhật Bản tin rằng các cuộc gặp cấp chuyên viên với các quan chức chính phủ cấp cao và chuyên gia 18 nước sẽ dẫn đến một khung đa phương mới để giải quyết các tranh chấp ở Biển Đông và các vùng biển lân cận”, hãng tin Kyodo hôm qua dẫn lời một quan chức nói.

“Nếu các nước trong nhóm Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á đồng ý tổ chức các cuộc họp, các nhà lãnh đạo sẽ có thể thảo luận về việc thiết lập một bộ quy tắc ứng xử tại Biển Đông mang tính chất ràng buộc”.

Giới quan sát nhận định là sáng kiến mà thủ tướng Nhật Bản dự trù đưa ra nhân Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á tới đây là một cố gắng khác của Tokyo nhằm đối phó với thái độ quyết đoán ngày càng tăng của Bắc Kinh trên các vùng biển trong khu vực.

Hôm 28/9, Nhật Bản đã chủ trì cuộc họp với các đoàn đại biểu của các nước trong ASEAN bàn về tình hình căng thẳng đang leo thang tại Biển Đông. Cuộc họp cấp Thứ trưởng tập trung thảo luận về nhu cầu đạt được sự đồng thuận về quyền tự do hàng hải chiếu theo luật biển quốc tế.

Nhật Bản đưa ra kêu gọi trên cùng lúc 10 thành viên của ASEAN đang trong quá trình phác thảo các yếu tố chính cho một bộ quy tắc ứng xử thực thụ, nhằm cải thiện bản Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông đã được ký kết giữa ASEAN và Trung Quốc vào năm 2002.