Nga và Ukraine đang bí mật đàm phán tại Qatar?

Bloomberg dẫn nguồn tin từ Nga ngày 15/1 cho hay, Nga và Ukraine đang tổ chức các cuộc đàm phán về một thỏa thuận nhằm ngăn chặn mối đe dọa đối với các cơ sở hạt nhân trong bối cảnh xung đột sắp bước sang năm thứ tư. Nguồn tin không cung cấp bất kỳ thông tin chi tiết nào về các cuộc đàm phán.

Nga hiện chưa bình luận về thông tin trên, trong khi đó nguồn tin từ Ukraine khẳng định hiện nay Kiev và Moscow chỉ đàm phán vấn đề liên quan đến trao đổi tù binh. Hôm 15/1, Moscow và Kiev xác nhận cuộc trao đổi 50 tù binh mới nhất.

Vào tháng 8 năm ngoái, báo Washington Post của Mỹ cho biết, Moscow và Kiev được cho là đang tổ chức các cuộc đàm phán do Qatar làm trung gian về khả năng tạm dừng tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng vào mùa hè năm đó. Đàm phán đã bị cản trở do Ukraine bất ngờ mở chiến dịch tấn công vào tỉnh biên giới Kursk của Nga.

Tuy nhiên, Moscow đã bác bỏ thông tin trên. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova khi đó cho biết 2 bên không thảo luận về "cơ chế an ninh" đối với cơ sở hạ tầng quan trọng.

Theo bà Zakharova, Moscow và Kiev đã không tham gia bất kỳ cuộc đàm phán nào kể từ mùa xuân năm 2022 khi các cuộc đàm phán hòa bình giữa 2 nước sụp đổ vì Kiev bất ngờ rút lui.

Đến mùa thu năm 2022, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã ký sắc lệnh cấm đàm phán với chính quyền Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ngoại trưởng Ukraine Andrey Sibiga hôm qua xác nhận Kiev vẫn duy trì sắc lệnh này. Ông cũng cho biết Kiev sẽ chờ đợi những liên hệ tiếp theo với Mỹ trước khi thực hiện bất kỳ động thái nào.

Moscow nhiều lần tuyên bố sẵn sàng đàm phán hòa bình bất cứ lúc nào mà không cần bất kỳ điều kiện tiên quyết ngoài những điều đã được thỏa thuận ở Thổ Nhĩ Kỳ vào tháng 3/2022. Dự thảo thỏa thuận bao gồm việc Kiev đồng ý duy trì tình trạng trung lập và chấp nhận các hạn chế triển khai vũ khí nước ngoài trên lãnh thổ Ukraine.

Nga cũng tuyên bố sẵn sàng giải quyết vấn đề đảm bảo an ninh cho Ukraine nhưng trong khuôn khổ Á - Âu rộng lớn hơn.

"Chúng tôi sẵn sàng thảo luận về việc đảm bảo an ninh cho Ukraine", Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov phát biểu tại một cuộc họp báo ngày 15/1.

Tuy nhiên, ông Lavrov cho biết phạm vi thảo luận sẽ không bao gồm bán đảo Crimea, Donbass, và vùng Novorossiya.

Ông cũng nhấn mạnh, bối cảnh Á - Âu sẽ là yếu tố chi phối các cuộc đàm phán, với sự tham gia không thể thiếu của các cường quốc như Nga, Trung Quốc, Ấn Độ, các quốc gia vùng Vịnh và toàn bộ Đông Nam Á.

Trước đó, Tổng thống Zelensky nói rằng, đạt được hòa bình công bằng cho Ukraine đồng nghĩa với việc Kiev phải nhận được đảm bảo an ninh vững chắc từ các đồng minh, gia nhập Liên minh châu Âu và nhận được lời mời tham gia NATO.

"Đương nhiên, bất kỳ đảm bảo an ninh nào mà không có Mỹ đều là những đảm bảo an ninh yếu cho Ukraine", ông cho biết và nhấn mạnh NATO là lựa chọn tốt nhất cho Kiev.

Theo ông, ngay cả khi xảy ra kịch bản châu Âu triển khai lực lượng hòa bình đến Ukraine, điều này cũng không thể thay thế hay cản trở việc Ukraine trở thành thành viên NATO trong tương lai.

Tuy nhiên, Moscow cho rằng mong muốn gia nhập NATO của Ukraine là một trong những nguyên nhân sâu xa của cuộc xung đột đang diễn ra, đồng thời khẳng định bất kỳ giải pháp nào cũng phải tính đến sự trung lập và phi quân sự hóa của Ukraine.