Nga ngừng cung cấp tổ hợp tên lửa hiện đại S-300 cho Syria

Tổ hợp tên lửa tầm xa S-300 của Nga.

Sự tồn tại của hợp đồng trên không được biết đến cho tới khi nó được tiết lộ trong một báo cáo thường niên công bố hồi tuần trước và được đăng tải trên mạng bởi hãng chế tạo của hệ thống S-300, Almaz-Antey.

Báo cáo cho biết các hợp đồng lớn nhất của công ty được ký kết với Algeria và Syria nhằm cung cấp các hệ thống phòng thủ tên lửa tầm xa. Hợp đồng với Algeria có giá 39 triệu USD, trong khi hợp đồng với Syria trị giá 105 triệu USD.

Cũng theo báo cáo, việc giao hàng cho Syria dự kiến diễn ra trong khoảng thời gian 2012-2013. Nhưng tờ Vedomosti trích 2 nguồn tin riêng rẽ cho biết việc giao hàng đã bị tạm dừng do “một lệnh trực tiếp từ trên”.

Hiện không rõ các thông tin có chính xác hay không, nhưng nhiều người đã nghi ngờ về nguyên nhân của quyết định tạm dừng trên.

Một số người cho rằng Mátxcơva đã quyết định xoa dịu Washington và Tel Aviv, tương tự như một vụ việc tương tự hồi năm 2010 khi Nga huỷ hợp đồng bán hệ thống vũ khí cùng loại cho Iran.

Tuy nhiên, các tình huống năm 2010 tương đối khác. Khi đó, nếu thực hiện các điều khoản hợp đồng với Iran, Nga có thể vi phạm một lệnh cấm vận quốc tế. Nhưng hiện tại không có lệnh cấm vận nào ảnh hưởng tới các hợp đồng giữa Nga và Syria.

Những người khác lại cho rằng Damascus có thể gặp vấn đề về tiền nong và đơn giản là không thể chi trả cho tổ hợp S-300. Nghi ngờ này dựa trên tin đồn rằng hợp tác quân sự giữa 2 quốc gia chủ yếu được hình thành dựa trên việc Nga xoá khoản nợ trị giá 10 tỷ USD cho Syria để đổi lấy các hợp đồng quân sự trong tương lai.

Hiện chưa có quan chức nào bình luận về vấn đề này. Trước đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết các vũ khí mà Nga cung cấp cho Syria không nhằm phục vụ các cuộc xung đột dân sự. Còn Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov khẳng định Nga chỉ cung cấp cho Syria các vũ khí phòng thủ đơn thuần được bán theo các hợp đồng đã ký kết từ lâu.

“Chúng tôi không đưa các tàu chiến tới Syira. Chúng tôi đã công khai nói rằng Nga chỉ thực thi các hợp đồng mà chúng tôi phải cung cấp vũ khí cho cho Syria. Các vũ khí này hoàn toàn chỉ phục vụ tự vệ và hầu hết là các hệ thống phòng không, không được sử dụng để chống lại các dân thường và chỉ nhằm đáp trả sự gây hấn từ bên ngoài”, ông Lavrov nói.

Thương mại vũ khí Nga-Syria lớn tới đâu?

Quan hệ quốc phòng giữa Nga và Syria đã trở thành tâm điểm chú ý kể từ khi truyền thông quốc tế nói rằng Nga đang cung cấp trực thăng chiến đấu cho chính quyền của Tổng thống Bashar al-Assad. Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton ban đầu chỉ trích mạnh mẽ Nga, nhưng sau đó đã rút lại và buộc phải thừa nhận rằng lô hàng chỉ chứa một số trực thăng chiến đấu cũ được tới Nga để sửa chữa.

Bộ Quốc phòng Nga không tiết lộ tổng giá trị của số vũ khí cung cấp cho Syria. Quốc hội Mỹ cho hay có các hợp đồng lớn nhằm cung cấp số vũ khí trị giá 3,5 tỷ USD, trong khi tổ chức nghiên cứu chính sách SIPRI của Thuỵ Điển ước tính số tiền lên tới 5-6 tỷ USD.

Trong số các lô hàng được đưa tin rộng rãi có 2 hệ thống phòng thủ bờ biển K-300 Bastion, được trang bị các tên lửa siêu thanh Yakhont. 2 hệ thống chống máy bay BUK-M2 và PANTSYR-S1 cũng được Syria đặt mua mặc dù không rõ các đơn đặt hàng đã được thực hiện hay chưa.

Một hợp đồng trị giá 550 triệu USD cho 36 chiếc máy bay Yak-130 đã được ký kết giữa 2 nước hồi đầu năm nay. Về mặt lý thuyết, Yak-130 là một máy bay huấn luyện tinh vi nhưng nó cũng có thể hoạt động giống một máy bay chiến đấu hạng nhẹ. Nga cũng cam kết chuyển giao 24 máy bay Mig-29 được hiện đại hoá cho Syria. Cả hai hợp đồng này được cho là chưa được thực hiện.

An Bình
Theo Russia Today