Nga cảnh báo "thủ phạm" đứng sau vụ Ukraine khóa van đường ống dẫn khí

"Trách nhiệm chấm dứt nguồn cung khí đốt của Nga hoàn toàn thuộc về Mỹ, chính quyền ở Kiev và chính phủ các nước châu Âu, những bên đã hy sinh phúc lợi của công dân nước mình để hỗ trợ tài chính cho nền kinh tế Mỹ", người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova tuyên bố hôm 2/1.

Bà Zakharova cáo buộc Mỹ là bên hưởng lợi chính từ những thay đổi trên thị trường năng lượng châu Âu.

"Việc ngừng cung cấp năng lượng cạnh tranh và bảo vệ môi trường của Nga không chỉ làm suy yếu tiềm năng kinh tế của châu Âu mà còn có tác động tiêu cực nhất đến mức sống của người dân châu Âu", bà Zakharova nhấn mạnh.

Sau khi thỏa thuận kéo dài 5 năm kết thúc, Nga giờ đây sẽ không còn cung cấp khí đốt cho một số quốc gia thuộc Liên minh châu Âu (EU) qua các đường ống ở Ukraine.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố, điều này đồng nghĩa với việc "Nga không còn cơ hội kiếm được hàng tỷ USD".

Ngày 1/1, Bộ trưởng Tài chính Ukraine Herman Halushchenko cũng xác nhận Kiev đã khóa van các đường ống dẫn "vì lợi ích an ninh quốc gia".

"Đây là một sự kiện lịch sử. Nga đang mất thị trường và sẽ phải hứng chịu các thiệt hại tài chính", ông Halushchenko viết trên Telegram.

Hợp đồng cho phép khí đốt của Nga chảy qua mạng lưới các đường ống dẫn vào một số nước châu Âu, chủ yếu là Hungary, Slovakia và Áo.

Việc chấm dứt thỏa thuận sẽ không cắt đứt hoàn toàn khí đốt của Nga sang châu Âu nhưng khối lượng sẽ giảm đáng kể. Nga vẫn có thể cung cấp khí đốt cho châu Âu qua đường ống Turkstream nhưng lượng khí đốt nhập khẩu vào EU sẽ giảm khoảng 14 tỷ mét khối.

Ủy ban châu Âu cho biết, khối lượng này có thể được thay thế bằng khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) nhập khẩu qua đường ống từ các nguồn khác, chẳng hạn như Na Uy và Mỹ.

Mặc dù Kiev được hưởng lợi về mặt tài chính từ thỏa thuận vừa hết hạn, với số tiền lên tới 800 triệu USD mỗi năm, nhưng bản thân Ukraine không phải nước nhập khẩu.

Ước tính mới nhất cho thấy, Nga dự kiến sẽ mất khoảng 5,2 tỷ USD/năm từ tiền khí đốt được vận chuyển đến châu Âu qua Ukraine.

Theo Viện Nghiên cứu Năng lượng Oxford (OIES), Nga phải phụ thuộc một phần vào hoạt động kinh doanh dầu khí vì cuộc chiến đang diễn ra ở Ukraine.

Ngoài EU, xuất khẩu khí đốt lớn nhất của Nga qua các đường ống là sang Thổ Nhĩ Kỳ và Belarus. Xuất khẩu LNG chủ yếu phụ thuộc vào doanh số bán hàng cho Trung Quốc và Nhật Bản.

Tuy nhiên, xuất khẩu khí đốt của Nga sang Trung Quốc lại được chiết khấu tới 28% so với xuất khẩu sang châu Âu, nghĩa là Moscow thu được ít lợi nhuận hơn nhiều.