Mỹ lại chặn nghị quyết Hội đồng Bảo an kêu gọi ngừng bắn ở Gaza

Các quốc gia Ả-rập, dẫn đầu là Algeria, đã trình dự thảo này ra biểu quyết hôm 20/2 dù biết trước nó sẽ không được thông qua. Từ trước, Mỹ - đồng minh chủ chốt của Israel - đã cảnh báo sẽ không ủng hộ dự thảo.

Mỹ cũng là nước duy nhất bỏ phiếu chống, trong khi Vương quốc Anh bỏ phiếu trắng. Theo chính quyền Palestine, 13 thành viên khác của Hội đồng Bảo an đều bỏ phiếu ủng hộ văn bản yêu cầu ngừng cuộc chiến đã giết chết hơn 29.000 người ở Gaza, và khiến hơn 80% dân số phải dời bỏ nhà cửa.

Để một nghị quyết được thông qua tại Hội đồng Bảo an, cần có ít nhất 9 phiếu ủng hộ và không có bên nào trong 5 thành viên thường trực - gồm Mỹ, Anh, Pháp, Nga hoặc Trung Quốc - dùng quyền phủ quyết.

Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Linda Thomas-Greenfield cho biết, Mỹ phủ quyết nghị quyết này vì lo ngại nó sẽ đe dọa các cuộc đàm phán giữa Mỹ, Ai Cập, Israel và Qatar về việc tạm dừng chiến tranh và thả các con tin trong tay Hamas.

Bà Thomas-Greenfield bác bỏ tuyên bố cho rằng động thái phủ quyết là cố gắng của Hoa Kỳ nhằm che chở cho cuộc tấn công dự kiến của Israel vào thành phố Rafah ở cực nam Gaza.

Khi giới thiệu nghị quyết hôm 20/2, Đại sứ Algeria tại Liên Hợp Quốc Amar Bendjama nói rằng Hội đồng "không được phép bị động" trước những gì đang diễn ra ở Gaza.

"Bỏ phiếu chống lại nghị quyết ngụ ý sự tán thành bạo lực tàn bạo và hình phạt tập thể đối với người Palestine", Al Jazeera dẫn lời ông.

Xinhua ngày 21/1 dẫn lời đại diện Trung Quốc tại Liên Hợp Quốc Zhang Jun cho biết, Trung Quốc bày tỏ "sự thất vọng sâu sắc" trước việc Mỹ ngăn chặn dự thảo nghị quyết trên.

"Trung Quốc bày tỏ sự thất vọng mạnh mẽ và không hài lòng với quyền phủ quyết của Mỹ", Xinhua dẫn lời ông Zhang Jun. "Quyền phủ quyết của Mỹ gửi đi thông điệp sai lầm, đẩy tình hình ở Gaza vào tình thế nguy hiểm hơn".

Ông Zhang Jun nói thêm rằng, việc phản đối lệnh ngừng bắn ở Gaza "không khác gì bật đèn xanh cho việc tiếp tục tàn sát".

Hôm 19/2, Mỹ nói họ đã đề xuất dự thảo nghị quyết đối lập với văn bản của Algeria. Dự thảo của Mỹ kêu gọi ngừng bắn "tạm thời" và phản đối Israel mở cuộc tấn công lớn trên bộ vào Rafah.

"Dự thảo Algeria đã được đàm phán trong nhiều tuần", nhà báo James Bays của Al Jazeera nói. "Vì thế mọi người khá ngạc nhiên khi Mỹ đưa ra dự thảo của riêng họ".

Ông Bays cho biết, hiện chưa rõ dự thảo của Mỹ có được đưa ra bỏ phiếu trước Hội đồng Bảo an hay không và khi nào điều đó xảy ra.

Nhưng ông chỉ ra rằng trong phiên bản mà Al Jazeera được xem trước, "ngôn ngữ của Mỹ đã mềm mại hơn… lần đầu tiên Mỹ sử dụng từ "ngừng bắn" mà trước đây rất gây tranh cãi đối với Mỹ".

Trước đó, Washington vẫn tránh từ "ngừng bắn" trong mọi văn bản của Liên Hợp Quốc nói về cuộc chiến ở Gaza.

Theo dự thảo của Mỹ, Hội đồng Bảo an "nhấn mạnh sự ủng hộ đối với lệnh ngừng bắn tạm thời ở Gaza ngay khi có thể, dựa trên công thức trả tự do cho tất cả con tin, đồng thời kêu gọi dỡ bỏ mọi rào cản đối với việc cung cấp hỗ trợ nhân đạo trên quy mô lớn".

Trong khi đó, nghị quyết do Algeria soạn thảo kêu gọi ngừng bắn nhân đạo "ngay lập tức", căn cứ vào lệnh do Tòa Công lý Quốc tế (ICJ) đưa ra vào tháng trước.

Lệnh của ICJ buộc Israel phải thực hiện các biện pháp ngăn chặn hành vi diệt chủng tại Gaza, đồng thời cũng ngầm yêu cầu Hamas lập tức thả toàn bộ con tin vô điều kiện.

Washington thường bảo vệ Israel tại Liên Hợp Quốc. Trước đó, Mỹ đã phủ quyết 2 nghị quyết khác của Hội đồng Bảo an liên quan cuộc chiến Gaza bùng nổ từ ngày 7/10/2023.