Mất Ocheretine, phòng tuyến Ukraine sụp đổ liên hoàn

Ukraine mất cứ điểm quan trọng Ocheretine

Việc cứ điểm quan trọng Ocheretine ở tây bắc thành phố Avdiivka bất ngờ bị lực lượng Moscow đánh chiếm thành công và sự tan rã của tuyến phòng ngự thứ nhất gồm 7 làng - bao gồm Stepove, Lastochkyne, Sjeverne, Tonenke, Orlivka, Semenivka, Berdychi - đã buộc chỉ huy quân đội Ukraine đã phải tính đến việc phòng thủ ở các vị trí xa hơn về phía tây.

Cách làng Berdychi - Semenivka khoảng 10km về phía tây là sông Vovcha. Dọc theo nó là một loạt các khu định cư. Về phía tây con sông, địa hình có nhiều đồi núi và vành đai rừng.

Dựa vào các điều kiện tự nhiên như sông ngòi, vành đai rừng, đồi núi và làng mạc, lực lượng Kiev có thể hình thành một tuyến phòng thủ có hệ thống, để ngăn chặn đối phương đột phá xa hơn về phía tây.

Tất nhiên, tuyến phòng thủ này không phải là vị trí tiền phương của Ukraine. Khi rút khỏi Avdiivka, họ thiết lập tuyến phòng thủ thứ nhất là 7 làng phía tây Avdiivka; tuyến thứ hai gồm Ocheretine - Novoselivka Persha - Umanske - Neteilove. Còn tuyến mà Ukraine dựa vào địa hình tự nhiên là tuyến thứ ba.

Nếu chiếu theo sức mạnh phòng thủ đối phương, quân Nga đã chiếm được tuyến thứ nhất, tuy nhiên, để đánh sập tuyến thứ hai mà Ukraine đã chuẩn bị sẵn sẽ mất tương đối thời gian, trong đó Ocheretine là cứ điểm then chốt. 

Tiềm lực phát triển của cụm trung tâm Nga và lực lượng chủ công quân đoàn 1 Donetsk sẽ cạn kiệt khi tấn công vào tuyến này và họ có thể phải chuyển sang trạng thái nghỉ ngơi, phục hồi khả năng chiến đấu.

Lúc này, quân đội Ukraine sẽ có nhiều thời gian hơn để chuẩn bị phòng thủ tổng thể và lấp đầy những lỗ hổng sau khi không thể giữ được Avdiivka. Do đó, việc triển khai phòng thủ trên toàn bộ Donetsk sẽ vẫn ổn định.

Tuy nhiên, việc cứ điểm quan trọng Ocheretine trên "cổng phía bắc" đột ngột thất thủ khiến quân Ukraine mất tất cả và hậu quả vô cùng tai hại, tuyến phòng thủ thứ hai bị sụp đổ liên hoàn.

Để ngăn chặn lực lượng Nga xâm nhập khu vực tam giác phía Bắc, Quân đội Ukraine đang tập trung nguồn lực để xây dựng các công sự phía trước đường cao tốc H32.

Trên hướng phía nam Ocheretine và phía tây tuyến phòng thủ thứ nhất ở phía tây Avdiivka, lực lượng Kiev cũng phải kích hoạt các vị trí tuyến hai, để trì hoãn cuộc tấn công của Nga.

Lực lượng chủ lực Cụm trung tâm Nga đang tấn công ở phía tây Avdiivka, chủ yếu là các đơn vị Quân đoàn 1 Donetsk, gồm Lữ đoàn bộ binh cơ giới số 1, 114 và 9. Trong đó Lữ đoàn số 1 đảm nhiệm tấn công ở giữa, Lữ đoàn 114 ở phía bắc còn Lữ đoàn 9 mở cuộc tấn công xa hơn về phía nam, tại Neteilove.

"Lữ đoàn bất tử" của Quân đội Nga

Do Ukraine có lực lượng phòng thủ đông đảo ở hướng này, nên kỳ vọng quân Nga có thể tiến bộ nhanh chóng là không lớn. Tuy nhiên, việc lực lượng Moscow bất ngờ cắm cờ ở cứ điểm Umanske, nằm ở trung tâm của tuyến phòng thủ thứ hai, đúng ngày họ tổ chức duyệt binh mừng Ngày Chiến thắng (9/5), là điều khó có thể tưởng tượng được.

Phải nói rằng việc cắm cờ này khá chấn động, bởi vị trí tiền phương của Lữ đoàn bộ binh cơ giới 114 trước đó vẫn còn cách Umanske 3-4km.

Trong hình thức tác chiến giành vị trí, đối mặt với mục tiêu là trung tâm phòng ngự tuyến thứ hai của đối phương, không dễ gì quân Nga có thể vượt qua khoảng cách này trong một đòn tấn công trực tiếp và chiếm giữ phần lớn ngôi làng, nhất là trong bối cảnh ngôi làng được tăng cường lực lượng phòng thủ.

Nhưng sự thật là chỉ bằng một cuộc hành quân quyết liệt do Lữ đoàn 114 thực hiện, lá cờ chiến thắng của Nga đã tung bay ở làng Umanske hôm 9/5. Việc cắm cờ tại tượng đài chống phát xít ở Umanske, đúng vào Ngày Chiến thắng có ý nghĩa rất lớn.

Nếu Lữ đoàn 114 chiếm được hoàn toàn Umanske trong vài ngày tới, sau đó kết hợp với mũi tấn công từ Novopokrovsk ở sườn phía bắc; họ sẽ chiếm được làng Novoselivka Persha, trung tâm bảo đảm hậu cần của tuyến phòng thủ thứ hai của Ukraine ở tây Avdiivka.

Làng Novoselivka Persha tuy có hai điểm cao để làm trận địa phòng ngự, nhưng thiếu các khu nhà dân kiên cố, nên "mềm như thịt không xương", do vậy, chỉ cần quân Nga tiến công càng mãnh liệt thì đối phương sẽ cực kỳ khó cầm cự.

Sau khi mặt trận này được san bằng, đồng nghĩa với việc Quân đội Nga về cơ bản đã tiếp quản khu vực phòng thủ thứ hai, từ đó có thể tiến tới tuyến phòng thủ trên sông Vovcha. Tất nhiên, những điều trên là triển vọng của mặt trận ở hướng tây Avdiivka trong những ngày tới.

Chỉ cần nhìn vào cuộc tấn công của Lữ đoàn 114 Nga, có thể khẳng định rằng, đó là một cuộc tấn công bất ngờ; và quân Ukraine tại đây có dấu hiệu bỏ chạy theo dây chuyền.

Nếu không, sẽ khó giải thích tình hình thực tế chiến trường ở Avdiivka, đây là một khu vực trên lý thuyết, lẽ ra phải được tăng cường lực lượng phòng thủ, lại bị mất vào tay quân Nga trong một khoảng thời gian rất ngắn.

Những thất bại cục bộ nhanh chóng như vậy đã xảy ra nhiều lần trên chiến trường Ukraine gần đây, mặc dù quy mô của chúng không quá lớn để gây ra sự sụp đổ chung của toàn chiến trường Ukraine.

Những cuộc rút lui nhỏ lặp đi lặp lại sẽ khiến mặt trận tiếp tục bị thu hẹp, thậm chí dẫn đến nhiều khoảnh khắc sụp đổ hơn ở Ocheretine. Khi chuỗi phản ứng dây chuyền này xảy ra thì càng nguy hiểm hơn.

Đối với sự thay đổi đột ngột của tình hình theo hướng Umanske, có một sự thật thú vị khác là về mặt lý thuyết, Ukraine lẽ ra phải có rất nhiều quân phòng thủ ở đây và chất lượng của các đơn vị cũng không thấp.

Chẳng hạn đảm nhiệm phòng thủ ở giữa tuyến phòng ngự ở thứ hai là Lữ đoàn dù 25, Lữ đoàn 68, Lữ đoàn xung kích đường không 78... nhưng đều bị Lữ đoàn bộ binh cơ giới 114 của Nga - đơn vị mà nhiều lần bị Quân đội Ukraine tuyên bố "tiêu diệt" -  đè bẹp.

Ngay cả khi chiến đấu ở thành phố Avdiivka hồi đầu năm, Lữ đoàn xung kích Azov số 3 Ukraine tuyên bố đã "cơ bản tiêu diệt" Lữ đoàn 114 của Quân đoàn 1 Donetsk. Tuy nhiên, sức tấn công của đơn vị này không hề suy giảm chút nào. Sau khi Azov khoe khoang, lữ đoàn 114 đã cắm cờ tại Nhà máy luyện cốc, rồi đưa quân về phía tây, đánh chiếm 7 ngôi làng ở phía tây sau đó.

Chính binh sĩ Lữ đoàn 114 đã đánh bại cuộc phản công của cụm lực lượng cơ động Ukraine tại đây, chiếm hoàn toàn làng Orlivka và cắm cờ, sau đó họ lại tiếp tục tấn công Semenivka ở phía bắc Orlivka và lần lượt giương cờ chiến thắng.

Nếu đề cập đến cảm giác kỳ diệu khi chiếm giữ "Núi xỉ thải" trong Trận Avdiivka, rồi tổ chức thọc sâu về phía nam thẳng vào trung tâm thành phố Avdiivka, thì sự thiện chiến của Lữ đoàn 114 của Nga đã được khẳng định.

Đối với một đơn vị đã nhiều lần bị đối phương tuyên bố tiêu diệt, rõ ràng không thể dựa vào các "chiến binh bất tử". Điều này phản ánh rằng khả năng chiến đấu của quân đội Ukraine ở  phía tây Avdiivka rất kém hoặc binh sĩ Nga ở đây chiến đấu quá thiện chiến.

Ngoài ra, cần lưu ý rằng tinh thần chiến đấu của Quân đoàn 1 Donetsk hiện nay rất cao và tính kiên trì trong các hoạt động tấn công mạnh hơn nhiều so với các đơn vị chủ lực của Quân đội Nga.

Hiện tại, Quân đoàn 1 Donetsk có 6 lữ đoàn và đã được sáp nhập vào Quân đội Nga từ tháng 6 năm ngoái. Các đơn vị này đang tấn công tổng lực ở phía tây thành phố Donetsk, từ tây bắc Avdiivka đến Krasnogovka ở phía nam.

Với làn sóng tấn công của Quân đoàn 1 Donetsk như hiện nay, khiến lực lượng Kiev trên hướng phía tây thành phố Donetsk khó có thể chống cự được và giới quan sát đặt câu hỏi, liệu tuyến phòng thủ thứ ba của Ukraine ở phía tây Avdiivka liệu tồn tại được bao lâu?