Kim Woo Choong - ông là ai?

Từ một cậu bé bán báo…

Sinh ngày 19/12/1936, tại Daegu, Hàn Quốc, Kim Woo Choong là con trai của một tỉnh trưởng, tốt nghiệp phổ thông từ một trường Trung học danh giá, Ryonggi. Sau đó ông đã lĩnh bằng kinh tế tại trường Đại học Yonsei ở Seoul. Cha ông chính là thầy giáo của cựu Tổng thống Park Jong Hee, người sau này “đáp lại” tình thầy trò bằng cách hỗ trợ Kim rất nhiều trong việc kinh doanh.

Kim Woo Choong phải nếm trải những nhọc nhằn của cuộc sống từ khá sớm. Khi cuộc chiến Triều Tiên bùng nổ, cha bị bắt sang miền bắc và mất tích, các anh trai phải đi lính, cậu bé Kim (lúc đó mới 14 tuổi) phải giữ vai trò là trụ cột trong gia đình. Ngay từ đó Kim Woo Choong đã học cách nuôi dưỡng lòng can đảm, để vượt lên sự sợ hãi, vất vả và thử thách.

Kim Woo-Choong (Jung) sinh ngày 19/12/1936 tại Daegu, Hàn Quốc. Tốt nghiệp đại học Yonsei, Seoul.   Đã có vợ và 2 con trai, 1 con gái. Một người con trai của ông bị tai nạn chết năm 1990.   Vợ ông Kim, bà Chong Hee-Ja, từng là giám đốc chi nhánh của tập đoàn Daewoo, hiện vẫn kiểm soát nhiều doanh nghiệp địa phương, trong đó có một khách sạn và một sân golf.

Để nuôi sống được gia đình, mỗi ngày cậu bé phải bán tối thiểu 100 tờ báo. Cậu đã đánh bại các “đối thủ” khác bằng cách chuẩn bị sẵn tiền lẻ ở nhà để đỡ mất thời gian trả lại tiền cho khách, và chạy rất nhanh, quẳng báo vào trong các cửa hiệu trước rồi sau đó mới quay lại lấy tiền. Và chỉ trong hai tháng như vây, Kim đã “chiếm lĩnh thị trường” của những cậu bé bán báo khác.

Chính khoảng thời gian vất vả và đói khát này đã cho ông lòng can đảm để sống, dạy ông biết yêu thương, và mang yêu thương, hạnh phúc đến cho người khác.

Những ngày thời tiết xấu, không bán được nhiều báo, cậu bé Kim chỉ kiếm được vài xu cho gia đình. Khi nhớ lại thời đó Kim Woo Choong đã viết: “Những đêm ấy, khi tôi về nhà thì mẹ và các em tôi đều ngủ, chẳng mấy chốc tôi hiểu ra tại sao họ lại ngủ bởi chỉ có độc một bát cơm và họ đã để dành nó cho tôi. Mẹ tôi dậy để cho tôi ăn và nói: “Cả nhà ăn rồi, con chắc đói lắm, mau mà ăn đi!”

Tôi giấu những giọt nước mắt của mình như mẹ tôi giấu những giọt nước mắt của bà. Tôi nói dối rằng đã ăn mì trên đường về nhà, và bảo mẹ tôi với bọn trẻ ăn cơm đi.”

Học cấp 3, Kim Woo Choong đã phải bỏ học nửa chừng một năm vì kinh tế khó khăn. Vì vậy, khi quay trở lại, Kim bắt đầu rất chật vật. Nhưng nhờ sự động viên và giúp đỡ của 1 người thầy và một người bạn, Kim Woo Choong đã vươn lên, chứng tỏ mình, và đến ngày thi tốt nghiệp Kim là một trong những người có điểm cao nhất.

…đến một nhà ảo thuật của nền kinh tế

Kim Woo Choong năm 1990.

Kim Woo Choong là một người có ước mơ và hoài bão lớn. Sau khi tốt nghiệp đại học, ông đã vào làm tại một công ty thương mại nhỏ, chuyên về dệt may và vải vóc.

Năm 1976 ông đã tách ra và thành lập Công ty Kỹ nghệ Daewoo (Vũ trụ lớn) cùng với 5 người bạn với số vốn ít ỏi 10.000 đô và với một khoản vay 5.000 đô, trong một căn phòng thuê bé nhỏ, bẩn thỉu ở một góc toà nhà. Không lâu sau, ông đã mua lại được quyền điều hành tất cả Daewoo. Và chỉ trong vòng 10 năm ông đã là chủ sở hữu của toà nhà lớn nhất Hàn Quốc lúc bấy giờ,  Trung tâm Daewoo.

Ông bắt đầu từ một ý tưởng lớn: sản xuất hàng loạt áo sơmi để bán cho các hãng bán lẻ của Mỹ, giống như Hãng Sears và Montgomery Ward. Sau khi chật vật vật lộn ở chặng đầu tiên, cuối cùng ông đã gặt hái được thành công.

Nhờ vào mối quan hệ tốt với cả những người trong ngành và trong chính phủ ông đã làm ăn rất tốt và mua rất nhiều các công ty khác nhau. Không thể sai khi nói rằng Tập đoàn Daewoo được xây dựng trên nền tảng của nhiều công ty mua về, mà hầu hết những công ty này đều ở trong tình trạng khốn đốn.

Ông Kim hồi đó được mệnh danh là nhà ảo thuật trong việc biến các công ty bên bờ vực thẳm của sự phá sản thành những cỗ máy sản xuất tiền không biết mệt mỏi. Với một công ty có bề dày 30 năm, trong những năm 1990, Tập đoàn Daewoo được xếp thứ 2 về tài sản và thứ 3 về lợi nhuận ở Hàn Quốc, một thành quả khó tin đối với bất kỳ ai.

Kim Woo Choong 6 năm sau ngày chạy trốn.

Trong những năm 1970, ông Kim đi khắp thế giới để tìm kiếm cơ hội kinh doanh. Ông được tổng thống lúc bấy giờ Park Joong Hee ủng hộ rất nhiệt tình. Và một mối quan hệ gần gũi với chính phủ đã giúp Daewoo có thể vay nợ bất cứ khi nào muốn.

Kim phát triển 2 chiến lược: chuyển hoá những công ty đang gặp khó khăn hoặc vay mượn để đạt được mục đích. Trong 9 năm đầu thành lập tập đoàn Daewoo, ông Kim đã mua 11 công ty, từ dệt may, tài chính, sản xuất máy móc, đến công ty mỹ phẩm. Trong những thập niên 1970 và 1980, Daewoo đã giành được vị trí là tổng công ty thương mại, nhanh chóng bứt lên trên các công ty cạnh tranh khác. Daewoo còn nổi tiếng trong cả lĩnh vực đóng tàu và khoan dầu.

Có lẽ việc mua lại những công ty phá sản khác bằng tiền vay mượn đã thoả mãn được niềm đam mê mạo hiểm của ông. Ông thường xuyên có những bài phát biểu hùng hồn trước các nhân viên về sự cần thiết phải nắm bắt cơ hội.

Người ta kể lại rằng, một lần ông Kim phát hiện ra một nhân viên cấp thấp của mình đã tiêu hết chi phí đi lại vào những quân bài đỏ đen trong một chuyến đi công tác tới Las Vegas, Kim đã cho người này thêm tiền để anh ta trở lại sòng bạc thử vận may một lần nữa. Lần này, anh ta thắng và về sau còn được thăng chức.

Kim Woo Choong là người nghiện làm việc. Ông chỉ nghỉ có 1 ngày trong suốt nhiều năm. Đó là ngày đưa tang người con trai ông, bị chết do tai nạn, vào năm 1990.

Ông lấy công việc làm niềm đam mê, sở thích, thú vui. Kim Woo Choong thậm chí còn chưa bao giờ biết cách cầm cây gậy chơi golf. Ông cũng không có thú vui thỉnh thoảng cùng bạn bè nhậu nhẹt bởi ông là người bài rượu và chỉ thích uống trà.

Cuốn sách của Kim Woo Choong được dịch ra nhiều thứ tiếng.

Và nếu có ai đó hỏi bí quyết sống khoẻ của ông là gì (bởi trong suốt nhiều năm, ông không bao giờ bị ốm đau) thì câu trả lời sẽ không phải là rèn luyện thể thao, mà chính niềm vui trong công việc là chìa khoá cho sức khoẻ. Ông vẫn ước một ngày có 30 đến 90 giờ để có thể làm việc được nhiều hơn. Ông luôn tính toán để thời gian trên máy bay là buổi tối, có thể ngủ, và khi máy bay hạ cánh cũng là lúc ông bắt đầu một ngày làm việc mới.

Kim Woo Choong có rất ít thời gian dành cho gia đình song ông không hề ân hận vì điều đó. Bởi theo ông, đã là lãnh đạo thì phải biết hi sinh cuộc sống riêng tư, nếu không sẽ chẳng có ai làm lãnh đạo cả. Người ta nói Kim đã làm việc gấp đôi người khác.

Triết lý sống của ông luôn là “Sáng tạo”. Và trong công ty, triết lý đó biến thành “Sáng tạo, hi sinh và thử thách”. Ông đã tạo ra một trào lưu “có thể làm” trong suốt một phần tư thế kỷ phát triển kinh tế của Hàn Quốc.

Ông cũng là người có tư tưởng tiến bộ. Công ty Daewoo là công ty đầu tiên tuyển phụ nữ đã có chồng và nữ cử nhân mới tốt nghiệp. Thậm chí, họ còn được đề bạt vào những vị trí quan trọng. Ví dụ, trong một dự án ở Libi, ông đã cử 12 nữ nhân viên sang đó để làm ở những vị trí chủ chốt.

Khi đã gặt hái được thành công, trở thành người giàu có, Kim Woo Choong vẫn là người sống giản dị và tiết kiệm. Ông đã từng tính toán đường đi làm để tiết kiệm được 25 xu tiền vé xe buýt. Song có một thứ mà ông luôn “hào phóng” chi: đó là giáo dục.

Từng nắm trong tay hơn 100.000 công nhân trong nước và khoảng 200.000 công nhân ở nước ngoài, trong con mắt của các nhà đầu tư, cuộc cải cách của Tổng thống Kim Dae Jung lúc bấy giờ dường như phụ thuộc vào số phận của Daewoo.

“Thế giới quả là rộng lớn...”        

Năm 1989, Cuốn tự truyện Thế giới quả là rộng lớn và có nhiều điều phải làm của Kim Woo-Choong đã trở thành cuốn sách bán chạy nhất thế giới. Cuốn sách tập hợp kinh nghiệm kinh doanh của một người đi “nhặt nhạnh” những “mảnh vụn” để tạo nên một tập đoàn lớn, của một người bắt đầu từ một công ty chỉ có 20 người, đến một tập đoàn có tầm cỡ quốc tế với hơn 300.000 nhân viên.

Năm 1997, cuộc khủng hoảng tài chính làm châu Á chao đảo và làm tập đoàn Daewoo lung lay. Lúc này tập đoàn đã chồng chất trong nợ nần vì những khoản vay mở rộng công ty ở những thị trường và ngành có nhiều rủi ro.

Năm 1999 tập đoàn Daewoo sụp đổ với một khoản nợ lên đến 80 tỉ USD, lớn hơn nhiều lần các vụ sụp đổ gần đây của các tập đoàn WorldCom và Enron của Mỹ.

Cựu chủ tịch Kim đã đào tẩu ra nước ngoài ngay sau đó. Ông bị buộc tội lừa đảo, tham nhũng và và hối lộ các quan chức cao cấp trong chính quyền Hàn Quốc. Các nhà điều tra cho biết ông đã thổi phồng tài sản của tập đoàn này lên thêm 41 tỉ USD để có được các khoản vay ngân hàng bất hợp pháp. Ông cũng bị tình nghi tuồn 20 tỉ USD ra nước ngoài.

Ngày 14/6/2005, sau gần 6 năm lẩn trốn ở nhiều quốc gia Kim Woo-Choong đã trở về nước thú tội. Người sang lâp tâp đoàn đã pha san Daewoo rời Hà Nôi, Việt Nam hạ cánh xuống sân bay quốc tế Incheon, Hàn Quốc và ngay lập tức bị cảnh sát còng tay. “Tôi sẽ chịu trách nhiệm tất cả cho những gì đã gây ra. Tôi thực sự rất hối tiếc”, Kim nói. Và phiên toà xét xử ông sẽ diễn ra trong vòng 20 ngày tới.

Kỳ III: Tập đoàn Daewoo đã sụp đổ như thế nào?

Phan Vũ Thuỳ Trang